Μια ημέρα το περασμένο καλοκαίρι, έπειτα από έναν καύσωνα με θερμοκρασίες ρεκόρ και τις δασικές πυρκαγιές που κατέκαψαν εκτάσεις στη Σουηδία, η Γκρέτα αποφάσισε να προχωρήσει μόνη της.
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Υπάρχουν μερικά πράγματα που τα παιδιά δεν κάνει να τα ξέρουν, επειδή από τη στιγμή που θα τα μάθουν, δεν θα είναι πια παιδιά.
Ashleigh Brilliant
Από τη μία, «ερωτευμένα» νεαρά κορίτσια τρέχουν στο Ελευθέριος Βενιζέλος, να υποδεχθούν με ουρλιαχτά και τα κινητά… ετοιμοπόλεμα, τον πρωταγωνιστή μιας τούρκικης σαπουνόπερας. Να τον δουν από κοντά, να τον αγγίξουν, να βεβαιωθούν ότι είναι υπαρκτό πρόσωπο, να βγάλουν σέλφι, να ζητήσουν αυτόγραφο, αν κι αυτό το τελευταίο έχει χάσει πια την αίγλη του. Στη θέα της υπερβολικής αντίδρασης, τη στιγμή που ο «Φτερωτός θεός» πατάει το πόδι του στη γη, οι περισσότεροι σκεφτήκαμε το ίδιο. «Ντροπή! Αίσχος! Προδοσία! Την ώρα που ο Ερντογάν εκτοξεύει απειλές από την απέναντι ακτή, εμείς υποδεχόμαστε τον Τούρκο ομορφονιό του». Αυτό τουλάχιστον κραύγαζαν, όσοι επένδυσαν στην πατριδοκαπηλία και εξαργύρωσαν, με μία έδρα στην Ευρωβουλή και στην ελληνική Βουλή..
Πώς να εξηγήσεις τώρα σε όλους αυτούς πως οι νέοι, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, άρα και της Τουρκίας και της Ελλάδας έχουν τον δικό τους κώδικα επικοινωνίας και δεν ταυτίζονται κατ’ ανάγκη με τις ιδέες και τις διαφωνίες των ηγετών τους; Ερωτεύονται, κατασκευάζουν είδωλα, σερφάρουν με τις ώρες στο διαδίκτυο και αγχώνονται (ίσως), μόνο για το αυριανό διαγώνισμα.
Η άλλη όψη της εφηβείας, συμπυκνώνεται στο πρόσωπο της δεκαεξάχρονης Γκρέτα Τούνμπεργκ. Με την παθιασμένη ομιλία της στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για το κλίμα, η 16χρονη Σουηδή, που έχει παραδεχθεί ότι πάσχει από το σύνδρομο Asperger, κέντρισε το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας, των ΜΜE και των ψυχολόγων.
Μια ημέρα το περασμένο καλοκαίρι, έπειτα από έναν καύσωνα με θερμοκρασίες ρεκόρ, που έπληξε τη βόρεια Ευρώπη, και τις δασικές πυρκαγιές που κατέκαψαν εκτάσεις στη Σουηδία, η Γκρέτα αποφάσισε να προχωρήσει μόνη της. Το ημερολόγιο έδειχνε 20 Αυγούστου 2018 κι εκείνη ήταν μόλις 15. Πέταξε τη σχολική τσάντα, κάθισε στο πεζούλι και κάπως έτσι, οδήγησε στη γέννηση ενός παγκόσμιου κινήματος. Το «φαινόμενο Γκρέτα» έγινε viral. Οι λογαριασμοί της στο Twitter και στο Instagram αριθμούν σήμερα περισσότερους από έξι εκατομμύρια ακολούθους.
Ως ανεπίσημη εκπρόσωπος της γενιάς της, η Γκρέτα θέλει να κινητοποιήσει τους παγκόσμιους ηγέτες για την υπερθέρμανση του πλανήτη, όπως φάνηκε και από την πύρινη ομιλία της- «Πώς τολμάτε; Κλέψατε τα όνειρά μου», είπε σχεδόν με λυγμούς, κινητοποιώντας ωστόσο και αρκετούς επιστήμονες ψυχικής υγείας που κάλεσαν έμμεσα τους γονείς της να «συμμαζευτούν». «Θέλω να πανικοβληθείτε. Θέλω να νιώσετε τον φόβο που νιώθω καθημερινά», είχε δηλώσει τον Ιανουάριο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Ελάχιστοι όμως θεατές αυτής της παράλογης «έντασης», πανικοβλήθηκαν για το περιβάλλον.
Η Γκρέτα στην ουσία είναι ένα κορίτσι που μεγάλωσε απότομα. Το μεγάλωσαν απότομα, του αφαίρεσαν από την ψυχή την σύμφυτη παιδική αθωότητα και ανεμελιά και την θυσίασαν στο βωμό κάποιων επιδιώξεων, σίγουρα όχι δικών της.
Είναι ένα όχι τόσο συμπαθητικό κορίτσι, όπως όλα τα παιδιά που μεγαλώνουν πρόωρα, υιοθετούν συμπεριφορές, ιδέες και προβληματισμούς μεγάλων, παρόλο που προκαλούν τον θαυμασμό, κερδίζουν την εκτίμησή τους και προβάλλονται σαν φωτεινά παραδείγματα. Ωστόσο, η ωριμότητα αυτή είναι ασύμβατη με την ηλικία τους. Σκιάζει την λάμψη της παιδικότητας, την γοητεία της αφέλειας, γίνεται εκνευριστική. Είναι μία ασύμμετρη ωριμότητα.
Όμως η Γκρέτα, δεν είναι πια η έφηβη που θα μπορούσε να συγκινήσει με την φρεσκάδα της νιότης της αυτούς που καθορίζουν το μέλλον το δικό της και των συνομηλίκων της που συμπορεύονται και «αγωνιούν» μαζί της για την κλιματική αλλαγή και το μέλλον του πλανήτη. Η Γκρέτα θυσίασε την παιδικότητά της, μεγάλωσε κατά δύο τρεις δεκαετίες πρόωρα, αρνήθηκε ή της στέρησαν την ομορφιά της εφηβείας και της παιδικής ανεμελιάς, της πιο γλυκιάς παρένθεσης στη ζωή όλων, για μια ισορροπημένη μετεφηβική εξέλιξη, που προστατεύει τα παιδιά από άλλες απειλές, όπως κατάθλιψη και κοινωνική απομόνωση.
Ποιος όμως είναι ο κίνδυνος από τον οποίο η μικρή Γκρέτα φιλοδοξεί να σώσει την ανθρωπότητα δεν τον γνωρίζουμε ακριβώς. Κινδυνεύει δηλαδή να εκραγεί από την υπερθέρμανση ο πλανήτης Γη και να μείνει το αχανές διάστημα με έναν πλανήτη λιγότερο;
Αν αυτό είναι απαραίτητο για την αρμονία του σύμπαντος, τότε η μικρή Γκρέτα άδικα επιστράτευσε και θυσίασε την παιδική της αθωότητα. Μια τέτοια έκρηξη δεν θα μπορέσει να την αποτρέψει.
Αν όμως η κλιματική αλλαγή απειλεί με εξαφάνιση ΜΟΝΟ το ανθρώπινο είδος ως απαραίτητη προϋπόθεση να επιβιώσουν όλα τα υπόλοιπα όντα της φύσης ας το δούμε λίγο… στωικά! Ως νέμεση, ως θεία πρόνοια, ως παρέμβαση του Θεού προκειμένου να προστατέψει τα υπόλοιπα πλάσματα της δημιουργίας του από τον άνθρωπο! Ίσως ο αφανισμός του ανθρώπινου είδους να είναι μία αναπόφευκτη νομοτέλεια, για να σωθεί και να επιβιώσει το υπόλοιπο οικοσύστημα. Ένα ανθρώπινο είδος, που αν χρειάζεται κάτι περισσότερο από ποτέ, είναι αυτή η παιδική αθωότητα, που γίνεται κινητήριος δύναμη, ακόμη κι όταν είναι εντελώς σιωπηλή…