Ο Αριστοφάνης γίνεται λιμπρέτο, ενώ -πιο πέρα- γυναίκες ενσαρκώνουν τους Σατύρους!
από την Ηρώ Μητρούτσικου
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ:
Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν μέρος του ευρύτερου θεραπευτηρίου του Ασκληπιείου, κοντά στο σημερινό χωριό Λιγουριό της Αργολίδας. Θεωρείται το τελειότερο αρχαίο ελληνικό θέατρο από άποψη ακουστικής και αισθητικής. Κατά τους αρχαίους χρόνους χρησιμοποιήθηκε και ως μέσο θεραπείας των ασθενών -καθώς πίστευαν ότι η παρακολούθηση δραματικών παραστάσεων έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την ψυχική και σωματική υγεία των ασθενών- αλλά, επίσης φιλοξενούσε τους μουσικούς, ωδικούς και δραματικούς αγώνες που συμπεριλαμβάνονταν στη λατρεία του Ασκληπιού.
Ο Παυσανίας εξαίρει το θέατρο για τη συμμετρία και την ομορφιά του και διαθέτει κοίλο, ορχήστρα και σκηνικό οικοδόμημα. Ο σχεδιασμός του κοίλου είναι μοναδικός και χάρη στον ιδιαίτερο σχεδιασμό του με τρία κέντρα χάραξης επιτεύχθηκε αφ’ ενός η τέλεια ακουστική του θεάτρου, αφ’ ετέρου το άνοιγμα προς την καλύτερη θέαση. Με μέγιστη χωρητικότητα 13.000 – 14.000 θεατών το θέατρο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους υπέστη μετατροπές, όπως αρκετά ελληνικά θέατρα. Το σκηνικό του οικοδόμημα κτίστηκε σε δύο οικοδομικές φάσεις: (στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. και στα μέσα του 2ου αι. π.Χ.).
Ανασκάφηκε το 1881, ενώ η πρώτη σύγχρονη παράσταση ήταν το 1938, με την τραγωδία του Σοφοκλή «Ηλέκτρα» με την Κατίνα Παξινού, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη. Οι θεατρικές παραστάσεις, στο πλαίσιο του οργανωμένου φεστιβάλ, ξεκίνησαν το 1954 και ως ετήσιος θεσμός παρουσίασης αρχαίου δράματος το 1955.
ΤΟ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΜΙΚΡΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ:
Η Παλαιά Επίδαυρος -ένα χωριό σε μία μικρή πεδιάδα που καλύπτεται από πορτοκαλιές- είναι διάσπαρτη από αρχαιότητες, καθώς στον χώρο του σύγχρονου χωριού βρισκόταν η πόλη της Αρχαίας Επιδαύρου. Από την αρχαία πόλη σήμερα σώζεται το μικρό αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Είχε χωρητικότητα 2.000 θεατών (σήμερα 800ων), ήταν αφιερωμένο στον θεό Διόνυσο. ήταν παλαιότερο του μεγάλου (εκτιμάται ότι κατασκευάσθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ.) και λειτούργησε για 700 χρόνια. Με το πέρασμα του χρόνου θάφτηκε κάτω από τη γη και εξαφανίστηκε. Μέχρι το 1971, που ξεκίνησε η ανασκαφή, ήταν καλυμμένο από έναν ελαιώνα και μπροστά του είχε χτιστεί ένα διώροφο πέτρινο σπίτι, το οποίο σήμερα αποτελεί σκηνικό των παραστάσεων. Η διαδρομή από το λιμάνι του χωριού ως το θέατρο είναι υπέροχη.
Δίπλα από το θέατρο και στον θαλάσσιο χώρο βρίσκονται ερείπια της αρχαίας πόλης, τα οποία η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έχει φέρει ακόμα στο φως. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται το μυκηναϊκό νεκροταφείο με επτά θολωτούς και τα ερείπια του Αρχαίου Ναού της Αρτέμιδος. Από το καλοκαίρι του 1998 στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις του Μουσικού Ιούλιου, τις οποίες οργάνωνε ο Σύλλογος Φίλων της Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ενώ από το 2002 η οργάνωση των παραστάσεων πέρασε στο Ελληνικό Φεστιβάλ κι έτσι παρουσιάζονται και θεατρικές παραστάσεις (greekfestival.gr).
21+22/7/2017
Αυτό το Παρασκευοσάββατο παρουσιάζονται δυο διαφορετικές παραστάσεις, σε κάθε ένα από αυτά τα θέατρα (και οι δυο με αγγλικούς υπέρτιτλους για τους τουρίστες που συχνά επιλέγουν να δουν παραστάσεις αρχαίου δράματος στον φυσικό τους χώρο). Εγώ θα προτιμήσω τον “Κύκλωπα”.
- ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ “ΕΙΡΗΝΗ”:
Το Εθνικό Θέατρο ανέθεσε στον σπουδαίο συνθέτη Νίκο Κυπουργό να γράψει για μια μουσική παράσταση (λιμπρέτο: Δημοσθ.Παπαμάρκος), η οποία βασίζεται στην “Ειρήνη”. O Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης σκηνοθετεί τον -πάντοτε απρόβλεπτο- Τζίμη Πανούση στον ρόλο του Τρυγαίου, ενώ η Καμεράτα θα συνοδεύει ζωντανά την παράσταση στην Επίδαυρο. Το έργο του Αριστοφάνη “Ειρήνη” παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 421 π.Χ., αποσπώντας το δεύτερο βραβείο, λίγες μόλις ημέρες πριν από τη σύναψη της Νικίειας Ειρήνης, που συνοδευόταν από ελπίδες για το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Αυτή ακριβώς η εύθραυστη, όπως αποδείχθηκε, ισορροπία μεταξύ του πολέμου και της ειρήνης και το ηρακλείτειο ρητό «Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί», εμπνέουν τους συντελεστές της ιδιαίτερης αυτής παράστασης.
(στις 9.00 στο μεγάλο αρχαίο θέατρο)
http://greekfestival.gr/gr/events/view/ethniko-theatro-%E2%80%93-eirini-aristofani-2017
- “KΥΚΛΩΠΑΣ”: ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΩΖΟΜΕΝΟ ΣΑΤΥΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑ, ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ;
Ο “Κύκλωψ”, του Ευριπίδη, είναι άγνωστο πότε διδάχτηκε (παίχτηκε) και είναι το μόνο σατυρικό έργο του που έχει διασωθεί πλήρως. Το σατυρικό δράμα, γραφόταν από τους ίδιους ποιητές που γράφανε τις τραγωδίες και παιζόταν μετά από την τριλογία, κατά τους δραματικούς αγώνες στα Διονύσια. Ο χορός, σε όλα τα σατυρικά δράματα, απαρτίζεται από Σατύρους και σκοπός του έργου είναι να ξαλαφρώσει την ψυχή και το συναίσθημα των θεατών, έπειτα από τη θέαση τριών τραγωδιών.
Το έργο αυτό βασίσθηκε στην ένατη ραψωδία της Οδύσσειας, στην οποία μυθολογείται η τύφλωση του Κύκλωπα Πολύφημου από τον Οδυσσέα. Εδώ οι σάτυροι παρουσιάζονται ως ναυαγήσαντες σ΄αυτό το νησί των Κυκλώπων. Ένας κόσμος αντρικός, ωμός και βίαιος, κόσμος αλληλοεξόντωσης και ανθρωποφαγίας, όπου το δίκαιο ορίζεται από τον εκάστοτε ισχυρό. Στη χώρα των Κυκλώπων ο ξένος δεν περιθάλπεται, δεν φιλοξενείται, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης ή κατασπαράσσεται. Εκεί δεν μπορείς να είσαι ούτε καλός ούτε κακός. Εκεί μπορείς να είσαι μόνο φοβισμένος και απελπισμένος ή σκληρός και ανελέητος.
Τα πρόσωπα του Ευριπίδη ακροβατούν ανάμεσα στην ελαφράδα, τη γελοιότητα, την πονηριά, τον καιροσκοπισμό, την ηθική παρακμή, την αγριότητα. Γελοιοποιούν και γελοιοποιούνται. Συντρίβουν και συντρίβονται. Ο σκηνοθέτης Παντελής Δεντάκης αναζητά την ισορροπία ανάμεσα στο σοβαρό και το γελοίο, ανάμεσα στο σπλάτερ και την κωμωδία και τολμά κάτι εντελώς ανατρεπτικό: μια παράσταση με αποκλειστικά γυναικεία διανομή, ώστε να διερευνήσει αυτόν τον άκρως αντρικό κόσμο, μέσα από τη γυναικεία φύση, μέσα από τον ψυχισμό, τα εκφραστικά μέσα και το σώμα της γυναίκας.
Πρόκειται για εννέα γυναίκες-ταλέντα, ενώ οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι έχουν δοθεί στις: Στεφανία Γουλιώτη (Κύκλωπας), Άννα Καλαϊτζίδου (Οδυσσέας), Κατερίνα Λυπηρίδου (Σιληνός).
(στις 9.30 στο μικρό αρχαίο θέατρο)
http://greekfestival.gr/gr/events/view/pantelis-dentakis-2017