Μετά το «brain drain», έρχεται το «elders drain»
Στις πιο γερασμένες χώρες της Ευρώπης βρίσκεται η Ελλάδα, ενώ οι ηλικιωμένοι αναζητούν πλέον την τύχη τους μακριά από την χώρα που τους βάζει θηλιά στον λαιμό.
Το 2018 η Ελλάδα «τρέχει» προς τη γήρανση του πληθυσμού της με ρυθμούς ταχύτερους από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Ειδικότερα, το 2030 αναμένεται πλέον των 25 στους 100 Έλληνες να είναι άνω των 65 χρόνων, ενώ από αυτούς περισσότεροι από 31 υπολογίζεται ότι θα μετρούν έτη άνω των 80!
Το δε 2050, 34 στους 100 Έλληνες θα είναι άνω των 65 χρόνων και από αυτούς τους τελευταίους, περισσότεροι του 46% θα είναι άνω των 80 χρόνων.
Όμως υπάρχουν και χειρότερα. Η Ελλάδα «βλέπει» το πληθυσμιακό εκείνο κομμάτι των συνταξιούχων, που αποτελούσε αποκούμπι για τους άνεργους γιους και κόρες, να πλήττεται ποικιλοτρόπως.
Η υπερφορολόγηση και η αύξηση στις τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης, επιδείνωσαν δραματικά τη ζωή των συνταξιούχων και ιδιαίτερα των υπερηλίκων, ενώ με τρόμο υποδέχονται το ενδεχόμενο να υποστούν περικοπή των συντάξεών τους.
Πριν την κρίση ένας ηλικιωμένος είχε τη δυνατότητα με τη σύνταξή του ή και με βοήθεια από τα παιδιά του, να πληρώνει κάποιον για φροντίδα στο σπίτι ή τα τροφεία κάποιου γηροκομείου. Δυστυχώς, αυτό σήμερα, είναι πολυτέλεια.
Θα μπορούσε κανείς να το τοποθετήσει πλάι στο «brain drain», στον όρο που επισήμως πλέον μεταφράζεται ως «διαρροή εγκεφάλων» και αποτυπώνει τη φυγή των νέων μυαλών εκτός συνόρων. Θα μπορούσε να είναι ένα «elders drain».
Διότι, ως φαίνεται, δεν είναι λίγοι οι Έλληνες συνταξιούχοι που μεταναστεύουν, κατά κανόνα στη Βουλγαρία, για να επιβιώσουν.
Οι Έλληνες συνταξιούχοι έχουν δει τις συντάξεις τους να μειώνονται τόσο δραματικά, που αρκετοί από αυτούς έχουν μετακομίσει σε άλλη χώρα για να τα βγάζουν πέρα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg.
O 75χρονος Γιώργος ζούσε στη Θεσσαλονίκη μέχρι πριν πέντε χρόνια. Τότε πέθανε η σύζυγος του και αποφάσισε να νοικιάσει το διαμέρισμα του στη Θεσσαλονίκη και να μαζέψει τα πράγματα του για να πάει να μείνει στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας. Με τα 800 ευρώ σύνταξη που παίρνει, στη Σόφια ζει σαν βασιλιάς.
«Φυσικά και αντιμετώπισα προβλήματα προσαρμογής. Αλλά με τα χρήματα που παίρνω, μπορώ να επιστρέφω συχνά στην Ελλάδα και να ταξιδεύω», λέει ο Γιώργος στον δημοσιογράφο, χωρίς ωστόσο να θέλει να αποκαλύψει το επίθετό του, φοβούμενος τις ελληνικές φορολογικές αρχές.
Παρόλο που η Ελλάδα θεωρείται παραδεισένιος προορισμός για τους συνταξιούχους άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι Έλληνες συνταξιούχοι ζορίζονται οικονομικά, μετά τις 20 μειώσεις που τους έχουν γίνει στις συντάξεις μέσα στα χρόνια της κρίσης.
Και αυτό συμβαίνει, ενώ ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο αν τελικά θα ακυρωθεί το ψηφισμένο μέτρο της μείωσης των συντάξεων που θα ισχύσει από 01-01-2019,παρόλο που η ελληνική κυβέρνηση δίνει μάχη για να πετύχει την ακύρωση.
Ο 71χρονος Νίκος, που επίσης μένει πλέον στη Βουλγαρία, επισημαίνει ότι το ψωμί κοστίζει 60-λεπτά, ο λογαριασμός σε ένα εστιατόριο σπανίως υπερβαίνει τα 10 ευρώ, ενώ δίνει το λογικό ενοίκιο των 200 ευρώ για ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου σε μια καλή γειτονιά της Σόφιας.
Ο Νίκος είδε τη σύνταξή του να μειώνεται στα 1.100 ευρώ μετά από μια τεράστια περικοπή 45% και φοβάται ότι μπορεί να μειωθεί περαιτέρω αν οι πιστωτές της της Ελλάδας αναγκάσουν την κυβέρνηση του Τσίπρα να προχωρήσει στο ανεπιθύμητο μέτρο της περικοπής.
«Εξακολουθώ να ζω πολύ άνετα εδώ, καθώς οι τιμές σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες είναι πολύ χαμηλότερες από την Ελλάδα», δήλωσε ο Νίκος. «Τώρα έρχομαι σπάνια στην Αθήνα. Ο γιος μου με επισκέπτεται συχνά εδώ και πάντα βρίσκει και αγοράζει πράγματα που είναι ακριβότερα στην Ελλάδα» λέει ο συνταξιούχος.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2017 το κόστος ζωής της Ελλάδας ήταν σχεδόν διπλάσιο της Βουλγαρίας -το οποίο είναι και το χαμηλότερο στην ΕΕ.
Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν την τάση των συνταξιούχων για μετανάστευση στη Βουλγαρία, υπάρχουν συγκριτικά που μιλάνε από μόνα τους. Η βενζίνη κοστίζει 1,15 ευρώ/ λίτρο στη Σόφια, έναντι 1,60 ευρώ στην Αθήνα. Ένας καφές εσπρέσο κοστίζει 2,30 ευρώ ενώ στην Ελλάδα η ίδια εταιρία καφέ τον χρεώνει 4,70 ευρώ.
Ένα εισιτήριο μετρό κοστίζει 80 σεντς στη γειτονική μας χώρα έναντι 1,40 ευρώ που κοστίζει στην Ελλάδα, ενώ τα τέλη κινητής τηλεφωνίας είναι 50% φτηνότερα στη Βουλγαρία απ′ ότι στην Ελλάδα.
Η Βουλγαρία εντάχθηκε στην ΕΕ το 2007 και από τότε παρουσιάζει ετήσια ανάπτυξη της τάξεως του 2,4%, κατά μέσο όρο.