Μόλις έναν πρωταγωνιστή σε ένα δωμάτιο χρειάστηκε ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης Γκούσταβ Μέλερ για να γυρίσει μια ταινία γεμάτη αγωνία
Ο Γιάκομπ Σέντεργκρεν, υποδύεται τον Άσγκερ, έναν αστυνομικό που περνάει την επόμενη ημέρα από ακρόαση στην υπηρεσία του για κάποιο συμβάν του οποίου οι λεπτομέρειες μας αποκαλύπτονται στην πορεία. Ξαφνικά, μια κλήση αλλάζει τα δεδομένα.
Η ταινία έχει αποσπάσει άριστες κριτικές. Καταφέρνει και εγείρει ερωτήματα πάνω στην ιδέα της αφοσιωμένης προσπάθειας ενός ανθρώπου, μιας ομάδας ή μιας κοινωνίας να σώσει τον κόσμο.
Πρόκειται για μια αστυνομική περιπέτεια και μια γνήσια, αναπάντεχη κινηματογραφική έκπληξη, που βρέθηκε υποψήφια για τρία Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας για ξενόγλωσσο Όσκαρ, ενώ έχει σαρώσει τα βραβεία κοινού σε πάμπολλα διεθνή φεστιβάλ.
Ο Δανός δημιουργός μίλησε στο Αθηνόραμα για τον «Ένοχο», και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιώντας απλά αφηγηματικά υλικά, κατάφερε να καθηλώσει επί 85′.
Επιλέξατε μια τρομερά απαιτητική ταινία, ως προς τη σκηνοθεσία της, για ντεμπούτο. Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε ψάχνοντας τον τρόπο αφήγησης της ιστορία σας;
Ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε μια ιστορία που θα συμβαίνει μόνο σε ένα μέρος, ενώ η υπόλοιπη δράση θα εξελίσσεται εκτός κάδρου. Είχα κολλήσει με κάποια βίντεο στο YouTube που έδειχναν αληθινές κλήσεις άμεσης ανάγκης, και είχα εντυπωσιαστεί από το σασπένς τους.
Από αυτά προέκυψαν η βασική ιδέα του σεναρίου αλλά και τα βασικά αφηγηματικά εργαλεία μας. Δηλαδή, η εκμετάλλευση στο έπακρο της ερμηνείας του ηθοποιού, των δυνατοτήτων του ήχου και της φαντασίας του θεατή. Το κοινό έτσι γίνεται συν-δημιουργός και συν-σκηνοθέτης.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσαμε πάντως ήταν το μοντάζ. Όπως καταλαβαίνετε ήταν καθοριστικό στο εγχείρημά μας γιατί έπρεπε να πετύχουμε αυτό που θέλαμε με όχημα έναν άνθρωπο σε έναν περιορισμένο χώρο. Αν κρίνω όμως από τις αντιδράσεις του κοινού, τα καταφέραμε.
Ο τρόπος με τον οποίο καδράρετε τον Γιάκομπ Σέντεργκρεν σε συνδυασμό με την ανατριχιαστική ερμηνεία του αναδεικνύουν την τρομερή ένταση της ταινίας.
Πώς το καταφέρατε αυτό;
Ήμουν τρομερά ευτυχής που μπόρεσα να δουλέψω στην πρώτη μου ταινία με έναν τόσο χαρισματικό ηθοποιό. Δουλέψαμε μαζί το σενάριο λέξη – λέξη, μελέτησε εις βάθος τον χαρακτήρα, ενώ γνώρισε ακόμα και αστυνομικούς που δουλεύουν στα τηλεφωνικά κέντρα έκτακτης ανάγκης.
Είχαμε ένα ασφυκτικό πρόγραμμα γυρισμάτων, μόλις 13 ημερών, και όπως καταλαβαίνετε δεν υπήρχαν περιθώρια για λάθη. Για αυτό η παραμικρή κίνηση έπρεπε να χρονομετρηθεί με ακρίβεια. Παρόλα αυτά, όσο παράξενο κι αν ακουστεί, δεν κάναμε καθόλου πρόβες. Θέλαμε να υπάρχει η φρεσκάδα της αυθόρμητης αντίδρασης.
Παρακολουθήσατε άλλες ταινίες για να σας κατευθύνουν στο γύρισμα;
Ναι, τον «Ταξιτζή» και τη «Σκυλίσια Μέρα». Η πρώτη περιγράφει έναν ολόκληρο κόσμο μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου, και αυτό ήταν κάτι που επιδιώκαμε και εμείς με τον ήρωά μας. Όσο για τη «Σκυλίσια Μέρα», αποτελεί υπόδειγμα ταινίας γυρισμένης σε έναν αποκλειστικά χώρο, εν προκειμένω την τράπεζα όπου συμβαίνει η ομηρία.
Ο χαρακτήρας του Σέντεργκρεν ξεπερνά τα όρια του καθήκοντός του για να κάνει αυτό που θεωρεί σωστό. Τι θα συνέβαινε εάν δεν το έκανε αυτό;
Η ταινία ισορροπεί πάνω στην πολύ λεπτή γραμμή ανάμεσα στα όρια και την κατάχρηση εξουσίας. Εάν κάποιος επιλέξει να κινηθεί πέρα από τα καθήκοντά του, μπορεί να φτάσει σε κάτι καταστροφικό ή και σωτήριο. Ο «Ένοχος» καλεί το θεατή να σκεφτεί και να αποφασίσει πάνω σε αυτό. Δε θα ήθελα όμως να πω περισσότερα για να μην αποκαλύψω στους αναγνώστες τις ανατροπές της ταινίας.
Ο «Ένοχος» απολαμβάνει θερμή υποδοχή παγκοσμίως. Περιμένατε τέτοια ανταπόκριση; Αυξάνει καθόλου την πίεση για τα μελλοντικά σας σχέδια;
Η υποδοχή της ταινίας ξεπέρασε κάθε προσδοκία, για παράδειγμα έχει ήδη εγκριθεί η παραγωγή ενός αμερικάνικου ριμέικ της ταινίας, στο οποίο θα είμαι εκτελεστικός παραγωγός. Μια τέτοια επιτυχία σίγουρα ασκεί πίεση σε ένα σκηνοθέτη, αλλά είναι νωρίς ακόμη για να μιλήσω για το επόμενο βήμα μου.
