Η αναιμία είναι η έλλειψη υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων για τη μεταφορά οξυγόνου σε όλο το σώμα. Υπάρχουν πολλές μορφές αναιμίας, όπως η μεσογειακή αναιμία (θαλασσαιμία) και η δρεπανοκυτταρική αναιμία, τις οποίες οι άνθρωποι κληρονομούν και κατά τις οποίες υπάρχει δυσκολία παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων ή τμημάτων τους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ωστόσο, καθίστανται αναιμικοί με την πάροδο του χρόνου λόγω μη επαρκούς πρόσληψης σιδήρου ή βιταμίνης Β12, τα οποία μαζί με το φολικό οξύ είναι απαραίτητα για την παραγωγή υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Τα βασικά συμπτώματα της αναιμίας
Λαχάνιασμα ή ζάλη
Χωρίς αρκετό σίδηρο ή βιταμίνη Β12, το σώμα δεν μπορεί να παράγει αρκετή αιμοσφαιρίνη, πρωτεΐνη ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η αιμοσφαιρίνη, η οποία είναι τόσο πλούσια σε σίδηρο που δίνει στο αίμα το κόκκινο χρώμα, επιτρέπει στο οξυγόνο να δεσμεύεται στα κύτταρα, ώστε να μπορούν να το μεταφέρουν σε όλο το σώμα. Όταν δεν υπάρχει αρκετός σίδηρος ή βιταμίνη Β12 για να παραχθούν επαρκείς ποσότητες αιμοσφαιρίνης, κάποια μέρη του σώματος δεν θα λάβουν το οξυγόνο που χρειάζονται. Το αποτέλεσμα είναι να λαχανιάζετε και κάποιες φορές να φτάνει τόσο λίγο οξυγόνο στο κεφάλι, ώστε να αισθάνεστε ζάλη. Η αναιμία είναι επίσης ένα από τα πολλά συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου που πρέπει να προσέξετε.
Κούραση
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο Andrew Artz, ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της αναιμίας είναι το γενικό αίσθημα εξάντλησης. «Η κόπωση είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα, λέει ο Dr. Artz. Η κόπωση προκαλείται από την ίδια διαδικασία που οδηγεί σε δύσπνοια και ζάλη: χωρίς αρκετό σίδηρο ή βιταμίνη Β12, δεν υπάρχει αρκετή αιμοσφαιρίνη και χωρίς αρκετή αιμοσφαιρίνη, δεν υπάρχει αρκετό οξυγόνο για να τροφοδοτήσει το σώμα.
Χλωμή όψη
Όταν δεν επαρκούν τα υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια για να τροφοδοτήσουν τα όργανά σας με οξυγόνο, το δέρμα, που είναι και το μεγαλύτερο όργανο του σώματος, δεν δείχνει υγιές. Χωρίς επαρκείς ποσότητες σιδήρου ή βιταμίνης Β12, δεν παρέχεται επαρκής ποσότητα αίματος στο δέρμα, με αποτέλεσμα να είναι πιο χλωμό, ακόμη και κίτρινο, σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των Η.Π.Α.
Πόνος στο στήθος
Όταν τα υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια είναι λιγότερα από αυτά που χρειάζεται το σώμα σας, η καρδιά πρέπει να λειτουργήσει παραπάνω για να τα κυκλοφορήσει σε όλο τον οργανισμό. Το αποτέλεσμα είναι να χτυπά ταχύτερα από το φυσιολογικό και να αρχίσετε να αισθάνεστε την ένταση ως πόνο στο στήθος. Αυτό είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοήσετε, ειδικά αν αντιμετωπίζετε και άλλα προβλήματα με την καρδιά σας. Μελέτη του 2005 έδειξε ότι οι πιθανότητες καρδιαγγειακών παθήσεων ακόμη και θανάτου, ήταν αυξημένες σε ασθενείς με αναιμία που έπασχαν από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο σε σχέση με μη αναιμικούς ασθενείς. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αναιμία θεωρείται «ισχυρός και ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας κινδύνου» για τους πάσχοντες από καρδιαγγειακά.
Εγκυμοσύνη ή απώλεια αίματος
Μπορεί η διατροφή σας να σας παρέχει επαρκείς ποσότητες σιδήρου, αλλά να είστε αναιμικοί επειδή χάνετε αίμα για κάποιο λόγο. Οι έγκυοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην αναιμία, επειδή το σώμα πρέπει να παράγει πολύ περισσότερο αίμα από το κανονικό για να στηρίξει την ανάπτυξη του εμβρύου. Χωρίς αρκετό σίδηρο, βιταμίνη Β12 ή φυλλικό οξύ, παράγονται λιγότερα υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια. Γυναίκες που δεν εγκυμονούν, άνδρες και παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα του πεπτικού, όπως έλκη, αιμορροΐδες, φλεγμονή στο στομάχι ή καρκίνο, έχουν αυξημένο κίνδυνο αναιμίας, εάν οι καταστάσεις αυτές προκαλούν χρόνια αιμορραγία.
Χορτοφαγική διατροφή
Οι σπόροι σόγιας, τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το τοφού παρέχουν επαρκείς ποσότητες σιδήρου σε όσους ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή. Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως, είναι αδύνατο να λάβει κάποιος βιταμίνη Β12 από τροφές φυτικής προέλευσης. Η λύση για όσους ακολουθούν αυστηρά χορτοφαγική δίαιτα, είναι να λαμβάνουν τακτικά ένα συμπλήρωμα της συγκεκριμένης βιταμίνης.
Λιγούρα για πάγο
Ένα από τα πιο ασυνήθιστα συμπτώματα της αναιμίας είναι η Πίκα (επιστημονικά αλλοτριοφαγία) ή η τάση να λιγουρεύεται κάποιος μη διατροφικά αντικείμενα, όπως παγάκια, μαγειρική σόδα, πηλό, ακόμη και μολύβια ή αποξηραμένα χρώματα.
Οι γιατροί και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν που οφείλεται αυτή η επιθυμία, είναι διαπιστωμένα κοινή όμως στους πάσχοντες από ανεπάρκεια σιδήρου.
Τι μπορείτε να κάνετε
Εάν αντιμετωπίζετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα και πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε αναιμία, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε γιατρό για να διαπιστώσει τη μορφή αναιμίας και να σας δώσει την κατάλληλη θεραπεία. Μην καταφεύγετε σε σκευάσματα ή άλλες λύσεις χωρίς τη συμβουλή γιατρού, καθώς όλες οι μορφές αναιμίας δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο. Το κλειδί βρίσκεται στην κατανόηση της αιτίας της ανεπάρκειας, ώστε να συνεργαστείτε με τον γιατρό σας ή έναν διατροφολόγο για την υιοθέτηση της κατάλληλης για εσάς διατροφής.