Πάνε λοιπόν τα μνημόνια… «Ε και;», θα ρωτήσει ο εργαζόμενος. «Και με την σύνταξή μου;», θα πει ο συνταξιούχος. «Με την αγορά τί θα γίνει;» θα ξαναρωτήσει ο έμπορος… Ερωτήματα, λοιπόν, πολλά.
Αυτά ρωτούν οι πολίτες, ενώ οι ξένοι μιλούν για σταθερότητα. «Αυτό που είναι σημαντικό», τονίζουν, «είναι να αποφύγει τον κίνδυνο του Σίσυφου (του μυθικού ήρωα που ανέβαζε ένα βράχο στο βουνό, αλλά κάθε βράδυ αυτός κυλούσε πίσω) και να χάσει το έδαφος που κέρδιζε. Αν και υπάρχουν αρκετές εξωτερικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να διακόψουν την οικονομική ανάκαμψη, όπως προστατευτισμός και εμπορικοί πόλεμοι, η χώρα αντιμετωπίζει δυο κύρια εσωτερικά ρίσκα για τη βιώσιμη επιστροφή στις αγορές: Μούντις αναφέρει
- Οι αρχές θα πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις στους πιστωτές, εφαρμόζοντας ότι έχει συμφωνηθεί ώστε να μην χαθεί η αξιοπιστία που δημιούργησε η ολοκλήρωση του προγράμματος.
- Υπάρχουν πολιτικά ρίσκα. Η κυβέρνηση μπορεί να αντιμετωπίσει πρόωρες εκλογές στις αρχές του 2019 που θα προσθέσουν στην αβεβαιότητα για το εάν η χώρα θα ενεργοποιήσει τις απαραίτητες πολιτικές για να εξασφαλίσει ότι το χρέος παραμένει βιώσιμο.
Σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη οι ξένοι οίκοι αναφέρουν ότι «αν και η ανάπτυξη είναι σταθερή, οι πηγές της όχι και τόσο, με τις εξαγωγές να μένουν σε θετικό έδαφος, αλλά την κατανάλωση και τις επενδύσεις να παρουσιάζουν διακυμάνσεις. Παρόλα αυτά εκτιμάται ότι η οικονομική ανάπτυξη θα διατηρήσει το ρυθμό της τα επόμενα χρόνια».
Κατά τα λοιπά, κατά τους ειδικούς της Μούντις, «τα οκτώ χρόνια βαριάς λιτότητας και αναδιάρθρωσης της αγοράς εργασίας είχαν καταστροφικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία. Το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 25% από τα επίπεδα του 2008, η ανεργία εκτινάχθηκε ξεπερνώντας το 25% και τα εισοδήματα μειώθηκαν κατά σχεδόν ένα τρίτο. Ως αποτέλεσμα, η ελληνική οικονομία παραμένει πολύ πιο πίσω από αυτές των ευρωπαϊκών χωρών».
Πολλά τα προβλήματα
Ταυτόχρονα τα προβλήματα ζητούν λύση:
- Η ανάπτυξη πρέπει να κινηθεί ταχύτατα. Οι ισχνές οικονομικές συνθήκες σε συνδυασμό με τα ασφυκτικά μέτρα λιτότητας και τις αυξήσεις στους φόρους, οδήγησαν σε ευρείας κλίμακας κλείσιμο επιχειρήσεων.
- Χιλιάδες Έλληνες αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό για εργασία. Αυτό έφερε μείωση του πληθυσμού κατά 4% από το 2010.
- Το brain drain άλλαξε παράλληλα τη σύνθεση της βιωσιμότητας της ελληνικής οικονομίας, καθώς η χώρα δεν μπορούσε να στηρίξει βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας χωρίς εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης.
- Η απασχόληση βρίσκεται 20% χαμηλότερα από το υψηλότερο σημείο του 2008 ενώ η ανεργία, που το α’ τρίμηνο του 2018 ήταν στο 2018, είναι περίπου 13 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τα προ ύφεσης χαμηλά.
- Το ένα τρίτο των οικογενειών έχουν τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος και από αυτούς που έχουν δουλειά, αυτή πιθανόν πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό. Συνδυαστικά, η εργασιακή φτώχεια βρίσκεται σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη.
- Τα ενοίκια και οι τιμές των κατοικιών μειώνονται με ρυθμό χαμηλότερο από τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα οι μειώσεις στις πραγματικές τιμές των ακινήτων να είναι χειρότερες απ’ ό,τι φαίνεται, βλάπτοντας την πρόσβαση των νοικοκυριών στην πίστωση.
Χρειάζεται λοιπόν δουλειά και μάλιστα μεγάλη από όλους. Κυβέρνηση, αντιπολίτευση και φορείς. Και κάτι άλλο πιο σημαντικό: Λιγότερα λόγια από όσους παίρνουν αποφάσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Ισορροπία θέλουν οι Γάλλοι