Με αφορμή την 3η Δεκέμβρη 2017, Εθνική και Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία, το Παρατηρητήριο της ΕΣΑμεΑ έδωσε στη δημοσιότητα σημαντικά στοιχεία έρευνας για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στα άτομα με αναπηρία.
Η αναλυτική έκθεση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι:
· Τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους αναδεικνύονται με διαφορά οι φτωχότεροι μεταξύ των φτωχών.
· Τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα είναι το 24,7% του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, δηλαδή 2.231.197 σε σύνολο 9.016.247, εκ των οποίων 1.014.177 άτομα με βαριά αναπηρία.
· Τα επιδόματα αναπηρίας επανορθώνουν δεν εξαλείφουν τις οικονομικές ανισότητες
· 6 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία από 16 έως 64 ετών βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του αποκλεισμού.
· 63,5% του πληθυσμού με αναπηρία 25-29 ετών (έναντι του 44,7% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία) είναι σε κίνδυνο φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
· Στην ομάδα 16-64 το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (αφαιρώντας δηλαδή τα επιδόματα και τις συντάξεις από το εισόδημα) αγγίζει το 67% στον πληθυσμό των ατόμων με σοβαρή αναπηρία και το 58,1 στην ομάδα με μετρίου βαθμού περιορισμό δραστηριότητας, ενώ στον πληθυσμό χωρίς αναπηρία ανέρχεται στο 42,2%.
· 4 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία μεταξύ 16 και 64 ετών βιώνουν σοβαρές υλικές στερήσεις.
· Το 42,8% του πληθυσμού με βαριά αναπηρία 16 έως 59 ετών διαβιεί σε νοικοκυριά με σοβαρό βαθμό υποαπασχόλησης.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΑμεΑ Ιωάννη Βαρδακαστάνη: «Η αναπηρία και η φτώχεια είναι ζεύγος αχώριστο. Το ίδιο και η αναπηρία και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Είναι κάτι που το αναπηρικό κίνημα το επισημαίνει με όλους τους δυνατούς τρόπους πάρα πολλά χρόνια και σήμερα το παρουσιάζει με επιστημονικό τρόπο, μέσω της έρευνας του Παρατηρητηρίου Θεμάτων της Αναπηρίας. Κανένας αρμόδιος φορέας, κανένα στέλεχος της Πολιτείας δεν μπορεί πλέον να δηλώσει άγνοια, για μια κατάσταση που βέβαια στην ελληνική κοινωνία είναι γνωστό: τα άτομα με αναπηρία παραμένουν οι φτωχότεροι των φτωχών.
Το 1992, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ανακήρυξε την 3η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Κάθε χρόνο η μέρα αυτή δίνει ακόμα μια ευκαιρία στην κοινωνία να εστιάσει την προσοχή της στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους και υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις που θα αναπτύξουν νέες προοπτικές για την κοινωνική τους ενσωμάτωση. Ο όρος αναπηρία αναφέρεται στον περιορισμό λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης. Είναι αποτέλεσμα οργανικών ή περιβαλλοντολογικών αιτιών, που δημιουργούν ένα σύνολο εμποδίων σε σημαντικές πτυχές της ζωής, όπως η αυτοεξυπηρέτηση, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και η γενικότερη κοινωνική συμμετοχή.
Σύμφωνα με το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, ένας στους έξι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει κάποιο είδος αναπηρίας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι άτομα με αναπηρία ενώ περίπου 190.000.000 αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή. Τα άτομα με αναπηρία, αντιμετωπίζουν εμπόδια στην καθημερινή ζωή, εφόσον η κοινωνία πολλές φορές δε λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού, τις δυνατότητες και τις ειδικές τους ανάγκες. Αναπηρία, πλέον θεωρείται το αποτέλεσμα της σχέσης των ικανοτήτων ενός ατόμου και των απαιτήσεων του περιβάλλοντος.
Τα άτομα αυτά βιώνουν συχνά το φαινόμενο του “Κοινωνικού Αποκλεισμού”. Αισθάνονται την περιθωριοποίηση και στέρηση της συμμετοχής στα κοινωνικά, δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, που πρέπει να είναι κοινά σε όλους τους πολίτες ενός κράτους. Τα άτομα με αναπηρία δε ζητάνε να γίνει η ζωή τους ευκολότερη. Ζητάνε να γίνει η ζωή τους ΙΣΗ με τη δική μας. Στόχος πρέπει να είναι όχι η τυπική, αλλά η πραγματική ισότητα, η οποία σημαίνει ίσες ευκαιρίες στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή. Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι ο σεβασμός της ατομικής και ομαδικής ιδιαιτερότητας.