Από την Ευτυχία Παπούλια Κοινωνιολόγος Το μόνο πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος Φραγκλίνος Ρούζβελτ Ο άνθρωπος έχει ένα φοβερό προνόμιο απέναντι στα υπόλοιπα πλάσματα της φύσης, από τον μονοκύτταρο οργανισμό μέχρι τα μεγάλα άγρια ζώα που τώρα απολαμβάνουν τον ανθρώπινο εγκλεισμό κάνοντας βόλτες στα αστικά κέντρα. Ο άνθρωπος, φοβάται τον […]
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Το μόνο πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος
Φραγκλίνος Ρούζβελτ
Ο άνθρωπος έχει ένα φοβερό προνόμιο απέναντι στα υπόλοιπα πλάσματα της φύσης, από τον μονοκύτταρο οργανισμό μέχρι τα μεγάλα άγρια ζώα που τώρα απολαμβάνουν τον ανθρώπινο εγκλεισμό κάνοντας βόλτες στα αστικά κέντρα. Ο άνθρωπος, φοβάται τον θάνατό του ακόμα κι όταν συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις, ιδίως αυτή η “πληρότητα ημερών” ώστε να αναχωρήσει από αυτόν τον όμορφο κόσμο με αξιοπρέπεια. Όπως η Suzanne Hoylaerts – η υπέροχη γιαγιά που αρνήθηκε τον αναπνευστήρα για να σωθούν οι νέοι – η οποία, είναι και μία ευκαιρία για λυτρωτικό αναστοχασμό πάνω στο δίπολο Ζωή-Θάνατος.
Αυτός ο φόβος είναι που καταδιώκει τον homo sapiens σε όλη του τη ζωή, κάτι σαν ξόρκι, σαν αντιστάθμισμα της λογικής και του πνεύματος που διαθέτει απέναντι στο ένστικτο της απλής επιβίωσης των ζώων. Τι θα συνέβαινε στ’ αλήθεια αν ο ίδιος ο άνθρωπος αποφάσιζε μόνος του αν και πότε θα εγκαταλείψει τον κόσμο; Καλύτερα ας αφήσουμε τη φαντασία μας για κάτι πιο δημιουργικό. Ωστόσο ο θάνατος, είναι μία νομοτέλεια άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή.
Ξορκίζοντάς τον, ξορκίζουμε την ίδια τη ζωή κάνοντάς την έτσι ανυπόφορη, όταν τη βιώνουμε κάτω από τη σκιά αυτού του πανικού. Ο φόβος όταν περιορίζεται στην αποστολή του να φυλάει τα έρημα, είναι σίγουρα ευεργετικός, ίσως να μοιάζει κάποιες φορές και “σωτήριος”.
Αλλά ως εκεί. Γιατί όταν μεταβάλλεται σε χρόνια ψυχολογική πάθηση, τότε από εκεί και πέρα η ζωή μετατρέπεται σε ένα συνεχές δράμα και εμείς γινόμαστε εύκολα πελατάκια αυτών που πλουτίζουν επενδύοντας σε αυτόν. Από εκείνους που πουλάνε σιδεριές για τα παράθυρα μέχρι αυτούς που πλασάρουν ειδήσεις, συμβουλές, ιατρικό εξοπλισμό. Ο φόβος, περισσότερο από όλα τα άλλα συναισθήματα, καλλιεργείται αρχικά στα παιδιά από τους ίδιους τους γονείς τους, οι οποίοι μεταφέρουν τόσες ανασφάλειες που ξεπερνούν την αποστολή του φόβου να βοηθήσει στην αυτοπροστασία και δημιουργούν ατολμίες που συνοδεύουν το παιδί σε όλη του τη ζωή. Αργότερα βέβαια, αυτόν το ρόλο της καλλιέργειας του φόβου αναλαμβάνει η κάθε είδους οικονομική δραστηριότητα που εξαρτάται από αυτόν.
Ο πανικός, καλλιεργείται απόλυτα συνειδητά, με την ίδια σπουδή που καλλιεργούμε ένα δένδρο για να αποκομίσουμε καρπούς του. Κάθε μέρα εδώ και σχεδόν δύο μήνες, πολλά κανάλια μικρής θεαματικότητας που επιβιώνουν πουλώντας τηλεοπτικό χρόνο σε ειδικούς ντόκτορες που κόπτονται για την υγεία μας κάνουν ακριβώς αυτό: είτε εκμεταλλεύονται είτε “ποτίζουν” συνεχώς το δένδρο του φόβου επισημαίνοντας καμία κατοσταριά “ανησυχητικά” συμπτώματα που πρέπει να μας κρατάνε σε εγρήγορση. Ωστόσο παρ’ όλο που ο φόβος του ιού, εν προκειμένω, έφερε κάποια κέρδη σε αυτούς που παράγουν κ@@@χαρτα και στον ψιλικατζή της γειτονιάς που πουλούσε το οινόπνευμα δέκα φορές ακριβότερο η επένδυση σε αυτόν εμπεριέχει ρίσκο.
Μοιάζει σαν επένδυση σε “αμοιβαία κεφάλαια”. “Οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές”. Για να είμαι ειλικρινής δεν έχω ιδέα τι είναι τα αμοιβαία κεφάλαια κι ούτε λεφτά να επενδύσω σε αυτά, όμως ακούγοντας πολλές φορές αυτή τη διαφήμιση τη συγκράτησα για την αφοπλιστική ειλικρίνειά της. Κι αυτό είναι όλο.
Σίγουρα εμβόλιο για τον κορονοϊό θα βρεθεί. Όμως όσοι επενδύουν στον φόβο δεν σταματούν… οι αθεόφοβοι να τρομοκρατούν! Θα επανέλθει, λένε, ο ιός το φθινόπωρο και μάλιστα πιο απειλητικός. Να ξεχάσουμε τις αγκαλιές, λένε, η ζωή δεν θα είναι πια η ίδια. Όταν όμως η φροντίδα για την υγεία μας και κατ΄επέκταση για την ίδια μας τη ζωή ανατίθεται σε αυτούς που η ζωή τους εξαρτάται από τις ασθένειες των υπολοίπων τότε “κάτι αλήθεια συμβαίνει εδώ” που λέει και ο Νιόνιος. Και ο κόσμος θα αγανακτήσει τόσο, που δεν θα βγει από τις πόρτες, για να μην υπάρχει και συνωστισμός αλλά θα πηδήξει από τα μπαλκόνια για να πάει για μπανάκι, πριν επανέλθει πιο απειλητικός ο… αυτός, ο πώς τον λένε…
Photos, Unsplash
Covid 19: Ο άνθρωπος, η μεγαλύτερη απειλή
Και τώρα τι Ντανίλο, θα γίνουμε όλοι καλά παιδιά;
