Αγιά Σοφιά τζαμί: Η Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά γνωστή και ως ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά, η Μεγάλη Εκκλησία, είναι πρώην χριστιανικός ναός και νυν μουσείο που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη και θεωρείτε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Για χίλια και πλέον χρόνια (537-1453), η Αγία Σοφία αποτέλεσε το κέντρο της ορθοδοξίας και του ελληνισμού. Εκεί, ο λαός θα γιορτάσει τους θριάμβους, θα θρηνήσει τις συμφορές και θα αποθεώσει τους νέους αυτοκράτορες.
Η τελευταία λειτουργία τελέστηκε στις 29 Μαΐου του 1453. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ’ Δραγάτης, αφού προσευχήθηκε μαζί με το λαό και ζήτησε συγνώμη για λάθη που πιθανόν έκανε, έφυγε για τα τείχη, όπου έπεσε μαχόμενος. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Αγία Σοφία έγινε τζαμί και με την επανάσταση του Κεμάλ Ατατούρκ το 1934 μετατράπηκε σε μουσείο.
“Μπορούμε να ανοίξουμε την Αγία Σοφία όχι ως μουσείο, αλλά ως τζαμί”
Οι ήχοι που ακούστηκαν το Μάρτιο του 2020 στην Αγία Σοφία από ισλαμική προσευχή, εν μέσω των περιορισμών για την πανδημία, επανέφερε για μία ακόμη φορά στην επικαιρότητα τη μακρά συζήτηση στην Τουρκία περί επαναλειτουργίας του ναού ως τεμένους. Ένα χρόνο νωρίτερα, στις 24 Μαρτίου του 2019, σχεδόν μία εβδομάδα πριν από τις περιφερειακές εκλογές, ο Ερντογάν είχε δηλώσει: “Μπορούμε να ανοίξουμε την Αγία Σοφία όχι ως μουσείο, αλλά ως τζαμί. Μάλιστα μπορεί ακόμα και να αλλάξουμε το όνομά της σε “Τέμενος της Αγίας Σοφίας””.
Το θέμα όμως δεν είναι ελληνοτουρκικό, αλλά παγκόσμιο, με τεράστια πνευματική και πολιτιστική σημασία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών σε όλο τον κόσμο. Τις τελευταίες μέρες, είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι πάρα πολλές χώρες, αναδεικνύουν το στοιχείο αυτό και καλούν την Τουρκία να μην προχωρήσει σε ένα βήμα, το οποίο θα δημιουργήσει ένα τεράστιο ψυχικό χάσμα ανάμεσα στους Χριστιανούς ανά τον κόσμο και στην Τουρκία.
Η τοποθέτηση του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάικ Πομπέο
Αποκορύφωμα των παρεμβάσεων αυτών αποτελεί η τοποθέτηση του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάικ Πομπέο , σύμφωνα με την οποία “Μια αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας θα υπονομεύσει την κληρονομιά αυτού του αξιοσημείωτου κτηρίου και της αξεπέραστης ικανότητάς του -τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο- να προσφέρει στην ανθρωπότητα μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών”. Οφείλει λοιπόν η κυβέρνηση της Τουρκίας να λάβει σοβαρά υπόψη της όλα αυτά και να τη διατηρήσει ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.