Συμφωνία για το προσφυγικό – Χαμένοι και κερδισμένοι Η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, πέτυχε με αρκετά δυναμικό τρόπο μια νίκη στο κρίσιμο ζήτημα του προσφυγικού. Τα 16 κράτη-μέλη της ΕΕ, που συμφώνησαν με τη Μέρκελ να δέχονται εσπευσμένες διαδικασίες με στόχο την επαναπροώθηση από τη Γερμανία ατόμων που είχαν καταγραφεί για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή τράπεζα δεδομένων Eurodac σε αυτές τις […]
Συμφωνία για το προσφυγικό – Χαμένοι και κερδισμένοι
Η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, πέτυχε με αρκετά δυναμικό τρόπο μια νίκη στο κρίσιμο ζήτημα του προσφυγικού.
Τα 16 κράτη-μέλη της ΕΕ, που συμφώνησαν με τη Μέρκελ να δέχονται εσπευσμένες διαδικασίες με στόχο την επαναπροώθηση από τη Γερμανία ατόμων που είχαν καταγραφεί για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή τράπεζα δεδομένων Eurodac σε αυτές τις χώρες.
Μέσα σε επτά μόλις ημέρες μετά τον εντοπισμό τους σε γερμανικό έδαφος ή στα γερμανικά σύνορα με την Αυστρία, όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν ταυτοποιηθεί στο σύστημα EURODAC θα επιστρέφουν στις χώρες πρώτης υποδοχής.
Η καγκελαρία είχε ανακοινώσει τις συμφωνίες της με την Ελλάδα και την Ισπανία. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, από εδώ και στο εξής οι δύο χώρες είναι έτοιμες να υποδεχθούν άτομα που εντοπίζονται από τις γερμανικές αρχές στα σύνορα Γερμανίας-Αυστρίας και τα οποία έχουν καταγραφεί προηγουμένως στην Ελλάδα και την Ισπανία στο σύστημα Eurodac – είτε στο Eurodac I κατά την είσοδο τους στην ΕΕ είτε ως αιτούντες άσυλο στο Eurodac II.
Ταυτόχρονα, η Γερμανία δεσμεύεται σταδιακά να κλείσει τις εκκρεμείς υποθέσεις επανένωσης οικογενειών, επιτρέποντας στους συγγενείς που ζουν στην Ελλάδα και την Ισπανία να έρθουν στη Γερμανία.
Προσχέδιο για προσφυγικό: Η Ελλάδα θα «πληρώσει τη νύφη»
Ανάμεσα σε όσους συμφώνησαν είναι και κράτη που είχαν διαμετρικά αντίθετες θέσεις στην πολιτική ασύλου με αυτές της καγκελαρίου, όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχία. Αυτό προκύπτει από οκτασέλιδη επιστολή της κ. Μέρκελ προς τις ηγεσίες των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, η οποία βρίσκεται στη διάθεση του DPA. Οι άλλες χώρες είναι το Βέλγιο, η Γαλλία, η Δανία, η Εσθονία, Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Φινλανδία.
Πιθανολογείται ότι με τις διμερείς συμφωνίες με καθένα από αυτά τα κράτη το Βερολίνο θα πετύχει να αυξήσει τον αριθμό των επαναπροωθήσεων. Με τις διαδικασίες στη βάση του Κανονισμού του Δουβλίνου η Γερμανία επιτύγχανε μόλις στο 15% των περιπτώσεων την επανεισδοχή προσφύγων σε άλλες χώρες.
Πάντως, η πρώτη χώρα που έσπευσε να διαψεύσει την ύπαρξη διμερούς συμφωνίας με το Βερολίνο ήταν η Ουγγαρία. Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Ορμπάν τόνισε ότι «είναι αδύνατο για έναν μετανάστη να εισέλθει στην Ουγγαρία χωρίς να εισέλθει προηγουμένως σε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ», προσθέτοντας: «Το 2015 οι Γερμανοί προσπάθησαν να μας κάνουν την πρώτη χώρα εισόδου, αλλά το απορρίψαμε ήδη από τότε».
Το ζητούμενο τώρα στη Γερμανία είναι αν τα αποτελέσματα των προσπαθειών της καγκελαρίου θεωρηθούν ικανοποιητικά από την ηγεσία των βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών. Ο πρόεδρος του κόμματος και υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ είχε προειδοποιήσει πως αν τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά, τότε θα λάβει μονομερή μέτρα για την απώθηση προσφύγων στα γερμανικά σύνορα. Επειδή η καγκελάριος απορρίπτει μέτρα χωρίς συνεννόηση με ευρωπαίους εταίρους, οι πρωτοβουλίες του κ. Ζεεχόφερ θα οδηγούσαν με βεβαιότητα στην αποπομπή του με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες.
Πάντως, οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις στους κόλπους του CSU δεν δίνουν σαφή εικόνα. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ομάδας των βουλευτών του CSU στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο Αλεξάντερ Ντόμπριντ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τη γραμμή που ακολουθεί το κόμμα του, δηλαδή «να συνδυαστούν ευρωπαϊκές λύσεις και εθνικά μέτρα». Στη βάση αυτής της λογικής το CSU «εξακολουθεί να θεωρεί εθνικά μέτρα αναγκαία», είπε ο ίδιος.
Διαλλακτικός εμφανίζεται ο πρόεδρος της ομάδας των ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ. Με αυτή τη Σύνοδο Κορυφής η ΕΕ «ξεκίνησε την αλλαγή στην πολιτική ασύλου». Οι αποφάσεις επιτρέπουν τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων, εκτιμά ο πολιτικός του CSU. Σε ό,τι αφορά τη διαμάχη Μέρκελ-Ζεεχόφερ ο κ. Βέμπερ τονίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές, ελπίζει όμως ότι θα σταθεί δυνατό οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να «ερμηνευθούν και να εφαρμοστούν με έναν θετικό τρόπο για τη Γερμανία».
Deal «πληγή» για την Ελλάδα: Παίρνει πίσω όλους τους πρόσφυγες
Η Ιταλία
Την ίδια ώρα, η Ιταλία που, όπως αναμενόταν, αποδείχθηκε ο πιο σκληρός «αντίπαλος» του Βερολίνου στη Σύνοδο Κορυφής εμφανίζεται αδιάλλακτη. Ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι έστειλε προειδοποίηση, με νέα του ανάρτηση στο Facebook, προς την ισπανική ΜΚΟ Proactiva Open Arms: «Η ΜΚΟ Open Arms, ισπανική ΜΚΟ με ισπανική σημαία, έσπευσε σήμερα σε σημείο στο οποίο βρισκόταν ένα πλοιάριο, και πριν φτάσει η ακτοφυλακή της Λιβύης, επιβίβασε με μεγάλη βιασύνη στο σκάφος της, 50 περίπου μετανάστες. Το πλοίο αυτό βρίσκεται σε λιβυκή ζώνη έρευνας και διάσωσης, με πλησιέστερο λιμάνι εκείνο της Μάλτας και σημαία και οργάνωση οι οποίες ανήκουν στην Ισπανία. Ας ξεχάσουν ότι μπορεί να φτάσουν σε ιταλικό λιμάνι», έγραψε ο Σαλβίνι.
Σαλβίνι: Η Ιταλία σταματά να σκύβει το κεφάλι
Πάντως εσωτερικό πρόβλημα υπάρχει και στην Ιταλία, ως προς τη συνοχή της συγκυβέρνησης στο συγκεκριμένο ζήτημα, με τον πρόεδρο της Βουλής, Ρομπέρτο Φίκο, ο οποίος ανήκει στο στρατόπεδο των «Πέντε Αστεριών», να εμφανίζεται σαφώς πιο μετριοπαθής. Επισκεπτόμενος hotspot στην Σικελία, ο Φίκο δήλωσε ότι «εκείνος δεν θα έκλεινε τα λιμάνια» και ότι «στην υπόθεση αυτή «χρειάζεται λογική και καρδιά».
«Ως τρίτος ανώτατος κρατικός ιθύνοντας λέω ότι πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι με όποιον μεταναστεύει, διότι είναι δραματικές ιστορίες που αγγίζουν την καρδιά. Την κατάσταση αυτή εκτάκτου ανάγκης πρέπει να την αντιμετωπίσει η Ευρώπη, όχι μόνον η Ιταλία, και να τεθούν στο περιθώριο οι εξτρεμισμοί, διότι την αλληλεγγύη πρέπει να την εφαρμόζουν όλοι μαζί. Αν υπάρχει ένας προορισμός, πρέπει να πρόκειται για ευρωπαϊκό προορισμό», ολοκλήρωσε ο πρόεδρος της ιταλικής βουλής.
Τι ορίζει η συμφωνία για τους πρόσφυγες
Τι προβλέπει η συμφωνία με Αθήνα και Μαδρίτη
Σύμφωνα με το κείμενο της συμφωνίας μεταξύ Γερμανίας, Ελλάδας και Ισπανίας, από εδώ και στο εξής οι δύο χώρες είναι έτοιμες να υποδεχθούν άτομα που εντοπίζονται από τις γερμανικές αρχές στα σύνορα Γερμανίας-Αυστρίας και τα οποία έχουν καταγραφεί προηγουμένως στην Ελλάδα και την Ισπανία στο σύστημα Eurodac – είτε στο Eurodac I κατά την είσοδο τους στην ΕΕ είτε ως αιτούντες άσυλο στο Eurodac II.
Ταυτόχρονα η Γερμανία δεσμεύεται σταδιακά να κλείσει τις εκκρεμείς υποθέσεις επανένωσης οικογενειών, επιτρέποντας στους συγγενείς που ζουν στην Ελλάδα και την Ισπανία να έρθουν στη Γερμανία.
Οι κερδισμένοι της συμφωνίας
Άνγκελα Μέρκελ: Η Γερμανίδα Καγκελάριος κατάφερε να αποχωρήσει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με μια πανευρωπαϊκή συμφωνία, όπως δηλαδή απαιτούσε το αδελφό κόμμα των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών. Στην Μέρκελ πιστώνεται σίγουρα η επιτυχία της σύναψης διμερών συμφωνιών με Ισπανία και Ελλάδα -όχι όμως και με την Ιταλία. Όπως σημειώνεται στο κείμενο της διμερούς συμφωνίας με την Ελλάδα και την Ισπανία, «η Ελλάδα και η Ισπανία είναι έτοιμες να επαναδεχτούν τους αιτούντες άσυλο που θα εντοπιστούν στο μέλλον στα σύνορα της Γερμανίας με την Αυστρία από τις γερμανικές αρχές και η είσοδός τους έχει καταγραφεί από το σύστημα Eurodac στις προαναφερόμενες χώρες», ενώ «η Γερμανία θα δεχτεί σταδιακά και θα ολοκληρώσει την επανένωση των οικογενειών από την Ελλάδα και την Ισπανία, στοχεύοντας να διασφαλίσει την ενότητα των οικογενειών».
Χώρες του Βίσεγκραντ: Η συμφωνία αποτελεί μια καθοριστική επικράτηση της «σκληρής γραμμής» των χωρών του Βίσεγκραντ (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία) έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κι αυτό γιατί στην συμφωνία τονίζεται ρητά πως όσοι δικαιούνται άσυλο θα διαμοιράζονται στην ΕΕ, όμως οι θέσεις εγκατάστασής τους θα δημιουργούνται εθελοντικά, που σημαίνει ότι χώρες όπως η Ουγγαρία ή η Πολωνία δεν έχουν υποχρέωση να δεχτούν πρόσφυγες που θα φιλοξενούνται πχ σε γαλλικά ή ελληνικά κέντρα. Τελικά, οι χώρες αυτές πέτυχαν να βγουν από την συμφωνία και γλιτώνουν με ελάχιστες απώλειες την άρνησή τους στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών νόμων: ούτε κυρώσεις, ούτε επιπτώσεις, μόνο χρηματική συνεισφορά για τη λειτουργία των κέντρων στις άλλες χώρες.
Ιταλία: Η Ιταλία ήταν εκείνη που με την απειλή βέτο κατάφερε να “μπλοκάρει” το πρώτο κείμενο της συνόδου κορυφής. Ταυτόχρονα πέρασε πολλές προτάσεις της στο κοινό ανακοινωθέν, δηλαδή την αποδέσμευση του δεύτερου πακέτου 3 δις ευρώ για την Τουρκία, αλλά και την αποδέσμευση των 500 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την Αφρική. Επίσης, η τελική πρόταση για τις ακόμη ασαφείς «Πλατφόρμες αποβίβασης» των προσφύγων και μεταναστών που διασώζονται στη θάλασσα εκτός της Ευρώπης σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης για να αποτραπεί ο διάπλους της Μεσογείου, αποτελεί ουσιαστικά δική της πρόταση.
Μπορίσοφ: Να κλείσουν αμέσως τα σύνορα της ΕΕ για μετανάστες
Οι χαμένοι της συμφωνίας
Η Ανγκελα Μέρκελ: Η Μέρκελ πέτυχε μόνο διμερείς συμφωνίες κι όχι πανευρωπαϊκής φύσεως, κάτι που παραδέχθηκε άλλωστε και η ίδια. «Αυτά που καταφέραμε εδώ μαζί είναι ίσως περισσότερα από αυτά που κανείς θα περίμενε» σημείωσε η γερμανίδα καγκελάριος χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ως ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: «Έχασε» στην προσπάθειά της να διαφυλάξει την αλληλεγγύη εντός της ΕΕ, καθώς πλέον τα κράτη-μέλη που έχουν τον πρώτο λόγο, αντικαθιστούν την αλληλεγγύη με τον εθελοντισμό, ενώ η κόντρα με τις χώρες του Βίσεγκραντ συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.
Η Ελλάδα: Η χώρα μας υπέγραψε τη διμερή συμφωνία με τη Γερμανία, ενώ είναι προς το παρόν η μόνη χώρα του Νότου που δεν έχει απορρίψει την δημιουργία των ελεγχόμενων κέντρων, από όπου θα μπορούν να κατανεμηθούν εντός της Ένωσης όταν θα δικαιούνται ασύλου ή να επαναπροωθούνται στις χώρες τους στην αντίθετη περίπτωση.
Σημειώνεται πάντως, πως κέρδος αλλά όχι άμεσα συνδεδεμένο με τη συμφωνία ήταν η αναστολή εφαρμογής μέχρι το τέλος του χρόνου της αύξησης του ΦΠΑ στα 5 νησιά που δέχονται προσφυγικές ροές. Πρόκειται για τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και τη Λέρο.
