Ο Ουμπέρτο Έκο (1932-2016) εικοσιπέντε σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου «Τα όρια της ερμηνείας», απευθύνεται σε νέες γενιές αναγνωστών. Παραθέτει με εμβρίθεια και χιούμορ, τρόπους με τους οποίους μπορούμε να διαβάσουμε τη λογοτεχνία. Η συλλογή δοκιμίων του διάσημου συγγραφέα κυκλοφορεί ξανά αυτές τις ημέρες. Το ΑΠΕ – ΜΠΕ παρουσιάζει δύο αποσπάσματα από το δοκίμιο: […]
Ο Ουμπέρτο Έκο (1932-2016) εικοσιπέντε σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου «Τα όρια της ερμηνείας», απευθύνεται σε νέες γενιές αναγνωστών.
Παραθέτει με εμβρίθεια και χιούμορ, τρόπους με τους οποίους μπορούμε να διαβάσουμε τη λογοτεχνία.
Η συλλογή δοκιμίων του διάσημου συγγραφέα κυκλοφορεί ξανά αυτές τις ημέρες.
Το ΑΠΕ – ΜΠΕ παρουσιάζει δύο αποσπάσματα από το δοκίμιο:
«Σημειώσεις για τη σημειωτική της πρόσληψης».
Η πρωτοβουλία του αναγνώστη
Η πρωτοβουλία του αναγνώστη συνίσταται στο να κάνει μια εικασία για την intentio operis.
Αυτή η εικασία πρέπει να επικυρώνεται από το σύνολο του κειμένου ως οργανική ολότητα.
Χωρίς ωστόσο να σημαίνει ότι μπορεί να γίνει μία και μόνη ερμηνευτική εικασία για ένα κείμενο.
Κατ’ αρχήν μπορούν να γίνουν άπειρες.
Αλλά εν τέλει οι εικασίες θα δοκιμαστούν πάνω στη συνοχή του κειμένου.
Η κειμενική συνεκτικότητα δεν μπορεί παρά να αποκλείσει ορισμένες άστοχες εικασίες.
Ένα κείμενο είναι ένα τέχνασμα που τείνει να παραγάγει τον πρότυπο αναγνώστη του.
Ο εμπειρικός αναγνώστης είναι αυτός που κάνει κάποια εικασία για τον τύπο του πρότυπου αναγνώστη που αιτεί το κείμενο.
Πρότυπος συγγραφέας είναι εκείνος που ως κειμενική στρατηγική τείνει να παραγάγει έναν ορισμένον πρότυπο αναγνώστη.
Να λοιπόν που σ’ αυτό το σημείο συμπίπτουν η έρευνα γύρω από την πρόθεση του συγγραφέα με την έρευνα για την πρόθεση του έργου.
Το παιχνίδι της ανάγνωσης
Χρήση και ερμηνεία είναι ασφαλώς αφηρημένα πρότυπα.
Κάθε ανάγνωση προκύπτει πάντοτε από τη σύμμειξη των δύο αυτών στάσεων.
Συμβαίνει μερικές φορές ένα παιχνίδι που ξεκίνησε ως χρήση να καταλήγει να παράγει διαυγή και δημιουργική ερμηνεία.
Μερικές φορές το να παρερμηνεύουμε ένα κείμενο σημαίνει να του αφαιρούμε την κρούστα από πολλές προηγούμενες κανονιστικές ερμηνείες, να αποκαλύπτουμε νέες του όψεις.
Ο Derrida έχει μεγαλύτερη διαύγεια από τον ντεριντισμό.
Πιστεύω ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σ’ αυτό το φιλοσοφικό παιχνίδι και την απόφαση να εφαρμοστεί η μέθοδός του στη λογοτεχνική κριτική.
