Πομπέο Ελλάδα – Τουρκία: Τη βαρύτητα της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις ΗΠΑ, ενόψει και των προεδρικών εκλογών, εξήγησε ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, Κωνσταντίνος Φίλης, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ. Όπως ανέφερε οι ΗΠΑ αποσκοπούσαν να στείλουν ένα μήνυμα στην Τουρκία για την πορεία που ακολουθεί το τελευταίο διάστημα. «Αδιαμφισβήτητα μια επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών που δε συνδυάζεται με μια αντίστοιχη στην Τουρκία κι ενώ πριν 2,5 εβδομάδες είχε πάει στην Κύπρο, είναι ένα μήνυμα προς την τουρκική ηγεσία. Μήνυμα δυσφορίας ή ενόχλησης των Αμερικανών για κάποιες επιλογές της Τουρκίας.
Αυτό δε σημαίνει ότι δεν θέλουν να επαναρυμουκλήσουν την Τουρκία στο άρμα τους, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι προβληματισμένοι από την πορεία, την οποία έχει πάρει η ερντογανική Τουρκία το τελευταίο διάστημα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλης.
Οι Αμερικανοί θα εξυπηρετήσουν τα δικά τους ζωτικά συμφέροντα
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, πρωταρχικό μέλημα των ΗΠΑ είναι η προάσπιση των δικών της συμφερόντων, κυρίως ενόψει των προεδρικών εκλογών. Όπως επισήμανε «η ενίσχυση και η ενδυνάμωση της Σούδας είναι ένα καλό νέο για την Ελλάδα, αλλά από μόνο του δεν αρκεί. Οι Αμερικανοί θα εξυπηρετήσουν τα δικά τους ζωτικά συμφέροντα. Αν κάποιο δικό τους συμφέρον τεθεί εν αμφιβόλω σε μια ενδεχόμενη ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ Τουρκίας- Ελλάδας θα πάρουν τη θέση αυτού που υπερασπίζεται το ζωτικό τους συμφέρον».
Συμπλήρωσε δε ότι η επίσκεψη Πομπέο είναι σημαντική και για το εσωτερικό των ΗΠΑ, κυρίως σε σχέση με τους Ελληνοαμερικανούς, οι οποίοι στην πλειονότητά τους ψηφίζουν του Ρεπουμπλικάνους, αλλά σίγουρα προβληματίζονται από την ειδική σχέση Τραμπ-Ερντογάν. «Άρα είναι κι ένας τρόπος του Πομπέο να καθησυχάσει τους Ελληνομερικανούς ως προς το αν κι εφόσον ο Τραμπ επανεκλεγεί την επόμενη μέρα δε θα ορίσει αυτός την εξωτερική πολιτική, αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπως το κάνει το τελευταίο χρονικό διάστημα», υπογράμμισε ο διεθνολόγος.
Το παιχνίδι δύναμης των ΗΠΑ
Παράλληλα, αναφέρθηκε και στο παιχνίδι δύναμης που παίζουν οι ΗΠΑ σε σχέση με βασικούς τους αντιπάλους, όπως η Ρωσία και η Κίνα.«Η Αμερική βλέπει στο πρόσωπο της Ελλάδας έναν συνεπή, αξιόπιστο και προβλέψιμο εταίρο στην περιοχή, ο οποίος είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με άλλες δυνάμεις, όπως είναι το Ισραήλ, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Κύπρος μπορούν να συμπτύξουν ένα μέτωπο, το οποίο δεν είναι με αντιτουρκικό πρόσημο, αλλά είναι ένα μέτωπο που οι Αμερικανοί κρίνουν ότι θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντά τους.
Για τους Αμερικανούς παραμένει προτεραιότητα η ανάσχεση της ρωσικής επιρροής δεδομένου ότι η Μόσχα έχει ενισχύσει την επιρροή της τόσο στη Λιβύη όσο και στη Συρία, αλλά ακόμα μεγαλύτερη προτεραιότητα είναι η αναχαίτιση της Κίνας, γιατί η Κίνα βλέπει στην Ανατολική Μεσόγειο για τα εμπορικά της συμφέροντα έναν πολύ σημαντικό διάδρομο. Βλέπουν οι ΗΠΑ ότι το Πεκίνο έχει ένα πολύ ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα στην ευρύτερη περιοχή όχι μόνο της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και νομίζω ότι ένας από τους βασικούς λόγους της επίσκεψης Πομπέο έχει να κάνει με τη Ρωσία και την Κίνα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλης.
Τα συμφέροντα της Ελλάδας
Ως προς τα συμφέροντα της Ελλάδας σε σχέση με την Τουρκία ο ίδιος υποστήριξε ότι οι σχέσεις της αμερικανικής ηγεσίας με τους Ευρωπαίους ηγέτες δεν είναι στα καλύτερά της, καθώς ο Τραμπ διακατέχεται από μια φυσική εχθρότητα για την Ευρώπη και υπό αυτή την έννοια μπορεί να μην αναμένει κανείς κάποια ιδιαίτερη πίεση. «Από την άλλη όμως όσο η Ελλάδα παίζει το χαρτί της με τη στήριξη των Γάλλων και την επίσκεψη Πομπέο, αυτό βάζει και μια σχετική πίεση και προς τη Γερμανία», η οποία προσπαθεί να τηρεί ίσες αποστάσεις από Ελλάδα και Τουρκία.
Σχολιάζοντας την αντίδραση της Άγκυρας στην επίσκεψη Πομπέο δια στόματος Τσελίκ ο κ. Φίλης την χαρακτήρισε «εύλογη», γιατί θεωρεί ότι είναι πολύ μεγάλη για να αγνοείται. «Η Τουρκία αισθάνεται ότι είναι ισότιμος συνομιλητής και των Αμερικανών, τω Ρώσων, των Κινέζων και δεν της αρέσει που βλέπει ότι η μικρή στα μάτια της Ελλάδα, η οποία έχει πολύ μικρότερο διπλωματικό εκτόπισμα σε σχέση με την ίδια, καταφέρνει πράγματα τα οποία αυτή τη στιγμή η Τουρκία δεν τα έχει».
Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν
Σε ό,τι αφορά στην εμπλοκή της Τουρκίας στη σύρραξη Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας, ο διεθνολόγος δήλωσε ότι ο Καλίν πριν λίγες ημέρες είπε ότι «εμείς και το Αζερμπαϊτζάν είμαστε ένα έθνος, δύο κράτη». Επιπλέον, η Τουρκία έχει δηλώσει ότι θα στηρίξει το Αζερμπαϊτζάν και στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, αλλά και στο πεδίο. Τρίτον, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν βγαίνει και λέει ότι η Τουρκία δεν έχει καμία εμπλοκή στρατιωτικού χαρακτήρα γιατί καταλαβαίνει ότι αν κι εφόσον αποδειχθεί αυτό θα κοστίσει και στον ίδιο και στην Τουρκία σε σχέση με τη Ρωσία, γιατί ο Καύκασος είναι πρώην σοβιετικός χώρος και η Ρωσία δεν πρόκειται να αφήσει κάποια άλλη δύναμη να έχει τον πρώτο λόγο εκεί πέρα εκτός αν υπάρχει συνεννόηση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας.
«Πάντως, αν η Τουρκία έχει εμβαθύνει την εμπλοκή της επιβεβαιώνει ότι η τωρινή τουρκική ηγεσία διακατέχεται από μια αμετροέπεια και δεν έχει κανένα πρόβλημα να ανοίγει μέτωπα, τα οποία στο τέλος της μέρας δεν ξέρει πως θα τα κλείσει», κατέληξε ο κ. Φίλης.
