Από μία σπάνια πάθηση στα μάτια φέρεται να έπασχε ένας από τους πιο εμβληματικούς καλλιτέχνες της Αναγέννησης, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε το περιοδικό JAMA Ophthalmology.
Οι μελετητές εξέτασαν προσεκτικά έξι έργα του – δύο γλυπτά, δύο ελαιογραφίες και δύο σχέδια – τα οποία εικάζεται ότι αποδίδουν το πρόσωπο του ζωγράφου. Ανάμεσα σε αυτά είναι ο «Άνθρωπος του Βιτρούβιου», ο «Σωτήρας του Κόσμου» (Salvator Mundi), και ο «Νεαρός Ιωάννης Βαπτιστής».
Κοινός παρονομαστής σε αυτά τα έργα φαίνεται να είναι μια σύγκλιση των κορών των ματιών των απεικονιζόμενων ανδρών προς τα μέσα. Οι περισσότεροι πίνακες εμφανίζουν μια σταθερή εξωτροπική γωνία στραβισμού και οι ερευνητές εκτιμούν ότι η διαλείπουσα εξωτροπία μπορεί να συνέβαλε στην εξαιρετική ικανότητα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι να συλλάβει το χώρο σε επίπεδο καμβά.
Η πάθηση αυτή επηρεάζει περίπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ εκτιμάται ότι στην περίπτωση του ζωγράφου οδήγησε σε μια μορφή απώλειας της στερεοσκοπικής του όρασης και στην όξυνση της ικανότητας για μονόφθαλμη όραση, στην οποία και τα δύο μάτια βλέπουν ξεχωριστά.
Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει τη μεγάλη ευχέρεια του Ντα Βίντσι αναφορικά με την απεικόνιση της τρισδιάστατης στερεότητας των προσώπων στο χώρο και το βάθος των αντικειμένων σε ένα δισδιάστατο καμβά, με αποτέλεσμα να μπορεί να εστιάζει παράλληλα και σε κοντινές, επίπεδες επιφάνειες.
Παρόμοιες μελέτες που έχουν ακολουθήσει την ίδια ερευνητική μέθοδο, έχουν χρησιμοποιηθεί για να υποδείξουν ότι άλλοι μεγάλοι ζωγράφοι όπως ο Ρέμπραντ και ο Ντεγκά, είχαν επίσης διαταραχές όρασης.