Σαν «βόμβα», που σκόρπισε όμως χαμόγελα και ανακούφιση, έσκασε η είδηση της απελευθέρωσης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.
Όμως η αγριότητα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, φέρνει υποψίες για τους λόγους που οδήγησαν στην αιφνιδιαστική αυτή απόφαση.
Ο πρωθυπουργός έθεσε το ζήτημα της φυλάκισής τους τόσο στο γγ του ΝΑΤΟ, όσο και στον Ρώσο πρόεδρο ζητώντας παρέμβαση του Βλαντιμίρ Πούτιν, όσο και στην Αμερικανική πλευρά.
Το θέμα των δύο έθεσε στον Ερντογάν στη Σόφια ο Ζαν Κλοντ Γιόυνκερ, όπως ο ίδιος αποκάλυψε δημόσια.
Το ίδιο έκανε και ο Αλέξης Τσίπρας στις Βρυξέλλες. Και εκεί όμως ο Τούρκος πρόεδρος συνέδεσε πλαγίως την κράτηση των δύο Ελλήνων με την παράδοση των οκτώ Τούρκων που αιτήθηκαν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Παράλληλα έθεσε και θέματα σχετικά με την Θράκη στον Έλληνα πρωθυπουργό.
Οι ειδικοί «βλέπουν» πάντως αμερικάνικη παρέμβαση, κατά τη διάρκεια επαφών των Τούρκων αξιωματούχων με στελέχη των υπουργείων Εξωτερικών και Οικονομικών των ΗΠΑ. Λέγεται ότι στις 8 Αυγούστου οι Αμερικανοί έδωσαν στους συνομιλητές τους λίστα με περίπου 15 ονόματα κρατούμενων σε τουρκικές φυλακές. Μεταξύ αυτών ήταν του Άγγελου Μητρετώδη και του Δημήτρη Κούκλατζη.
Εξαιτίας της ραγδαίας επιδείνωσης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, ο Ταγίπ Ερντογάν διακατεχόταν από έναν έντονο φόβο, ο οποίος τα τελευταία 24ωρα είχε ενταθεί. Πίστευε πως οι Αμερικάνοι ίσως στήσουν κάποιο θερμό ελληνοτουρκικό επεισόδιο, με σκοπό να το χρησιμοποιήσουν σαν πρόσχημα για να τον ανατρέψουν.
Η απελευθέρωση των δύο Ελλήνων φαίνεται να συνδέεται και με ένα άλλο παζάρι που αφορά τους μουφτήδες στην Θράκη.
Όπως γράφει για το ζήτημα το Protothema, εφαρμόζοντας άτυπη συμφωνία, η κυβέρνηση δείχνει την έξοδο στους νόμιμους μουφτήδες Κομοτηνής και Θράκης Μέτσο Τζεμαλή και Μεχμέτ Εμίν Σινίκογλου. Βρίσκοντας έρεισμα σε έναν νόμο του 1991, τους καρατομεί, κάνοντας μία υποχώρηση σε μία πολυετή διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Οι νόμιμοι μουφτήδες που έχουν διοριστεί από το ελληνικό κράτος αποτελούν σταθεροποιητικές δυνάμεις στην ακριτική Θράκη, όταν υπάρχουν οι παράνομοι μουφτήδες. Αυτοί εκλέχθηκαν από μερίδα μουσουλμάνων διά της ανατάσεως του χεριού και ελέγχονται από το τουρκικό προξενείο. Πρόκειται για το Σερίφ στη Ροδόπη και τον Μετέ στην Ξάνθη.
Με την απομάκρυνση των νόμιμων μουφτήδων και μάλιστα από το ελληνικό κράτος, όλος ο χώρος στη μειονότητα θα είναι πλέον δικός τους. Σύμφωνα με το σκεπτικό της κυβέρνησης, καθότι οι μουφτήδες διατηρούν ακόμη δικαστικές αρμοδιότητες, δεν επιτρέπεται να έχουν υπερβεί το 67ο έτος της ηλικίας τους
«Οι υπηρετούντες μουφτήδες και τοποτηρητές που έχουν υπερβεί το όριο ηλικίας θα συνεχίσουν να υπηρετούν και να ασκούν κανονικώς και πλήρως τα καθήκοντά τους για ένα διάστημα μέχρι δύο μήνες από την έναρξη ισχύος της τροπολογίας, ώστε να υπάρξει ο αναγκαίος χρόνος επιλογής των τοποτηρητών ή των νέων μουφτήδων. Στόχος είναι να μπορεί η Πολιτεία να προγραμματίζει την ομαλή διαδοχή στην υπηρεσία».
Κοινώς, και οι δύο συνταξιοδοτούνται με συνοπτικές διαδικασίες. Σε περίπτωση που ισχύσει κάτι τέτοιο τίθεται τεράστιο ζήτημα. Να υπενθυμίσουμε μετά την τελευταία συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε δηλώσει πως το καθεστώς με τους μουφτήδες είναι αδιαπραγμάτευτο. Άλλωστε, το θέμα του μουφτή στη Θράκη είναι ξεκαθαρισμένο, βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης.
Ο Ερντογάν είναι με την πλάτη στον τοίχο
«Πυροβολείτε τα πόδια σας όταν τα βάζετε με την Ελλάδα που είναι η μόνη που σας στηρίζει στην Ευρώπη» είχε επισημάνει στον Τούρκο πρόεδρο κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Αλέξης Τσίπρας. Και φαίνεται ότι η επιδείνωση των Αμερικανοτουρκικών σχέσεων και των Ευρωτουρκικών μάλλον οδήγησαν τον Ερντογάν να επιλέξει ποια μέτωπα θα κλείσει και ποια θα κρατήσει ανοιχτά. Η εξομάλυνση με τους Ευρωπαίους περνά και από την Αθήνα και γι αυτό ίσως το λόγο επέλεξε να γυρίσει σελίδα.
Για την ώρα πάντως παραμένει ασαφές το αν ήταν η παρέμβαση των Αμερικανών που έφερε το αποτέλεσμα.
Κρίσιμο ρόλο στις διαπραγματεύσεις και το αποτέλεσμα είχε κατά πληροφορίες ο πρώην πρέσβης της Άγκυρας στην Αθήνα Κεριμ Ουρας με τον οποίο το Μαξίμου είχε διατηρήσει ανοιχτή επαφή, αφού αναβαθμίστηκε ο ρόλος του μετά την αποχώρησή του από την Αθήνα.
Η στάση Καμμένου
Σοβαρό ρόλο φαίνεται να έπαιξε και η απόφαση του υπουργείου άμυνας να παγώσει μονομερώς το πρόγραμμα στρατιωτικής συνεργασίας με την Άγκυρα, αφού μία ημέρα μετά οι Τούρκοι απελευθέρωσαν τους δύο Έλληνες.
Σε όλη τη διάρκεια της κράτησής τους ο υπουργός άμυνας με τις δηλώσεις του ανέβαζε τους τόνους δυσκολεύοντας τη θέση όσων επιχειρούσαν μέσω συνεννόησης να απεμπλέξουν την υπόθεση.
Οι αναφορές του σε ομηρεία και αιχμαλωσία αλλά και σε στρατιωτική επιχείρηση σύλληψης με εντολή Ερντογάν έριχναν λάδι στη φωτιά και προκαλούσαν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Τουρκία.
Χτες συνομίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ και τον κάλεσε στην Αθήνα ενώ στο αεροδρόμιο Μακεδονία μετά την υποδοχή των δύο, έκανε πολύ προσεκτικές δηλώσεις.
Δείτε ακόμη:
