Μάτι – φωτιά: Την πρώτη ολοκληρωμένη έρευνα εκτίμησης κινδύνου, ένα χρόνο μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής παρουσίασε το ΑΠΘ. Την παρουσίαση έκανε ο καθηγητής Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ Δρ. Δημοσθένης Σαρηγιάννης. Πρόκειται για την πρώτη χρονικά επιστημονική μελέτη στην περιοχή, η οποία πραγματοποιήθηκε μόλις μία εβδομάδα μετά την καταστροφική πυρκαγιά. Η συγκεκριμένη έρευνα δεν περιορίζεται στην καταγραφή των ζημιών. Προχωρά σε εκτίμηση κινδύνου, ερευνώντας την τοξικότητα του περιβάλλοντος σε βάθος χρόνου. Λαμβάνει ως δεδομένο ότι από την καύση εύφλεκτων υλών μπορεί να επιβαρυνθεί ο αέρας και το έδαφος και τα επιφανειακά ύδατα. Η επαναιώρηση του χώματος με τον άνεμο, επιβαρύνει πάλι τα σωματίδια του άερα της περιοχής. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Crome-Life: Μεσογειακό Δίκτυο Περιβάλλοντος και Υγείας.
«Στόχος μας ήταν να δούμε τη μακροχρόνια τοξικότητα του περιβάλλοντος. Πήραμε δείγματα από περίπου 40 διαφορετικές θέσεις σε όλη την περιοχή. Αναλύσαμε τα δείγματα σε διαπιστευμένα εργαστήρια αναφοράς τριών διαφορετικών χωρών στα πλαίσια του δικτύου Crome-Life. Εχοντας αυτά τα δεδομένα στα χέρια μας εφαρμόσαμε την πρότυπη μεθοδολογία για την εκτίμηση τοξικολογικού κινδύνου που έχει αναπτύξει το εργαστήριό μας τα τελευταία 10 χρόνια», εξηγεί ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης.
Μάτι – φωτιά: Προβληματίζει ο αμίαντος και η έκθεση ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού
Όπως προκύπτει υπάρχει επιβάρυνση στο Μάτι και σε όλη την περιοχή σε μέταλλα και οργανικές χημικές ενώσεις. Ο σημαντικότερος κίνδυνος εντοπίζεται στην ύπαρξη αμιάντου. Τα συγκεκριμένα στοιχεία αναδεικνύουν ως προτεραιότητα την άμεση απομάκρυνση από την περιοχή, υλικών που περιέχουν αμίαντο. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκαν σημαντικές συγκεντρώσεις νικελίου στο έδαφος. Αυτό αποτελεί δείκτη της παρουσίας αμιάντου, γεγονός που προβληματίζει την ομάδα μελέτης και συνιστά τη λήψη μέτρων.
Επισήμανη των περιοχών αυξημένης επικινδυνότητας και που χρήζουν προτεραιότητας στη διαχείριση
Μάτι – φωτιά: Αναλυτικά τα αποτελέσματα
Από τις αναλύσεις παρατηρήθηκε ελεγχόμενη αύξηση των επιπέδων των περισσότερων μετάλλων. Οι διαφορές όσον αφορά τις συγκεντρώσεις των οργανικών ενώσεων κυμαίνονται στα επίπεδα του 20-50%. Εξαιρούνται οι πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, των οποίων η μέση τιμή σχεδόν διπλασιάστηκε. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χωρική διακύμανση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από την πυρκαγιά. Αυξημένες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων και οργανικών ενώσεων παρουσιάστηκαν σε περιοχές, όπως το Νταού Πεντέλης, το Λύριο Ίδρυμα και ο Αγ. Ανδρέας. Αυτό καταδεικνύει την διασπορά των προϊόντων καύσης σε σημαντικές αποστάσεις από τα σημεία από τα οποία πέρασε η φωτιά. Ο κίνδυνος καρκινογένεσης στις περιοχές όπου υπάρχει επιμόλυνση από την πυρκαγιά, είναι περίπου 50% μεγαλύτερος σε σχέση με τις περιοχές που δεν υπήρξε επιμόλυνση. Ο κίνδυνος νευροαναπτυξιακών διαταραχών για τα παιδιά είναι 21% μεγαλύτερος.
Μάτι – φωτιά: Για την αντιμετώπιση του προβλήματος προτείνονται τα ακόλουθα βήματα
Ανανέωση της δειγματοληψίας στις ίδιες θέσεις και μέτρηση ινών αμιάντου για να ελεγχθεί ο πραγματικός υπολοιπόμενος κίνδυνος ΤΩΡΑ. ΑΜΕΣΗ απομάκρυνση απορριμμάτων που περιέχουν αμίαντο με ασφαλείς διαδικασίες από εταιρείες εξειδικευμένες στη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων. Αφαίρεση των πρώτων 2-3 εκατοστών του εδάφους σε περιοχές με υψηλότερο κίνδυνο καρκινογένεσης. Το χώμα που θα απομακρυνθεί θα πρέπει να το διαχειριστούμε ως επικίνδυνο απόβλητο.
Ο καθηγητής Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ και υπεύθυνος του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής και του ερευνητικού κέντρου HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ, Δρ. Δημοσθένης Σαρηγιάννης
Τα αποτελέσματα της έρευνας και μετά από συνεννόηση με την Επιτροπή κατοίκων της πληγείσας περιοχής παρουσιάστηκαν από τον καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη στους ίδιους την Τετάρτη 24 Ιουλίου το απόγευμα στις 7.30, με σκοπό να δοθούν οι απαραίτητες διευκρινίσεις.
