Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Μητέρα, η πιο όμορφη λέξη στα χείλη της ανθρωπότητας.
Kahlil Gibran
“Αυτή η εικόνα που αντίκρισαν τα μάτια μας όταν μισοπέλαγα οι φακοί μας φώτισαν το πρόσωπο του κοριτσιού που ίσα επέπλεε μετά από ώρες στο νερό… Η λύτρωση, όταν από το γεμάτο με θαλασσινό νερό λαρύγγι της, ακούστηκε η πρώτη λέξη που κάθε άνθρωπος λέει όταν έρχεται και φεύγει από αυτή τη ζωή. “Μαμά …μαμά””… Είναι ένα μόνο απόσπασμα από την συγκλονιστική περιγραφή των ψαράδων που βρήκαν ένα “χαμένο” κορίτσι στα παγωμένα νερά της Κρήτης.
Το κλάμα της 18χρονης Κατερίνας, που πάλευε επί δώδεκα ώρες με τα κύματα, κυρίως όμως η σπαρακτική επίκληση της μάνας, μας κάνει να σκεφτούμε κάτι πολύ σημαντικό. Πως στις στιγμές απόγνωσης, ακόμα και εκεί που η φυσική παρουσία της μητέρας τίποτα δεν μπορεί να προσφέρει, την θέλουμε δίπλα μας. Κυρίως, ή σχεδόν μόνο, τα κορίτσια. Δεν μπορούμε ούτε να φανταστούμε σε ποια συναισθηματική κατάσταση βρίσκεται ένα νέο κορίτσι, κάτω από τέτοιες συνθήκες, όταν αντί να καλέσει σε βοήθεια, κάτι που λίγο έλειψε να της κοστίσει τη ζωή, ένιωσε την ανάγκη να “επικοινωνήσει” με τη μάνα του. Την “μαμά” του, μιας και ο όρος αυτός αποδίδει καλύτερα πέρα από τη βιολογική, την φιλική και συναισθηματική σχέση ανάμεσα σε παιδί και μάνα.
Σήμερα όλοι μας, λίγο έως πολύ, αποδεχόμαστε πως οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους και μέσα από κάποιους διαύλους που βρίσκονται πέρα από αυτό που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις. Ιδιαίτερα οι δεσμοί και η επικοινωνία που δημιουργούνται με αυτόν τον τρόπο ανάμεσα σε μάνα και παιδί, κυρίως ανάμεσα σε μάνα και κορίτσι, είναι πιο ισχυροί και πιο αληθινοί. Η διαίσθηση, είναι μία μορφή επικοινωνίας της μαμάς με την κόρη, ακόμη και αν δεν μένουν μαζί. Πολλές φορές η ίδια η μαμά νιώθει ανησυχία, χάνει τον ύπνο της, περιμένει με αγωνία να ξημερώσει, να επικοινωνήσει μαζί της, για να βεβαιωθεί πως πράγματι η κόρη της είχε λίγο πυρετό ή κάποιο άλλο πρόβλημα και πως πρέπει επειγόντως να την … ξεματιάσει!
Τέτοια περιστατικά σίγουρα θα μπορούσαν να αφηγηθούν πολλές μαμάδες, επιβεβαιώνοντας πως αυτή η νοητική επικοινωνία είναι υπαρκτή κατάσταση.
Θεωρώντας λοιπόν τη σχέση μαμάς κόρης μέσα από αυτό το πρίσμα, μπορούμε να δεχθούμε πως όλη αυτή η εξέλιξη που ακολούθησε, παρά το ρίσκο που είχε η επίκληση της μαμάς αντί για βοήθεια, ήταν αποτέλεσμα επικοινωνίας μέσα από αυτόν τον μεταφυσικό δίαυλο, ανάμεσα σε κόρη-μαμά-ψαράδες. Σύμπτωση θα πει κάποιος. Όμως, ας μη χαθούμε στην προσπάθεια να αναλύσουμε τον “μηχανισμό” των συμπτώσεων, γιατί θα ξεφύγουμε από το θέμα, που είναι να αναδειχθεί η βαθιά σχέση της μαμάς με την κόρη. Μια σχέση της κάθε μαμάς με τις κόρες της, μια ισόβια σχέση τόσο ισχυρή, που επηρεάζει και την υπόλοιπη ζωή των κοριτσιών.
Πολλά κορίτσια δεν παντρεύονται μόνο και μόνο γιατί πρέπει να φροντίσουν μια άρρωστη μαμά. Δεν συμβαίνει και δεν πρέπει να συμβαίνει το ίδιο με τα αγόρια. Οι αυριανοί άντρες, πρέπει να κατανοήσουν πως είναι πολύ φυσικό τα κορίτσια, ακόμα και όταν παντρευτούν, να “κρέμονται από το φουστάνι της μαμάς τους”. Δεν ισχύει όμως και για τους ίδιους. Δεν μπορεί οι άντρες να γίνονται “μαμάκηδες”, χωρίς αυτό να συμβαίνει πως θα αποστερήσουν από τους γονείς τους το ενδιαφέρον και την αγάπη τους.
Ωστόσο θα πρέπει να αναγνωρίσουν στη μαμά της συζύγου τους, το διακριτικό δικαίωμα να προστατεύει την κόρη της από τον κίνδυνο κάποιου είδους βίας εις βάρος της, χωρίς αυτό να θεωρείται ως κακόβουλη παρέμβαση. Χρέος δικό του, είναι να παίζει και τον ρόλο του διαιτητή, αντί για τον ρόλο του υποτακτικού.
Η αντίληψη των σημερινών νέων πως πρέπει να κρατούν αποστάσεις ασφαλείας από τους γονείς και των δύο πλευρών, για να προστατεύσουν την οικογενειακή τους γαλήνη, είναι λανθασμένη, εγωιστική και μία ουτοπία που καλλιεργείται για να συγκαλύψει τη δική τους αν – ετοιμότητα να αναλάβουν τις ευθύνες τους και τους συμβιβασμούς στους οποίους αναπόφευκτα θα υποχρεωθούν για να αντέξει ο θεσμός της οικογένειας.
O σπαραγμός της Κατερίνας, ανάμεικτος με το κλάμα και τον φλοίσβο της θάλασσας – που θα μπορούσε να ήταν και τα τελευταία λόγια της ζωής της – είναι ένα μήνυμα πως η σχέση ανάμεσα σε κόρη και μαμά είναι υπερβατική και δεν υπόκειται σε περιορισμούς. Είναι μία συνθήκη που πρέπει να αποδεχθούν οι σημερινοί νέοι και οι αυριανοί σύζυγοι, αλλά και ολόκληρη η κοινωνία…
Για την έντυπη έκδοση, από την Ευτυχία Παπούλια
