Ήταν 25 Δεκεμβρίου 1995. Το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσαράζει σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ο πλοίαρχός του αρνείται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και ότι οι μόνες αρμόδιες είναι οι αρχές της χώρας του.
Το Λιμεναρχείο Καλύμνου ενημερώνει το Υπουργείο Εξωτερικών και αυτό με τη σειρά του το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ότι αν δεν παρέμβει ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδυνεύσει.
Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ενημερώνει την ελληνική πρεσβεία ότι, ανεξαρτήτως του ποιος θα ανελάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπήρχε θέμα γενικότερα με τις βραχονησίδες.
Δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκολλούν το τουρκικό φορτηγό και το οδηγούν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας.
Το πρωί της ίδιας μέρας ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην περιοχή της Λέσβου, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Με ελληνική βοήθεια, ο Τούρκος πιλότος διασώζεται.
Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εκμεταλλεύεται την κατάσταση και επιδίδει ρηματική διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό, στην οποία αναφέρεται ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ και ανήκουν στην Τουρκία.
Στις 9 Ιανουαρίου του 1996 το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απαντά με καθυστέρηση, απορρίπτοντας τη διακοίνωση.
15 Ιανουαρίου 1996: Παραιτείται ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που νοσηλεύεται στο “Ωνάσειο”.
16 Ιανουαρίου 1996: Το Υπουργείο Εξωτερικών αντιλαμβανόμενο το παιγνίδι των Τούρκων και ζητά αυξημένα μέτρα επαγρύπνησης στην περιοχή των Ιμίων από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
19 Ιανουαρίου 1996: Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εκλέγει νέο πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Σημίτη.
26 Ιανουαρίου 1996: Ο δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός της αμφισβήτησης της ελληνικότητας των Ιμίων, υψώνει την ελληνική σημαία στο ένα νησί, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου, τον ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού. Θα κατηγορηθεί αργότερα από τους συντρόφους του στο ΠΑΣΟΚ ότι ήταν αυτός που έριξε λάδι στη φωτιά.
27 Ιανουαρίου 1996: Δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας “Χουριέτ”στη Σμύρνη μεταβαίνουν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια. Υποστέλλουν την ελληνική σημαία και υψώνουν την τουρκική. Η όλη επιχείρηση βιντεοσκοπείται και προβάλλεται από το τηλεοπτικό κανάλι της “Χουριέτ”, με τους Τούρκους να πανηγυρίζουν για την ελληνική αποτυχία.
28 Ιανουαρίου 1996: Το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού “Αντωνίου” κατεβάζει την τουρκική σημαία και υψώνει την ελληνική. Το βράδυ Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια,χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα παραπλέοντα εκεί τουρκικά πολεμικά. Η πολιτική εντολή προς τους Έλληνες στρατιωτικούς είναι να αποφευχθεί κάθε κλιμάκωση της ένταση.
29 Ιανουαρίου 1996: Ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς τη Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ ζητά διαπραγματεύσεις για το καθεστώς των βραχονησίδων του Αιγαίου. Τουρκικά πολεμικά παραβιάζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα και πλησιάζουν τα Ίμια. Γίνονται διαβήματα από την Ελλάδα σε Ε.Ε. και ΗΠΑ.
30 Ιανουαρίου 1996: Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Του εκφράζει την ελληνική θέση ότι η χώρα μας δεν επιθυμεί την ένταση, αλλά εφόσον προκληθεί θα αντιδράσει δυναμικά.
Η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να αποσύρει το άγημα, όχι όμως και την ελληνική σημαία. Στα Ίμια σπεύδουν τα πολεμικά πλοία «Ναυαρίνο» και «Θεμιστοκλής». Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι υπάρχουν και άλλα νησιά του Αιγαίου με ασαφές νομικό καθεστώς και δεν αποδέχεται την ελληνική πρόταση.
31 Ιανουαρίου 1996
00:00: Συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, φθάνει καθυστερημένα, επειδή παίρνει μέρος σε τηλεοπτική εκπομπή.
01:40: Στο ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ότι Τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια.
04:30: Ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απογειώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες.
04:50: Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 Τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ.
Το τέλος
Αργότερα θα ανασυρθούν νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.
Η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.
Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους Τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί και ότι το γεγονός αποκρύφτηκε, προκειμένου να λήξει η κρίση.
06:00: Οι Αμερικανοί δια του Υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ επιβάλλουν και στις δύο πλευρές τη θέληση τους. «No ships, no troops, no flags» διαμηνύουν ή σε πιο κομψή διπλωματική γλώσσα να ισχύσει το status quo ante. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου 1996 τα πλοία, οι στρατιώτες και οι σημαίες είχαν αποσυρθεί από τα Ίμια.
Η κρίση των Ιμίων έδωσε αφορμή στην Τουρκία να θέσει ζήτημα “Γκρίζων Ζωνών” στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετά νησιά και να θέσει ένα ακόμη θέμα στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών.
Τα γεγονότα στα Ίμια κλόνισαν την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης, ειδικά όταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ευχαρίστησε από το βήμα της Βουλής τους Αμερικανούς για τον καταλυτικό τους ρόλο στην αποκλιμάκωση της έντασης.
Τα έκτακτα δελτία
Τα όσα συγκλονιστικά συνέβησαν τη μοιραία νύχτα της ελληνοτουρκικής κρίσης στα Ίμια το 1996 περιγράφουν δύο μέλη του πληρώματος της ελληνικής φρεγάτας «Αδρίας», του πρώτου πολεμικού πλοίου που έσπευσε κοντά στις βραχονησίδες.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ANT1, λένε πως εκείνη την εποχή η υπεροχή του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ήταν σαφώς μεγαλύτερη έναντι του τουρκικού στόλου.
Η δημοσιογράφος Έλενα Κατρίτση ήταν στη νυχτερινή βάρδια στο Mega τη βραδιά της κρίσης των Ιμίων.
Το Mega με έκτακτα δελτία και ανταποκρίσεις από την Τουρκία και τη Βουλή ενημερώνει για το τι συμβαίνει στα Ίμια. Η αγωνία είναι στο κατακόρυφο ειδικά μόλις έγινε γνωστό πως Τούρκοι κομάντος αποβιβάστηκαν στα Ίμια.
Το πρώτο έκτακτο δελτίο -Τούρκοι αποβιβάστηκαν στα Ίμια
Στο πρώτο έκτακτο δελτίο η Έλενα Κατρίτση είχε τηλεφωνική επικοινωνία με Κωνσταντινούπολη και την Αριάννα Φερεντίνου, η οποία ανέφερε ότι είχε εμφανιστεί στο κρατικό κανάλι της Τουρκίας ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέροντας ότι η Τουρκία διατηρώντας την ψυχραιμία της αναγκάστηκε να αποβιβάσει αρκετές δυνάμεις σε ένα από τα δύο νησιά, στα οποία κυμάτιζε η ελληνική σημαία για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Παράλληλα ανέφερε ότι ο Τούρκος εκπρόσωπος είπε: «Αν οι Έλληνες επιθυμούν να αποκλιμακωθεί η κατάσταση και να επιστρέψουμε στο καθεστώς που υπήρχε προηγουμένως, δηλαδή να μην υπάρχουν ελληνικές δυνάμεις στα νησιά και να μην κυματίζει η ελληνική σημαία».
Την ίδια ώρα στη Βουλή πραγματοποιούνταν κυβερνητική σύσκεψη ενώ είχε γίνει γνωστό πως υπήρξε επικοινωνία του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη με τον Μπιλ Κλίντον, ο οποίος του είπε ότι θα έκανε ότι μπορούσε για να αποκλιμακωθεί η ένταση. Ο Σημίτης του απάντησε ότι ο ελληνικός στόλος δε θα υποχωρούσε πριν φύγουν οι Τούρκοι, προκειμένου να υπάρχει ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή.
Και 2ο έκτακτο δελτίο και ο άγνωστος αριθμός των κομάντος
Νέα διακοπή στο πρόγραμμα και σύνδεση με Τουρκία. Η ανταποκρίτρια του Mega ενημερώνει πως ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Ντενίζ Μπαϊκάλ, επικοινώνησε με το πρώτο κανάλι της τουρκικής τηλεόρασης και δήλωσε: «Απαιτούμε από την Ελλάδα να αποσύρει τα στρατεύματά της και τα σκάφη της. Αν κάνουν κάτι τέτοιο οι Έλληνες θα κάνουμε και εμείς το ίδιο».
Την ίδια ώρα τουρκικό κανάλι μετέδωσε ότι ήταν 22 κομάντος ενώ άλλο μετέδωσε ότι ήταν 40.
12 Τούρκοι στα Ίμια και τρίτο έκτακτο δελτίο
Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες το Mega διακόπτει ξανά το πρόγραμμα και στη νέα σύνδεση ανταποκρίτρια στην Τουρκία μετέδωσε πως πριν από 5 λεπτά ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας είχε νέα τηλεφωνική συνέντευξη στην τουρκική τηλεόραση και είπε ότι υπάρχουν αρκετές δυνάμεις Τούρκων στη νησίδα που αποβιβάστηκαν πριν από μερικές ώρες. «Είναι αρκετοί για να υπερασπιστούν τη σημαία μας και περισσότεροι από τους Έλληνες».
Τελικά στη συνέχεια αποκάλυψε ότι είναι 12 και είπε ότι ελπίζει ότι δε θα χρειαστεί να στείλουν ενισχύσεις.
Η νύχτα των Ιμίων ήταν πολύ μεγάλη και δυστυχώς τελείωσε με την πτώση του ελληνικού ελικοπτέρου και το θάνατο των τριών Ελλήνων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού.
