Πολυτεχνείο 1973 τανκ: Τη νύχτα της 16ης προς την 17η Νοέμβρη 1973, ο νυχτερινός ουρανός, πάνω από το Πολυτεχνείο της Αθήνας, σχιζόταν από το σύνθημα "Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία".
Πολυτεχνείο 1973 τανκ: Με εκτενή δημοσιεύματα κάλυψε ο διεθνής Τύπος τα γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβριο του 1973. Η γαλλική Le Monde ανέφερε στο ρεπορτάζ της για το Πολυτεχνείο ότι «ενώ πολλαπλασιάζονται οι συλλήψεις και οι προσαγωγές ακόμη και μπροστά στα μάτια των περαστικών, η ζωή στους δρόμους της Αθήνας “προσποιείται” πως έγινε ξανά κανονική». Κατά την έρευνα που είχε πραγματοποιήσει το ΑΠΕ-ΜΠΕ στα αρχεία της γαλλικής εφημερίδας, προέκυψε ότι η Le Monde, στις 21 Νοεμβρίου, ανέφερε τα εξής για την εξέγερση του Πολυτεχνείου: «Μετά τον φόβο και τη βία του σαββατοκύριακου, μια παράξενη αμηχανία διακατέχει τους Έλληνες. Κρέμονται από τις εφημερίδες οι οποίες, πάντα σε καθεστώς λογοκρισίας, δεν δίνουν άλλες πληροφορίες από τις “ανακοινώσεις” του στρατηγού Δημήτρη Ζαγοριανάκου, αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων, ή κάποιες περιγραφές για το Πολυτεχνείο που “κατέλαβαν οι αναρχικοί”».
Προκειμένου να καλύψει την αναταραχή, η Χούντα είχε καλέσει τους ξένους ανταποκριτές στο Πολυτεχνείο για να διαπιστώσουν με τα ίδια τους τα μάτια ότι όλα έβαιναν καλώς. Ο δημοσιογράφος της Le Monde ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η επίσκεψη στο Πολυτεχνείο που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα δεν έπεισε τους ξένους ανταποκριτές. Τα πάντα έμοιαζαν με καλοστημένο θέατρο…». Την ίδια στιγμή, οι πληροφορίες της γαλλικής Le Figaro την επομένη των γεγονότων έκαναν λόγο για «ακόμη και 100 νεκρούς».
Οι New York Times για το Πολυτεχνείο
«Στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα ανατρέπει τον Παπαδόπουλο. Το νέο καθεστώς άρχισε εκκαθαρίσεις». Αυτός ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος των New York Times στο φύλλο της 26ης Νοεμβρίου του 1973, σύμφωνα με την έρευνα του ΑΠΕ-ΜΠΕ στα αρχεία της αμερικανικής εφημερίδας. «Το πραξικόπημα έγινε οκτώ ημέρες μετά την εξέγερση των φοιτητών εναντίον του Παπαδόπουλου και της κυβέρνησής του. Τουλάχιστον 13 άτομα σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν κατά τις αναταραχές, οι οποίες κατεστάλησαν από άρματα μάχης και δυνάμεις ασφαλείας. Η εξέγερση οδήγησε επίσης στην εκ νέου επιβολή ενός στρατιωτικού νόμου, τρεις μήνες μετά την άρση του». Μια ημέρα νωρίτερα η ίδια εφημερίδα φιλοξενούσε μια ανάλυση για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου υπό τον τίτλο «Η σύντομη ελληνική εξέγερση».
Ο δημοσιογράφος Πολ Χόφμαν εξηγούσε στους αναγνώστες των New York Times για το Πολυτεχνείο πως «αυτό που συνέβη σε αυτήν την αναστατωμένη πόλη πριν από λίγες ημέρες δεν ήταν απλώς μια φοιτητική εξέγερση. Ήταν η πιο σοβαρή πρόκληση έως τώρα απέναντι στη στρατιωτική χούντα. Με τους φοιτητές ενώθηκαν νεαροί εργάτες». Ο αρθρογράφος έδινε ιδιαίτερο βάρος σε αυτήν την ένωση. «Από τα 866 άτομα που συνελήφθησαν την ημέρα της χειρότερης βίας (σ.σ. την ημέρα που έπεσε η πύλη του Πολυτεχνείου) οι 475 ήταν κυρίως οικοδόμοι».
«Η Χούντα έβγαλε το βελούδινο γάντι της»
Το ίδιο το γεγονός της επέμβασης του τανκ τη νύχτα της 17ης Νοεμβρίου στο Πολυτεχνείο είχε περιγραφεί στο φύλλο της επομένης με τον τίτλο: «Η χούντα έβγαλε το βελούδινο γάντι της». Στην ανάλυση της «Σύντομης ελληνικής εξέγερσης», εξάλλου, ο αρθρογράφος εντόπιζε τις αιτίες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στο αυξανόμενο κόστος της ζωής και τον αντιαμερικανισμό. «Οι Έλληνες είναι ένας υπερήφανος λαός και η έντονη παρουσία των ΗΠΑ τούς κάθεται στο στομάχι» έλεγε ένας Αμερικανός που σύμφωνα με τον δημοσιογράφο «ήξερε για τι πράγμα μιλούσε».
Ένα μοναδικό φωτογραφικό υλικό, αποτυπώνει συγκλονιστικές στιγμές της νύχτας και της επόμενης μέρας. Φωτογράφος είναι ο Βασίλης Καραμανώλης.
Το χρονικό της εκκένωσης και της επόμενης μέρας:
Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973.
Ώρα 0:30. Άρματα μάχης και μονάδες των ΛΟΚ, κατευθύνονται στο κέντρο της Αθήνας. Τα τανκς, μπαίνουν στην Πατησίων, τσακίζουν τα αυτοκίνητα και ό,τι άλλο οι φοιτητές είχαν κάνει οδόφραγμα, και σταματούν γύρω από το Πολυτεχνείο. Τα μεγάφωνα και ο Πομπός από το Πολυτεχνείο, μεταδίδουν πως τα τανκς δεν θα χτυπήσουν. Οι φοιτητές, μαζεμένοι στα κάγκελα, φωνάζουν «Αδέλφια μας φαντάροι!». Στις 2:30 στρατιώτες των ΛΟΚ, περικυκλώνουν το κτίριο, οι φοιτητές συνεχίζουν να φωνάζουν «Αδέλφια μας φαντάροι!» και «Δεν θα χτυπήσετε!».
Στις 3:00 χτύπησαν. Ένα από τα άρματα μάχης, ρίχνει την κεντρική Πύλη, και εισέρχεται στον περίβολο. Ακολουθούν οι στρατιώτες. Το Πολυτεχνείο εκκενώνεται. Μέσα στη νύχτα, στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο, και σε άλλες περιοχές, ακούγονται πυροβολισμοί. Τραυματίες και νεκροί, μεταφέρονται στα νοσοκομεία.
Το πρωί, ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, έβγαλε διάγγελμα: «Με βαθείαν συνείδησιν της ευθύνης μου έναντι του Έθνους και της Ιστορίας, απεφάσισα, μετά τας χθεσινάς αναρχικάς εκδηλώσεις μιας οργανωμένης μειοψηφίας, να κηρύξω τον στρατιωτικόν νόμον καθ άπασαν την επικράτειαν…».
Ο στρατηγός Ζαγοριανάκος, εξέδωσε διαταγή, που μεταδιδόταν συνεχώς από το ραδιόφωνο: «Απεφασίσαμε και διατάσσομεν: Απαγορεύομεν:
1-Τας εν υπαίθρω συγκεντρώσεις, πέραν των πέντε ατόμων
2-Τας εν κλειστώ χώρω συγκεντρώσεις
3-Τας ποδοσφαιρικάς εν γένει συναντήσεις
4-Την άσκησιν αντεθνικής προπαγάνδας
5-Την ανακοίνωσιν και δημοσίεσιν πληροφοριών, δυναμένων να φέρωσιν ανησυχίαν ή φόβον εις τους πολίτας».
Οι κάτοικοι της Αθήνας, έβλεπαν παγωμένοι τους στρατιώτες και τους αστυνομικούς της δικτατορίας να έχουν πλημμυρίσει τους δρόμους…
