Την αδυναμία εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας αναδεικνύει με ερώτηση που κατέθεσε προς τον υπουργό Υγείας, Ανδρέα Ξανθό, ο Βουλευτής Αττικής και Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού, Γιώργος Μαυρωτάς.
Σύμφωνα με τον βουλευτή, η πρόσφατη έκδοση εγκυκλίου από πλευράς υπουργείου έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά πράξεων της παρούσας, αλλά και των προηγουμένων κυβερνήσεων, οι οποίες οδηγούν σε πρακτικά μηδενικό αποτέλεσμα. Οι παραβάσεις της αντικαπνιστικής νομοθεσίας σε χώρους εστίασης και διασκέδασης, αλλά και σε δημόσιες υπηρεσίες, αποτελούν δυστυχώς τον κανόνα. Δεν αποτελεί μάλιστα τιμή για το ίδιο το Κοινοβούλιο, όπου διαπιστώνεται και εντός του καθημερινά η καταστρατήγηση του νόμου.
«Αξίζει να σημειωθεί, ότι ακόμα και εντός κλειστών αγωνιστικών χώρων η ατμόσφαιρα καθίσταται αποπνικτική, χωρίς να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, γεγονός που ο κ. Μαυρωτάς έχει επισημάνει εδώ και σχεδόν 1,5 χρόνο με ερώτησή του προς τους Υπουργούς Υγείας και Πολιτισμού & Αθλητισμού, χωρίς όμως να έχει υπάρξει οποιαδήποτε απάντηση. Είναι προφανές, όπως επισημαίνει ο βουλευτής του Ποταμιού, ότι και αυτή η κυβέρνηση εμφανίζεται ανίσχυρη να υπερασπιστεί τους πολίτες από το παθητικό κάπνισμα», συνεχίζει ο κ. Μαυρώτας και συμπληρώνει:
«Την ώρα μάλιστα, που ο ελεγκτικός μηχανισμός αποδεικνύεται ανεπαρκής, κινήσεις αντικαπνιστών προσφεύγουν στην Επιτροπή Αναφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με στατιστικές οι Έλληνες είναι οι πρωταθλητές του καπνίσματος εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο όμως ισχυρή πλειοψηφία επιθυμεί την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου και την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Υγείας
Θέμα: «Έλεγχος τήρησης της Αντικαπνιστικής Νομοθεσίας»
Μετά από μία δεκαετία και πλέον από την ψήφιση του πρώτου νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος, η εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας παραμένει εξόχως προβληματική. Όλες ανεξαιρέτως οι παρελθούσες κυβερνήσεις, αλλά και η παρούσα, ουδέποτε ενστερνίστηκαν τον νόμο αυτό στην πράξη.
Δυστυχώς το κακό παράδειγμα το δίνουν πρώτοι οι ίδιοι οι πολιτικοί καθώς είναι πολλά τα περιστατικά κατά τα οποία αγνοούν την αντικαπνιστική νομοθεσία. Υπουργοί και βουλευτές σε δημόσιους κλειστούς χώρους, ακόμα και σε χώρους της Βουλής όπου δεν προβλέπεται, καπνίζουν αδιαφορώντας για τον ίδιο τον νόμο.
Παρότι έχουν ψηφιστεί κατά καιρούς διάφορες τροποποιήσεις του αρχικού νόμου, και έχει ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία, με τον Ν. 4419/2016, η Οδηγία 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, στην πράξη η απαγόρευση του καπνίσματος εξακολουθεί να μην υλοποιείται. Η παράβαση του νόμου είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, καθώς όλοι, καπνιστές και μη, γνωρίζουν ότι σχετικοί έλεγχοι γίνονται μόνο κατόπιν καταγγελίας και συνήθως με μικρή προθυμία από τα ελεγκτικά όργανα. Αυτό, ασφαλώς, αποβαίνει εις βάρος της υγείας όχι μόνο των μη καπνιστών, αλλά επιπλέον και των καπνιστών, σε χώρους εστίασης και διασκέδασης αλλά ακόμη και σε δημόσιες υπηρεσίες όπου η παράβαση του νόμου γίνεται με την ανοχή των εκάστοτε προϊσταμένων αλλά πολλές φορές και προεξαρχόντων αυτών.
Κατά καιρούς, έχουν εκδοθεί από το Υπουργείο Υγείας και υπό διαφορετικές ηγεσίες, εγκύκλιοι με κοινό περιεχόμενο, αυτό της εντατικοποίησης των ελέγχων, το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο: η παράβαση του νόμου εξακολουθεί να είναι ο κανόνας σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Τελευταία αυτή της σειράς των εγκυκλίων είναι η υπ’ αριθ. πρωτ. Γ.Π. /Δ2β/οικ.8809/31-01-2018 εγκύκλιος με την οποία ζητείται εκ νέου η εντατικοποίηση των σχετικών ελέγχων. Αξίζει να επισημανθεί ότι με την ως άνω εγκύκλιο υπενθυμίζεται, μεταξύ άλλων, η απαγόρευση της κατανάλωσης προϊόντων καπνού σε κλειστούς χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ομαδικών αθλημάτων και αθλητικών εκδηλώσεων, τη μη εφαρμογή της οποίας είχε θίξει το Ποτάμι με την υπ’ αριθ. πρωτ. 675/25-10-2016 ερώτηση προς τους Υπουργούς Υγείας και Πολιτισμού & Αθλητισμού, χωρίς δυστυχώς αυτή να έχει τύχει απάντησης από αμφότερα τα Υπουργεία.
Τέλος, πολίτες υπέβαλαν αναφορά περί της μη εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στην Επιτροπή Αναφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία κρίθηκε αποδεκτή, με αποτέλεσμα την εκκίνηση διαδικασίας προκαταρκτικής έρευνας.
Δεδομένου ότι, όργανα ελέγχου αποτελούν τα αρμόδια υγειονομικά όργανα των Υγειονομικών Υπηρεσιών των Οργανισμών Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού, το ένστολο προσωπικό της Δημοτικής Αστυνομίας, και το ένστολο προσωπικό των λιμενικών αρχών.
Δεδομένου ότι, τα ανωτέρω όργανα ελέγχου προβλέπεται να διενεργούν τακτικούς ελέγχους, έκτακτους ελέγχους και ελέγχους κατόπιν καταγγελίας και να ενημερώνουν εγγράφως την Προϊσταμένη τους Αρχή.
Δεδομένου ότι, με Πράξη του Προϊσταμένου της Αρμόδιας Υγειονομικής Αρχής της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, μπορούν να δημιουργούνται κοινά κλιμάκια από ένα υγειονομικό όργανο, ένα όργανο της δημοτικής αστυνομίας ή του λιμενικού, συνεπικουρούμενα, εφόσον παραστεί ανάγκη, από ένα αστυνομικό όργανο ή ένα στέλεχος άλλων ελεγκτικών υπηρεσιών.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Πόσοι έλεγχοι διενεργήθηκαν εντός του 2017 και ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτών;
- Πόσοι έλεγχοι διενεργήθηκαν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2018 και ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτών;
- Πόσοι έλεγχοι, από τους παραπάνω, τακτικοί και έκτακτοι, διενεργήθηκαν αυτοβούλως και πόσοι κατόπιν καταγγελίας;
- Έχουν συσταθεί τα κοινά κλιμάκια ελέγχου, για τον έλεγχο της τήρησης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας;
Ο ερωτών βουλευτής
Γιώργος Μαυρωτάς – Αττικής