Η πλειονότητα των γυναικών έρχεται αντιμέτωπη με την εμμηνόπαυση γύρω στα 50 – 51 χρόνια. Για τις περισσότερες, μάλιστα, η παύση της εμμήνου ρύσεως αποτελεί ένα πραγματικό σοκ, καθώς αρχίζουν να σκέφτονται ότι έπαψαν να είναι νέες και διανύουν πλέον την τρίτη ηλικία. Δεδομένου ότι σήμερα ο μέσος όρος ζωής της γυναίκας είναι τα 78 […]
Η πλειονότητα των γυναικών έρχεται αντιμέτωπη με την εμμηνόπαυση γύρω στα 50 – 51 χρόνια. Για τις περισσότερες, μάλιστα, η παύση της εμμήνου ρύσεως αποτελεί ένα πραγματικό σοκ, καθώς αρχίζουν να σκέφτονται ότι έπαψαν να είναι νέες και διανύουν πλέον την τρίτη ηλικία.
Δεδομένου ότι σήμερα ο μέσος όρος ζωής της γυναίκας είναι τα 78 χρόνια, περνάει περίπου το 1/3 της ζωής της χωρίς περίοδο και είναι σίγουρα πολύ νωρίς να αφεθεί στο γήρας. Βέβαια, έναν αιώνα πριν, τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά, καθώς το προσδόκιμο ζωής κυμαινόταν στα 50 χρόνια και οι γυναίκες δικαίως αντιμετώπιζαν την εμμηνόπαυση ως το τέλος της ζωής τους.
Με τον όρο «κλιμακτήριος» εννοούμε την περίοδο των 5 περίπου χρόνων πριν και 5 χρόνων μετά την παύση της εμμήνου ρύσεως. Το μέρος της κλιμακτηρίου πριν την εμμηνόπαυση ονομάζεται «προεμμηνόπαυση», ενώ το αντίστοιχο μετά την εμμηνόπαυση ονομάζεται «μετεμμηνόπαυση».
Η κλιμακτήριος είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο που συναντάει κάθε γυναίκα στη ζωή της και επιφέρει αλλαγές τόσο στο σώμα όσο και τη συμπεριφορά της. Κλονίζει ανεπανόρθωτα την αναπαραγωγική της ικανότητα και τη σεξουαλική της ζωή, προκαλεί απλά ή σοβαρότερα προβλήματα υγείας, ενώ παράλληλα επηρεάζει άμεσα τη σχέση της με τον εαυτό της, την οικογένεια και το οικείο περιβάλλον.
Οι ψυχικές αντιδράσεις που συνοδεύουν τις γυναίκες την περίοδο της εμμηνόπαυσης είναι κάτι παραπάνω από έκδηλες. Οι περισσότερες διαπιστώνουν με τρόμο ότι ο καιρός έχει περάσει πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να αισθάνονται απογοήτευση και έντονη μελαγχολία.
Παράλληλα, η απώλεια της αναπαραγωγικής ικανότητας, σε συνδυασμό με τη σταδιακή ατροφία των γεννητικών οργάνων και των μαστών, κάνει τις γυναίκες να μη νιώθουν πια ελκυστικές.
Επιπλέον, η πτώση των κολπικών εκκρίσεων και ο περιορισμός της εκτασιμότητας του κόλπου κάνουν συχνά επώδυνη τη συνουσία, δημιουργούν στις γυναίκες την αντίληψη ότι δεν αντιδρούν στο σεξουαλικό ερέθισμα και, κατ’ επέκταση, μειώνουν τη λίμπιντο.
Τέλος, η συγκεκριμένη φάση ζωής της γυναίκας χαρακτηρίζεται πολλές φορές από άσχετα με την εμμηνόπαυση γεγονότα, τα οποία όμως είναι σε θέση να επηρεάζουν αρνητικά τον ψυχισμό της και να λειτουργούν αθροιστικά στη συνολική ψυχολογία της. Καταστάσεις όπως ο θάνατος των γονέων, ο αποχωρισμός των παιδιών για σπουδές ή για δημιουργία οικογένειας, εξωσυζυγικές περιπέτειες των συζύγων που περνούν και αυτοί την κρίση της μέσης ηλικίας κάνουν τη γυναίκα να αισθάνεται παραγκωνισμένη, «τελειωμένη».
Οι συνήθεις ψυχολογικές αντιδράσεις της γυναίκας κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης είναι:
- Έντονη συναισθηματική αστάθεια
- Μελαγχολία, κατάθλιψη
- Ευερεθιστότητα
- Επεισόδια πανικού
- Απώλεια μνήμης, αδυναμία συγκέντρωσης
- Έλλειψη αυτοεκτίμησης
- Αίσθημα κόπωσης
Ο βαθμός που θα επηρεάσει η εμμηνόπαυση τη γυναίκα εξαρτάται από την ίδια, την προσωπικότητά της, τον χαρακτήρα της, τη γνώση και την εξοικείωση με το φυσιολογικό αυτό φαινόμενο.
Σημαντικό ρόλο εδώ παίζει αναμφισβήτητα και ο σύζυγος, ο οποίος θα πρέπει να είναι δίπλα της, να την καταλαβαίνει και να τη στηρίζει.
Εκτός από την ψυχολογική υποστήριξη, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να προλάβει ή να αναστρέψει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Η ορμονοθεραπεία στοχεύει στο να υποκαταστήσει τις γυναικείες ορμόνες που παύουν να παράγονται στην πρόωρη εμμηνόπαυση και να προλάβει τα δυσάρεστα επακόλουθα της έλλειψής τους.
Τα είδη της ορμονοθεραπείας είναι:
Υποκατάσταση αποκλειστικά των οιστρογόνων: συστήνεται σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί για κάποιο λόγο σε ολική αφαίρεση μήτρας.
Υποκατάσταση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης: η συνήθης επιλογή. Τα οιστρογόνα επαναδραστηριοποιούν το ενδομήτριο, προκαλούν αύξηση του μεγέθους του και εγκυμονούν σοβαρό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στην περιοχή αυτή. Η προγεστερόνη είναι απαραίτητη για να ισορροπεί τον ορμονικό κύκλο και να ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Ορμονοθεραπεία μόνο με προγεστερόνη: συστήνεται σπανίως και ενδείκνυται μόνο για την αντιμετώπιση των εξάψεων και των εφιδρώσεων.
