– του Αντώνη Γεωργακόπουλου
8 Φεβρουαρίου 1981. Μια ημερομηνία χαραγμένη για πάντα στην μνήμη του Αθλητισμού αυτού του τόπου. Ήταν μια ημέρα σαν την σημερινή, πριν από 37 χρόνια, μόνο που ήταν Κυριακή. Και όπως κάθε Κυριακή εκείνη την εποχή, το γήπεδο αποτελούσε την κορύφωση μιας αναμονής που είχε διαρκέσει ολόκληρη εβδομάδα.
Ήταν τότε που η Κυριακή κυριαρχούσε στην ζωή των φιλάθλων. Μόνο που για κάποιους εκείνο το μαύρο απόγευμα, έμελλε να κυριαρχήσει και στον θάνατο. Σε 21 νέους ανθρώπους, το νήμα της ζωής κόπηκε απότομα. Εκεί… Στα σκαλοπάτια της θύρας 7 του σταδίου Καραϊσκάκη.
Ο θρίαμβος και ο οδυρμός
Μέσα σε μια στιγμή ο θρίαμβος έγινε οδυρμός και η ιαχή της νίκης θρήνος και μοιρολόι, όπως ενδεικτικά έγραψε η «Αθλητική Ηχώ». Κανονικά, η 20ή αγωνιστική του πρωταθλήματος θα έπρεπε να χαρακτηριστεί από την επιβλητική νίκη του Ολυμπιακού επί της ΑΕΚ, με το συντριπτικό 6-0. Σημαδεύτηκε όμως από τη μεγαλύτερη τραγωδία που «χτύπησε» το ελληνικό ποδόσφαιρο και τον ελληνικό αθλητισμό γενικότερα.
Αν και χειμώνας, ο καιρός ήταν ανοιξιάτικος και το φαληρικό στάδιο «τιγκαρισμένο» από κόσμο. Τα 35.450 εισιτήρια είχαν εξαντληθεί από τις αρχές της εβδομάδας και τα περισσότερα από αυτά είχαν χρυσοπληρωθεί στη «μαύρη αγορά», στα στέκια της Ομόνοιας και στο Πασαλιμάνι. Το ίδιο το ματς δεν εξελίχθηκε σε ντέρμπι, αλλά μετατράπηκε σε κανονικό πάρτι για την πειραϊκή ομάδα.
Με τρία γκολ ο Μάικ Γαλάκος και από ένα ο Βαγγέλης Κουσουλάκης, ο Κώστας Ορφανός και ο Νίκος Βαμβακούλας, είχαν διαμορφώσει μία από τις πλέον ιστορικές νίκες του Ολυμπιακού επί της ΑΕΚ. Όπως ήταν λογικό, ο κόσμος παραληρούσε!
Το ματς βρισκόταν πλέον στα τελευταία λεπτά, στο 84′ για την ακρίβεια, όταν ένας μεγάλος όγκος της εξέδρας στις θύρες 6 και 7 κινήθηκε προς την έξοδο. Ήταν εκείνοι που βιάζονταν να φύγουν νωρίτερα για να γλιτώσουν την ταλαιπωρία της κίνησης στους γύρω δρόμους ή τον ανυπόφορο συνωστισμό στον ηλεκτρικό. Κάποιοι άλλοι πάλι, ήθελαν να τρέξουν έξω από την θύρα 1, για να στήσουν εκεί τα επινίκια, την ώρα που θα αποχωρούσαν οι παίκτες και ο Κάζιμιρ Γκόρσκι. Όλοι σπρώχθηκαν για να προλάβουν… Και τότε έγινε το μοιραίο!
Ο χρόνος σταμάτησε στις 4:58 μ.μ.
Το τουρνικέ της εισόδου στην θύρα 7 δεν είχε αφαιρεθεί, όπως γινόταν κάθε φορά όταν άρχιζε το β’ ημίχρονο, για να είναι ευκολότερη η αποχώρηση των φιλάθλων. Τα νερά από τις τουαλέτες έτρεχαν. Τα σκαλιά ήταν φαγωμένα από τον χρόνο και γλιστερά από το νερό και την υγρασία. Και σε μια στιγμή κάποιος γλίστρησε…
Σαν ντόμινο ακολούθησαν οι υπόλοιποι, αφού από τον συνωστισμό, ο ένας στηριζόταν στην πλάτη του άλλου. Και όταν ένας έπεσε, άρχισαν να πέφτουν όλοι και καταπλακώθηκαν.
Το χρονικό της τραγωδίας μόλις είχε ξεκινήσει. Και καταγράφηκε λεπτό προς λεπτό στον καθημερινό Τύπο της εποχής:
16:58 Συμβαίνει το μοιραίο. Για μερικά λεπτά στα σκαλοπάτια της θύρας 7 επικρατεί χαλασμός. Κανείς δεν μπορεί να κρατηθεί από πουθενά κι ο ένας πέφτει πάνω στον άλλο.
17:05 Φτάνουν οι πρώτοι αστυνομικοί και με δυσκολία αφαιρούν το τουρνικέ και απεγκλωβίζουν τους πρώτους ανθρώπους.
17:03-17:15 Είναι το διάστημα που επικρατεί πραγματικό πανδαιμόνιο. Ο κόσμος ουρλιάζει, αλλά οι φωνές μπερδεύονται με τα συνθήματα του θριάμβου, καθώς μόλις έχει λήξει ο αγώνας κι έτσι ουδείς μέσα στο γήπεδο αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει στη θύρα 7.
17:15 Εξω από τη θύρα 7 καταφτάνουν τα πρώτα περιπολικά.
17:18 Ειδοποιούνται και φτάνουν τα πρώτα ασθενοφόρα.
17:30-18:00 Άρχισαν να φτάνουν στο Τζάνειο νοσοκομείο οι πρώτοι τραυματίες. Ανάμεσά τους και οι πρώτοι νεκροί.
17:50 Τα δύο τηλεοπτικά κανάλια και οι κρατικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, διακόπτουν το πρόγραμμά τους και μεταδίδουν το έκτακτο δελτίο με το τραγικό ρεπορτάζ από το στάδιο Καραϊσκάκη. Παράλληλα, γίνεται έκκληση προς τους γιατρούς του Λεκανοπεδίου να σπεύσουν στο Τζάνειο, αλλά και στο Κρατικό Νοσοκομείο Πειραιά, ώστε να προσφέρουν βοήθεια στους εφημερεύοντες γιατρούς.
18:00 Αρχίζουν να καταφτάνουν στο Τζάνειο νοσοκομείο συγγενείς και φίλοι γεμάτοι αγωνία, που αναζητούν τους δικούς τους ανθρώπους.
18:20 Φτάνει στο Τζάνειο ο υπουργός Υγείας κ. Δοξιάδης και οι δύο υφυπουργοί του, Τσουκαντάς και Αποστολάτος. Ενημερώνονται για την κατάσταση που επικρατεί και δίνουν εντολή για άμεση κινητοποίηση όλου του προσωπικού. Γίνεται έκκληση για αιμοδοσία. Η προσέλευση του κόσμου μεγαλώνει, ενώ ασθενοφόρα συνεχίζουν να διακομίζουν τραυματίες.
18:30 Το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης δίνει εντολή στο Κέντρο Άμεσης Δράσης να καλέσει τους αστυνομικούς που βρίσκονται σε υπηρεσία για να προσφέρουν αίμα. Εκατοντάδες αστυνομικοί γίνονται αιμοδότες.
18:45 Φτάνουν στο Τζάνειο νοσοκομείο ο υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Δαβάκης, ο υφυπουργός Προεδρίας κ. Αχιλλέας Καραμανλής και η ηγεσία της Αστυνομίας. Δίνεται εντολή να τεθεί σε επιφυλακή το ΚΑΤ, για να αρχίσει και αυτό να δέχεται τραυματίες.
19:05 Φτάνουν στο Τζάνειο παράγοντες και ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ.
19:15 Γίνεται ενημέρωση του πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη, ο οποίος με τη σειρά του ενημερώνει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή.
19:55 Αναγνωρίζονται τα πρώτα τρία πτώματα.
20:00 Τα δύο κανάλια έχουν διακόψει οριστικά το πρόγραμμά τους και έχουν διαρκή σύνδεση με το Τζάνειο, το Κρατικό Πειραιά, το ΚΑΤ και το στάδιο Καραϊσκάκη.
20:26 Φτάνει στο Τζάνειο νοσοκομείο ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης.
21:11 Ο διοικητής του Τζάνειου κ. Απέργης, βγαίνει στην είσοδο του νοσοκομείου και κάνει έκκληση στον κόσμο να απομακρυνθεί, για να γίνει πιο εύκολη η πρόσβαση των ασθενοφόρων και των γιατρών. Ο κόσμος πιέζει για ενημέρωση.
Όλη τη νύχτα πολίτες προσέρχονταν για να δώσουν αίμα, γιατροί και νοσοκόμες προσέφεραν χωρίς να πάρουν ανάσα τις πρώτες βοήθειες, τα χειρουργεία είχαν γεμίσει από επείγοντα περιστατικά, ενώ μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες συνεχιζόταν το δύσκολο έργο της αναγνώρισης των πτωμάτων. Στο τέλος, ανακοινώθηκε ότι υπάρχουν 19 νεκροί, ενώ τα επόμενα δύο εικοσιτετράωρα ξεψύχησαν άλλοι δύο. Σύνολο 20 άνδρες και μια γυναίκα, όλοι από 14 έως 41 ετών.
Δημήτρης Αδαμόπουλος (41 ετών)
Γεράσιμος Αμίτσης (18 ετών)
Σπύρος Ανδριώτης (24 ετών)
Γιάννης Διαλυνάς (20 ετών)
Γιάννης Κανελλόπουλος (18 ετών)
Κώστας Καρανικόλας (26 ετών)
Αντώνης Κουρουπάκης (34 ετών)
Μιχάλης Κωστόπουλος (21 ετών)
Σπύρος Λεωνιδάκης (18 ετών)
Ευστράτιος Λούπος (20 ετών)
Μιχάλης Μάρκου (27 ετών)
Βασίλης Μάχας (20 ετών)
Κώστας Μπίλας (28 ετών)
Ηλίας Παναγούλης (17 ετών)
Αναστάσιος Πιστόλης (30 ετών)
Κώστας Σκλαβούνης (16 ετών)
Γιάννης Σπηλιόπουλος (19 ετών)
Παναγιώτης Τουμανίδης (14 ετών)
Νίκος Φίλος (19 ετών)
Ζωγραφούλα Χαϊρατίδου (23 ετών)
Χρήστος Χατζηγεωργίου (34 ετών)
Την επόμενη ημέρα, ο πρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός, Σταύρος Νταϊφάς, ο προπονητής Κάζιμιρ Γκόρσκι και οι ποδοσφαιριστές της ομάδας επισκέφθηκαν τους τραυματίες. Στα δελτία ειδήσεων και στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων άρχισαν να αναζητούνται τα αίτια της τραγωδίας. Η κοινή γνώμη απαίτησε να βρεθούν οι υπεύθυνοι.
Πέρασαν 37 χρόνια και ουδέποτε αποδόθηκαν ευθύνες.