Ρύθμιση χρεών σε δόσεις, κριτήρια και προϋποθέσεις

Χιλιάδες επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες θα έχουν τη δυνατότητα από την επόμενη εβδομάδα να εξοφλούν έως και σε 36 μηνιαίες δόσεις ληξιπρόθεσμα χρέη μέχρι 3.000 ευρώ προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία ή να αποπληρώνουν έως και σε 120 μηνιαίες δόσεις ληξιπρόθεσμα χρέη έως 50.000 ευρώ προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους εξέδωσε εγχειρίδιο με αναλυτικές διευκρινίσεις για τον τρόπο εφαρμογής των νέων ρυθμίσεων, παραθέτοντας πλήρεις απαντήσεις στις πιο συχνά υποβαλλόμενες ερωτήσεις των πολιτών για τις ρυθμίσεις των 36 και των 120 δόσεων. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο εγχειρίδιο, ο κάθε οφειλέτης που πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις θα μπορεί να υποβάλει ηλεκτρονικά την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση που τον ενδιαφέρει, μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.keyd.gov.gr

Οι απαντήσεις στις πιο σημαντικές ερωτήσεις έχουν αναλυτικά ως εξής:

1. Μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά δεν έχουν την πτωχευτική ικανότητα;

Φυσικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχει την πτωχευτική ικανότητα μπορεί να ρυθμίσει τις οφειλές του προς το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης εφόσον:

1. Εχει κάνει έναρξη εργασιών.
2. Εχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα.

iii. Εχει σε μία από τις 3 τελευταίες χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

✓ θετικό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, για οφειλέτες που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα, ή

✓ θετικό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, για οφειλέτες που τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.

1. Δεν είναι διαχειριστής:

✓ Οργανισμού Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) ή

✓ Οργανισμού Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ).

1. Δεν έχει διακόψει την επιχειρηματική του δραστηριότητα, εκτός εάν υποβληθεί δήλωση έναρξης εργασιών φυσικού προσώπου πριν από την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών.
2. Δεν έχει καταδικασθεί με αμετάκλητη απόφαση το ίδιο το φυσικό πρόσωπο για ένα από τα ακόλουθα αδικήματα:
   (αα) φοροδιαφυγή, εκτός αν αφορά μη απόδοση φόρου προστιθέμενης αξίας, φόρου κύκλου εργασιών, φόρου ασφαλίστρων, παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων τελών ή εισφορών ή φόρου πλοίων,
   (ββ) νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία ή απάτη, σε βαθμό κακουργήματος. Στην περίπτωση της απάτης, αν ο παθών είναι το Δημόσιο ή φορέας κοινωνικής ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος.

vii. Οι συνολικές οφειλές του προς ρύθμιση ανά πιστωτή (Δημόσιο ή φορείς κοινωνικής ασφάλισης) κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του δεν υπερβαίνουν το ποσό των 50.000 ευρώ.

2. Εντάσσονται στην παρούσα ρύθμιση οι ελεύθεροι επαγγελματίες;

Ναι, εντάσσονται, καθώς οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχουν την πτωχευτική ικανότητα. Περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών είναι ενδεικτικά τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν το επάγγελμα του ιατρού, του οδοντιάτρου, του κτηνιάτρου, του φυσιοθεραπευτή, του βιολόγου, του ψυχολόγου, της μαίας, του δικηγόρου, του δικολάβου, του συμβολαιογράφου, του άμισθου υποθηκοφύλακα, του δικαστικού επιμελητή, του αρχιτέκτονα, του μηχανικού, του τοπογράφου, του χημικού, του γεωπόνου, του γεωλόγου, του δασολόγου, του ωκεανογράφου, του σχεδιαστή, του δημοσιογράφου, του συγγραφέα, του διερμηνέα, του ξεναγού, του μεταφραστή, του καθηγητή ή του δασκάλου, του καλλιτέχνη γλύπτη ή του ζωγράφου ή του σκιτσογράφου ή του χαράκτη, του ηθοποιού, του εκτελεστή μουσικών έργων ή του μουσουργού, των καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, του χορευτή, του χορογράφου, του σκηνοθέτη, του σκηνογράφου, του ενδυματολόγου, του διακοσμητή, του οικονομολόγου, του αναλυτή, του προγραμματιστή, του ερευνητή ή του συμβούλου επιχειρήσεων, του λογιστή ή του φοροτέχνη, του αναλογιστή, του κοινωνιολόγου, του κοινωνικού λειτουργού και του εμπειρογνώμονα.

3. Ποιες οφειλές προς το Δημόσιο των ανωτέρω φυσικών προσώπων ρυθμίζονται;

Στη ρύθμιση υπάγονται οφειλές προς το Δημόσιο που είναι ήδη βεβαιωμένες κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων – ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974), του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013) και του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 2960/2001), καθώς και οφειλές υπέρ τρίτων πιστωτών που βεβαιώνονται και εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, εφόσον έχουν ήδη βεβαιωθεί κατά την ανωτέρω ημερομηνία, με τις προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής κατά το χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση. Η υπαγωγή στην ανωτέρω ρύθμιση συνεπάγεται την αυτοδίκαιη απώλεια τυχόν υφιστάμενων ρυθμίσεων για τις ίδιες οφειλές.

4. Ποιες οφειλές προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης των ανωτέρω φυσικών προσώπων ρυθμίζονται;

Στη ρύθμιση υπάγονται οφειλές προς τους ΦΚΑ που γεννήθηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016 και είναι κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης βεβαιωμένες, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων – ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974), με τις προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής κατά το χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση. Η υπαγωγή στην ανωτέρω ρύθμιση συνεπάγεται την αυτοδίκαιη απώλεια τυχόν υφιστάμενων ρυθμίσεων για τις ίδιες οφειλές.

Από τη ρύθμιση εξαιρούνται οφειλές που έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010, ακόμα κι αν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο.

5. Μέχρι πότε μπορεί ένας οφειλέτης να υποβάλει την αίτησή του για ρύθμιση των ρυθμιζόμενων οφειλών του προς το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και πού την υποβάλλει;

Φυσικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχει την πτωχευτική ικανότητα και επιθυμεί να ρυθμίσει τις ρυθμιζόμενες οφειλές του προς το Δημόσιο και τους ΦΚΑ, το σύνολο των οποίων δεν υπερβαίνουν τις 50.000 ευρώ έκαστος, υποβάλλει αίτηση ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) www.keyd.gov.gr και με τη χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά έως την 31η Δεκεμβρίου 2018.

6. Ποιο το περιεχόμενο της αίτησης και ποια τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά;

Η αίτηση πρέπει να περιέχει:

✓ πλήρη στοιχεία του οφειλέτη,

✓ πλήρη στοιχεία τυχόν συνοφειλετών που υποβάλλουν την αίτηση από κοινού με τον οφειλέτη,

✓ τα στοιχεία που βεβαιώνουν ότι ο οφειλέτης έχει σε μία από τις 3 τελευταίες χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

• θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, για οφειλέτες που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα, ή
• θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, για οφειλέτες που τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα,

✓ κατάλογο όλων των πιστωτών του οφειλέτη και των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή.

Η αίτηση υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 και συνοδεύεται υποχρεωτικά από:
✓ Πιστοποιητικό από το Ειρηνοδικείο Αθηνών (Γενικό Αρχείο Αιτήσεων άρθρου 13 ν. 3869/2010) που να βεβαιώνει ότι δεν έχει εκδοθεί για τον οφειλέτη οριστική δικαστική απόφαση ρύθμισης οφειλών ή επικύρωσης δικαστικού συμβιβασμού κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010. Σε περίπτωση έκδοσης τέτοιου είδους δικαστικής απόφασης, πρέπει να προσκομίζονται:

• υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη του ν. 1599/1986 ότι οι οφειλές που έχουν περιληφθεί στην παρούσα αίτηση του οφειλέτη δεν έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010, ακόμα κι αν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και
• επικυρωμένο αντίγραφο της αίτησης και της απόφασης.

✓ Αντίγραφο της τελευταίας εκδοθείσας δήλωσης ΕΝΦΙΑ – πράξης προσδιορισμού φόρου του έτους υποβολής της αίτησης και

• των τριών (3) προηγούμενων ετών, εφόσον έχουν εκδοθεί, για αίτηση ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο,
• των πέντε (5) προηγούμενων ετών, εφόσον έχουν εκδοθεί, για αίτηση ρύθμισης οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

✓ Για οφειλέτες οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους εμπράγματα δικαιώματα επί γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού, συμπληρωμένο έντυπο υπολογισμού αξίας του γηπέδου (Α ΓΗΣ).

✓ Αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης του οφειλέτη.

Στην περίπτωση κατά την οποία οι προς ρύθμιση οφειλές προς το Δημόσιο ή/και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ, επισυνάπτονται επιπροσθέτως και τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

✓ Χρηματοοικονομικές καταστάσεις του άρθρου 16 του ν. 4308/2014 (Α’ 251) των τελευταίων πέντε (5) περιόδων, οι οποίες πρέπει να είναι δημοσιευμένες, εφόσον προβλέπεται υποχρέωση σύνταξης ή/και δημοσίευσης αυτών.

✓ Προσωρινό ισοζύγιο τελευταίου μηνός τεταρτοβάθμιων λογαριασμών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής, εφόσον προβλέπεται η κατάρτισή του.

✓ Πρόσφατα πιστοποιητικά βαρών όλων των ακινήτων.

✓ Υπεύθυνη δήλωση με αναλυτική παράθεση των ανεξόφλητων υποχρεώσεων για τις οποίες υπάρχουν εμπράγματες  εξασφαλίσεις επί αυτών.

Το Δημόσιο ή/και το ΚΕΑΟ (το οποίο εκπροσωπεί τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης) δύναται να ζητήσουν την υποβολή επιπλέον δικαιολογητικών, τα οποία κρίνουν απαραίτητα για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του οφειλέτη και για τη διαμόρφωση της πρότασης ρύθμισης από αυτούς.

7. Ποια κριτήρια λαμβάνουν υπόψη το Δημόσιο και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης για τη διαμόρφωση της πρότασης ρύθμισης;

Για την υποβολή πρότασης ρύθμισης από το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης λαμβάνονται υπόψη:
✓ η αξία των περιουσιακών στοιχείων, κινητών και ακινήτων, του οφειλέτη και των συνοφειλετών αυτού έως του ποσού της συνυπευθυνότητάς τους στις συνολικές προς ρύθμιση οφειλές και
✓ το διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη και των συνοφειλετών αυτού κατά το ποσό της συνυπευθυνότητάς τους στις συνολικές προς ρύθμιση οφειλές.

8. Ποιες ρυθμίσεις χορηγούν το Δημόσιο ή/και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης στα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς πτωχευτική ικανότητα με συνολικές οφειλές προς ρύθμιση έως € 50.000,00 στον κάθε πιστωτή (Δημόσιο, ΦΚΑ);

> Για οφειλέτες με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς ρύθμιση έως 3.000 ευρώ και συνολικό ποσό προς ρύθμιση έως 50.000 ευρώ προς το Δημόσιο ή/και τους ΦΚΑ:

✓ τμηματική καταβολή του συνολικώς οφειλόμενου ποσού χωρίς δυνατότητα διαγραφής κανενός ποσού,

✓ καθορισμό του πλήθους και του ύψους των ισόποσων τοκοχρεολυτικών μηνιαίων δόσεων, βάσει των κάτωθι κανόνων:

1. ελάχιστο ποσό εκάστης δόσης 50 ευρώ,
2. μέγιστος αριθμός δόσεων 36,

✓ επιτόκιο ρύθμισης: επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, το οποίο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και υπολογίζεται ετησίως,

✓ στη ρύθμιση δεν συνυπολογίζονται τα πρόστιμα του άρ. 57 ν. 4174/2013 και του άρ. 6 του ν.δ. 356/1974.

> Για οφειλέτες με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς ρύθμιση από 3.000,01 έως 20.000 ευρώ και συνολικό ποσό προς ρύθμιση έως 50.000 ευρώ προς το Δημόσιο ή/και τους ΦΚΑ:

✓ διαγραφή του 85% των οφειλών από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής,

✓ καθορισμό του πλήθους και του ύψους των μηνιαίων δόσεων, βάσει των κάτωθι κανόνων:

1. ελάχιστο ποσό εκάστης δόσης 50 ευρώ,
2. μέγιστος αριθμός δόσεων 120,

✓ επιτόκιο ρύθμισης: επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, το οποίο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και υπολογίζεται ετησίως,

✓ στη ρύθμιση δεν συνυπολογίζονται τα πρόστιμα του άρ. 57 ν. 4174/2013 και του άρ. 6 του ν.δ. 356/1974.

> Για οφειλέτες με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς ρύθμιση άνω των 20.000,00 και συνολικό ποσό προς ρύθμιση έως 50.000 ευρώ προς το Δημόσιο ή/και τους ΦΚΑ:

Το Δημόσιο και οι ΦΚΑ χορηγούν ρυθμίσεις μόνο εφόσον το σύνολο των οφειλών προς ρύθμιση μετά την αφαίρεση ποσοστών 95% από τα φορολογικά πρόστιμα και 85% από τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής των ασφαλιστικών ταμείων είναι μέχρι 8 φορές μεγαλύτερο από το εισόδημα του οφειλέτη και τυχόν συνοφειλετών.

Εφόσον ισχύει το ως άνω κριτήριο βιωσιμότητας, τότε το Δημόσιο ή/και οι ΦΚΑ χορηγούν ρυθμίσεις με τα εξής χαρακτηριστικά:

✓ διαγραφή του 85% των οφειλών από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής,

✓ διαγραφή του 95% των οφειλών από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση,

✓ καθορισμό του πλήθους και του ύψους των μηνιαίων δόσεων, βάσει των κάτωθι κανόνων:

1. ελάχιστο ποσό εκάστης δόσης 50 ευρώ,
2. μέγιστος αριθμός δόσεων 120,

✓ επιτόκιο ρύθμισης: επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, το οποίο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και υπολογίζεται ετησίως,

✓ στη ρύθμιση δεν συνυπολογίζονται τα πρόστιμα του άρ. 57 ν. 4174/2013 και του άρ. 6 του ν.δ. 356/1974.

Το Δημόσιο δύναται να προτείνει ρυθμίσεις ακόμα και χωρίς τη συνδρομή του ανωτέρου κριτηρίου βιωσιμότητας εφόσον διαθέτει, σύμφωνα με τις εσωτερικές του διαδικασίες, δική του μελέτη βιωσιμότητας, βάσει της οποίας το χρέος του οφειλέτη χαρακτηρίζεται ως βιώσιμο. Το ίδιο εφαρμόζεται και σε περίπτωση που προσκομίζεται μελέτη βιωσιμότητας που έχει καταρτισθεί από άλλον θεσμικό πιστωτή (φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα) ή από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα σε χρόνο μικρότερο του έτους πριν από την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για ρύθμιση των οφειλών του.

9. Πώς γίνεται η καταβολή των δόσεων της ρύθμισης;

Για την υπαγωγή στη ρύθμιση πρέπει να καταβληθεί η πρώτη δόση εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την αποδοχή της πρότασης ρύθμισης από τον αιτούντα. Οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα, αρχής γενομένης από την ημερομηνία αποδοχής της πρότασης ρύθμισης.