Αυτή την ώρα η ανεργία κινείται στο 23%. Σκληρή πραγματικότητα για όλη τη χώρα. Το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ σημειώνει ότι «παρατηρείται η αντικατάσταση εργαζομένων μεταξύ 55-64 ετών με φθηνότερο εργατικό δυναμικό μερικής απασχόλησης. Οι προσλήψεις με πλήρη απασχόληση έχουν υποχωρήσει από το 79% το 2009, στο 45,3% το 2016. Παράλληλα, ενώ το 2009 οι προσλήψεις με ευέλικτες μορφές εργασίας αντιστοιχούσαν στο 21% του συνόλου των προσλήψεων, το 2016, το ποσοστό έχει εκτιναχθεί στο 54,7%».
Τί σημαίνει αυτό; Οι επιχειρήσεις προτιμούν να μειώνουν το ποσοστό των εργαζομένων τους με πλήρη απασχόληση και να το αντικαθιστούν με φθηνότερο μερικής απασχόλησης. Η ηλικιακή ομάδα των 55-64 ετών είναι εκείνη που κυρίως εργάζεται με πλήρη απασχόληση και έχει και υψηλότερες αποδοχές, λόγω της μεγάλης προϋπηρεσίας της. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για τον Νοέμβριο του 2016, το συνολικό ποσοστό ανεργίας δείχνει να αποκλιμακώνεται, αφού ανήλθε στο 23%, ενώ τον Νοέμβριο του 2015 το ποσοστό αυτό ήταν 24,5%. Πρόκειται για μία σταθερή και συνεπή πορεία αποκλιμάκωσης, η οποία έχει ως αφετηρία το έτος 2014. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει, η πορεία αυτή δεν ισχύει για την ηλικιακή ομάδα 55-64 ετών.
Η μεγαλύτερη αύξηση στο ποσοστό ανεργίας αυτής της ηλικιακής ομάδας παρατηρείται κατά το χρονικό διάστημα Νοέμβριος 2011-Νοέμβριος 2012. Μέσα σε ένα έτος, το ποσοστό ανεργίας για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα αυξήθηκε από 10% στο 15,4% (αύξηση κατά 54%). Επειδή αυτή η χρονική περίοδος συμπίπτει με την κορύφωση της οικονομικής κρίσης, μπορούμε εύλογα να υποθέσουμε ότι η ροή προς την ανεργία των ατόμων αυτής της ηλικιακής ομάδας προήλθε από την απασχόληση. Πρόκειται, δηλαδή, για άνεργα άτομα, τα οποία είτε απολύθηκαν ως μισθωτοί, είτε ως επιχειρηματίες έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους. Ο τύπος ανεργίας για τα άτομα αυτής της ηλικιακής ομάδας είναι ανεργία ύφεσης και, επομένως, ακούσια.
Τα άνεργα άτομα που ανήκουν σε αυτήν την ηλικιακή κατηγορία παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες δυσχέρειες για την επανείσοδό τους στην απασχόληση, είτε κυρίως εξαιτίας της ηλικίας τους, είτε δευτερευόντως επειδή διαθέτουν κατά κανόνα χαμηλά προσόντα και δεξιότητες. Είναι πολύ πιθανόν αυτά τα άτομα να συνιστούν μεγάλο ποσοστό των ανέργων μακράς διάρκειας ή μακροχρόνια ανέργων, υπόθεση που είναι δυνατόν να ελεγχθεί με επεξεργασία των μικροδεδομένων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού. Εάν ισχύει η υπόθεση αυτή, τότε εξηγείται και η αδυναμία αποκλιμάκωσης στο ποσοστό ανεργίας που αναφέρεται στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Αυτή η ηλικιακή ομάδα των ανέργων δεν συνιστά ομάδα-στόχο των διαφόρων πολιτικών απασχόλησης, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα να μην έχει στη διάθεσή της δυνατότητες ενεργοποίησης στη δομή απασχόλησης. Ο σχεδιασμός μίας πολιτικής απασχόλησης και αντιμετώπισης της ανεργίας για τα άτομα που ανήκουν σε αυτήν την ηλικιακή κατηγορία προϋποθέτει τον υπολογισμό του ποσοστού αυτής της ηλικιακής κατηγορίας στο συνολικό αριθμό των ανέργων, την κατανομή τους κατά φύλο, εκπαιδευτικό επίπεδο, οικογενειακή κατάσταση και γεωγραφική περιοχή, το προηγούμενο επαγγελματικό προφίλ αυτών των ατόμων, καθώς και τις ροές από την προηγούμενη ηλικιακή ομάδα (45-54 ετών) σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Αν προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά αυτά της ομάδας-στόχου, είναι δυνατή η επιλογή ενός φάσματος πολιτικών που να ταιριάζουν στα άτομα αυτής της ομάδας. Οι πολιτικές αυτές μπορούν να κυμαίνονται από ολοκληρωμένα προγράμματα σύντομης επανακατάρτισης, εφόσον χρειάζονται, σε συνδυασμό με επιδότηση της απασχόλησής τους είτε σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις και κλάδους του ιδιωτικού τομέα είτε στο ευρύτερο δημόσιο τομέα, μέσω διευρυμένων προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας.
Όλα δείχνουν ότι το τέρας της ανεργίας θα γιγαντωθεί…