Μάνος Ελευθερίου: Πάει ένας χρόνος και κάτι που έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο μεγάλος στιχουργός. Είχε γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια. Τα τραγούδια αυτά μελοποιήθηκαν από τους σημαντικότερους συνθέτες των τελευταίων 50 χρόνων. Παράλληλα εργάστηκε ως αρθρογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός. Στην πολύχρονη πορεία του στον ελληνικό πολιτισμό συνδέθηκε με στενή φιλία με τον Γιώργο Νταλάρα. Ο τελευταίος μαζί με τον καλό του φίλο Μίλτο Πασχαλίδη θέλησε να τιμήσει τον στιχουργό. Έτσι ετοίμασαν από κοινού και παρουσιάζουν μια σειρά συναυλιών με τα ωραιότερα τραγούδια του Μάνου Ελευθερίου.
Από τον «Άγιο Φεβρουάριο» του Δήμου Μούτση στα «Λαϊκά» του Μίκη Θεοδωράκη. Από τη «Θητεία» του Γιάννη Μαρκόπουλου στο «Κάτω απ’ τη μαρκίζα» του Γιάννη Σπανού. Από το «Ελεύθεροι κι ωραίοι» του Σταύρου Κουγιουμτζή στον «Άμλετ της σελήνης» του Θάνου Μικρούτσικου και το «Είν’ αρρώστια τα τραγούδια» του Σταύρου Ξαρχάκου. Σε κάθε περίπτωση ο Μάνος Ελευθερίου σημάδεψε με την πένα του τη δισκογραφία μιας ολόκληρης εποχής.
Μάνος Ελευθερίου: Οι συντελεστές του αφιερώματος
Ο Γιώργος Νταλάρας, ο Μίλτος Πασχαλίδης, αλλά και η Ασπασία Στρατηγού θα τραγουδήσουν μερικά από τα ωραιότερα λαϊκά του Μάνου Ελευθερίου. Τους συνοδεύουν 9 εξαιρετικοί μουσικοί που «ντύνουν»τα τραγούδια με τη δεξιοτεχνία και το μεράκι τους. Είναι οι Γιώργος Παπαχριστούδης-πιάνο, Γιώργος Μάτσικας και Βασίλης Κορακάκης-μπουζούκι, Χρήστος Ζέρβας-κιθάρα, Θανάσης Σοφράς-μπάσο, Μάνος Γρυσμπολάκης-ακορντεόν, Αντώνη ς Καλιούρης πνευστά, Στράτος Σαμνιώτης-κρουστά, Δημήτρης Γκαβαρδίνας-τύμπανα.
Λίγα λόγια για τον Μάνο Ελευθερίου
Ο Μάνος Ελευθερίου (12 Μαρτίου 1938 – 22 Ιουλίου 2018) ήταν Έλληνας ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος. Είχε γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια. Παράλληλα εργάστηκε ως αρθρογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο πατέρας του ήταν ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών μετακόμισε με την οικογένειά του από την Σύρο στην Αθήνα και τα πρώτα επτά χρόνια κατοικούν στο Χαλάνδρι. Το 1960 μετακόμισαν οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό. Το 1955 γνωρίστηκε με τον Άγγελο Τερζάκη, ο οποίος τον ώθησε να παρακολουθήσει μαθήματα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής. Το 1956 γράφτηκε στο τμήμα θεάτρου της Σχολής Σταυράκου με καθηγητές τον Χρήστο Βαχλιώτη, τον Γιώργο Θεοδοσιάδη και τον Γρηγόρη Γρηγορίου. Το 1960 στα Ιωάννινα, όπου βρέθηκε για να εκτελέσει την στρατιωτική του θητεία, άρχισε να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα.
Η εμφάνιση στην ποίηση και τη δισκογραφία
Το 1962, σε ηλικία μόλις 24 ετών, δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Συνοικισμός, με δικά του χρήματα αλλά δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Την ίδια εποχή στα Ιωάννινα έγραψε τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και «Το τρένο φεύγει στις 8:00», τους οποίους αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Τον Οκτώβριο του 1963 ξεκίνησε να εργάζεται στο «Reader’s Digest» όπου και παρέμεινε για τα επόμενα δεκαέξι χρόνια. Στο μεταξύ, κυκλοφόρησαν τα δύο πρώτα του βιβλία με διηγήματα, Το διευθυντήριο (1964) και Η σφαγή (1965), για τα οποία γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές.
Το 1964 εμφανίστηκε στην ελληνική δισκογραφία. Συνεργάστηκε με το συνθέτη Χρήστο Λεοντή και με τον Μίκη Θεοδωράκη (1967), με τον οποίο η συνεργασία διακόπηκε εξαιτίας της Δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1970 στο Παρίσι. Συνεργάστηκε επίσης με τον Δήμο Μούτση (Άγιος Φεβρουάριος, 1971) και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στο δίσκο Θητεία. Η ηχογράφηση του συγκεκριμένου ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1973 και διακόπηκε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Τελικά κυκλοφόρησε το 1974 με την Μεταπολίτευση.
Οι συνεργασίες
Κατά καιρούς συνεργάστηκε σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες, όπως με τον συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή και τον τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα καθώς και με τον Θανάση Γκαϊφύλλια στην Ατέλειωτη Εκδρομή (1975), τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Αντώνη Βαρδή και άλλους. Παράλληλα έγραψε και εικονογράφησε παραμύθια για παιδιά. Επιμελήθηκε επίσης την έκδοση λευκωμάτων με θέμα την Σύρο: Ενθύμιον Σύρας, Θέατρο στην Ερμούπολη κ.ά. Την δεκαετία του ’90 αρθρογραφούσε και έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές στον Αθήνα 9,84 και στο Δεύτερο Πρόγραμμα. Το 1994 εξέδωσε τη πρώτη του νουβέλα με τίτλο Το άγγιγμα του χρόνου. Το 2004 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Ο Καιρός των Χρυσανθέμων. Τιμήθηκε γι’ αυτό με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2005. Το 2013 ο Μάνος Ελευθερίου, βραβεύθηκε για την συνολική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.
