Νομοσχέδιο Παιδείας 2020: Ο Μητσοτάκης για την καθιέρωση αξιολόγησης στα Πανεπιστήμια

Νομοσχέδιο Παιδείας 2020: Την καθιέρωση της αξιολόγησης στα Πανεπιστήμια και τη σύνδεση της χρηματοδότησης με την παραγωγή επιστημονικού έργου προανήγγειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης παρεμβαίνοντας στην Ολομέλεια της Βουλής για την Παιδεία. Λίγο πριν ψηφιστεί στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας με τίτλο «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων και άλλες διατάξεις».

Ο πρωθυπουργός επεσήμανε μεταξύ άλλων:

• Το νομοσχέδιο για την Παιδεία αποτελεί μία τολμηρή και συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων που απελευθερώνουν την ανώτατη εκπαίδευση από τον ασφυκτικό έλεγχο του υπουργείου. Δέσμη μεταρρυθμίσεων που καθιερώνουν την αξιολόγηση στα πανεπιστήμια, συνδέοντας τη χρηματοδότησή τους με την παραγωγή επιστημονικού έργου, και ενισχύουν την έρευνα, αίροντας τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας.Το τρίπτυχο «σχεδιασμός-αξιολόγηση-ευελιξία» συμπυκνώνει το περιεχόμενο και τους στόχους των νέων διατάξεων που εισηγείται σήμερα η κυβερνητική πλειοψηφία. Το πνεύμα τους, όμως, είναι πολύ ευρύτερο, καθολικό. Η Παιδεία αποτελεί εθνικό πεδίο.
• Στην αρχή 3ης δεκαετίας του 21ου αιώνα, η εκπαίδευση παίρνει το χαρακτήρα της πιο σημαντικής εκπαίδευσης για κάθε τόπο. Η Ελλάδα δυστυχώς εισέρχεται σε αυτόν τον πόλεμο της γνώσης απογυμνωμένη. Πέρσι χωρίς καμία αξιολόγηση αναδιατάχθηκε ο ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας.

• Το δημόσιο πανεπιστήμιο αντιστέκεται και παράγει. Παρά το μεθοδικό ξήλωμα της μεταρρύθμισης του 2014, οι «εργάτες» του επιμένουν να προκόβουν. Οι νησίδες προόδου και αριστείας είναι εδώ. Έχω βαθιά πίστη στον ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο θα μπορέσει να ανοίξει πραγματικά τα φτερά του, μόνο αν του δοθούν οι δυνατότητες να αποφασίζει το ίδιο για το ταξίδι του στη γνώση και στην έρευνα, κάτι που επιχειρεί να κάνει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Είναι μια πρόταση ελευθερίας και ευθύνης για τα δημόσια πανεπιστήμια.

• Η χώρα αποκτά Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ένα όργανο που έρχεται να αντικαταστήσει την παλαιά ΑΔΙΠ με διευρυμένες, με ενισχυμένες αρμοδιότητες.Να αποτελέσει θεσμικό αντίβαρο στις όποιες παρεμβάσεις εκάστοτε κυβέρνησης, εκάστοτε υπουργού.
• Κεντρικότερη αποστολή της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι η συνεχής αξιολόγηση των ανωτάτων ιδρυμάτων με κριτήρια τα οποία θα προτάσσουν τον παραγωγικό ρόλο αλλά και την κοινωνική διάσταση των πανεπιστημίων.
• Κάνουμε και το επόμενο βήμα να συνδέσουμε την αξιολόγηση των πανεπιστημίων με τη χρηματοδότησή τους. Το κράτος εξακολουθεί να εγγυάται τη βιωσιμότητα των σχολών. H ετήσια επιχορήγηση θα καταρτίζεται κατά 80% βάσει αντικειμενικών δεδομένων, αριθμός των φοιτητών, κόστος σπουδών, γεωγραφική θέση του κάθε ιδρύματος. Όμως, σε ποσοστό 20% θα καθορίζεται από δείκτες, που θα επιλέγουν τα ίδια: η ποιότητα της διδασκαλίας, η πρωτοτυπία της επιστημονικής έρευνας και η δυναμική εξωστρέφεια. Όλα αυτά θα αποτελούν, έτσι, κίνητρα για μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.

• Απελευθέρωση της έρευνας και της καινοτομίας. Οι νέες ρυθμίσεις απαλλάσσουν τους επιστημονικούς υπεύθυνους των ερευνών από τα διαδικαστικά βάρη. Η λειτουργία των ΕΛΚΕ γίνεται απλούστερη και πιο γρήγορη. Περισσότερο διαφανής και λιγότερο γραφειοκρατική.

• Τα πανεπιστήμια θα αποκτούν τα ίδια την δυνατότητα να καθορίζουν μόνα τους την πορεία τους, διαχειριζόμενα ανάλογα και τους πόρους τους.
• Έτσι αντιλαμβάνομαι το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. Οι μεταρρυθμίσεις για τις οποίες μιλάμε σήμερα δεν θα στοιχίσουν ούτε ένα ευρώ στα δημόσια ταμεία. Οι μεγάλες αλλαγές συχνά δεν είναι ζήτημα χρημάτων αλλά απόφασης.
• Θα ακολουθήσει πλήρες σχέδιο για μεταρρυθμίσεις στη β’ βάθμια και α’ βάθμια εκπαίδευση, με διάλογο, χωρίς εκπλήξεις. Θα διεξάγουμε αυτό το διάλογο ταυτόχρονα με αποφασιστικότητα ότι έχει έρθει η ώρα να γυρίσουμε σελίδα.
• Το νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνει και άλλες διατάσεις ιδιαίτερα σημαντικές όπως η θέσπιση για πρώτη φορά στη χώρα Κρατικού Πιστοποιητικού Πληροφορικής. Δίνει και τη συμβολική δυνατότητα που δίνουμε στα σχολεία να αποφασίζουν μόνα τους για τις σχολικές εκδρομές.
• Μπορούμε να διαμορφώσουμε εθνική συναίνεση και να φτιάξουμε μαζί τα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδος, με ερευνητικά προγράμματα, με σύγχρονες δουλειές, με ελευθερία και δημιουργία για τις επόμενες γενιές. Ίσως τότε συμμεριστώ κι εγώ ένα παλιό σύνθημα που ακουγόταν στα αμφιθέατρα από την αριστερά, πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στον αγώνα.