Μπερντ Βολσλέγκερ εβραίος: Μεγαλώνοντας στο Bamberg, στη γερμανική πολιτεία της Βαυαρίας, ο Μπερντ Βολσλέγκερ διδάχθηκε ότι το Ολοκαύτωμα ήταν ψέμα και ότι ο πατέρας του, Αρτούρ Βολσλέγκερ, υπήρξε ήρωας πολέμου. Ο Αρτούρ παρασημοφορήθηκε από τον ίδιο τον Χίτλερ για τις ενέργειές του στο Ανατολικό Μέτωπο, όπου υπηρέτησε ως διοικητής τεθωρακισμένων υπό τον στρατηγό Χάινς Γκουντεριάν. Αλλά δεν είχε τον «ένδοξο θάνατο στη μάχη», που ίσως και να ήθελε. Συνελήφθη το 1945 και ο μοναδικός γιος του, ο Μπερντ, γεννήθηκε το 1958.
«Αυτό που έλεγε ήταν μια ιστορία για έναν ιππότη μέσα στη λαμπερή πανοπλία του», θυμάται σήμερα ο 62χρονος Μπερντ: «Και οι φίλοι του από τον καιρό του πολέμου, που έρχονταν στο σπίτι μας τουλάχιστον μία φορά το χρόνο για να αναπολήσουν τις “παλιές καλές εποχές”, μού έλεγαν ότι ο πατέρας μου ήταν ήρωας και πως πρέπει να τον σέβομαι ως ήρωα. Έτσι, ως μικρό αγόρι, ήμουν πολύ εντυπωσιασμένος, και τον θαύμαζα βαθιά. Ωστόσο, όσο τα χρόνια περνούσαν “γεννήθηκαν” μέσα μου κάποια ερωτήματα… Η πρώτη ένδειξη βρισκόταν ακριβώς πάνω από το σπίτι μας…».
«Ο πατέρας μου δεν ήταν μόνο δολοφόνος αλλά και ψεύτης…»
Κατά μία απίστευτη σύμπτωση, οι Βολσλέγκερ ζούσαν σε ένα σπίτι που ανήκε στη χήρα του Κλάους Φον Στάουφενμπεργκ – του ανθρώπου που προσπάθησε να δολοφονήσει τον Χίτλερ. Η χήρα του Στάουφενμπεργκ ζούσε στον επάνω όροφο και ο Μπερντ, που έπαιζε με τα εγγόνια της, ζούσε ακριβώς από κάτω με την οικογένειά του. Κάποια στιγμή, όπως λέει ο Μπερντ ο πατέρας του αναφέρθηκε στον Κλάους ως «προδότη»: «Όμως η σύζυγός του, τα εγγόνια του και οι εικόνες που αντίκριζα στο σπίτι της στον επάνω όροφο υποδήλωναν εντελώς το αντίθετο – προφανώς ήταν ένας στοργικός και τρυφερός άνθρωπος. Φυσικά, δεν μπορούσα να το κατανοήσω ακόμα, αλλά υπήρχε ένα ερώτημα: «Γιατί τον αποκαλεί προδότη ο πατέρας μου;».
Το σημείο καμπής
Το «σημαντικό σημείο καμπής» ήρθε ωστόσο για τον Μπερντ όταν Παλαιστίνιοι τρομοκράτες δολοφόνησαν 11 μέλη της Ισραηλινής Ολυμπιακής ομάδας – έξι προπονητές και πέντε αθλητές – στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 στο Μόναχο. «Για πρώτη φορά στη ζωή μου, οι παλιές πληγές άνοιξαν και αναγκαστήκαμε να αντιμετωπίσουμε το παρελθόν και το γιατί ήταν τόσο σημαντικό που Εβραίοι σκοτώνονται ξανά στη Γερμανία», λέει ο Μπερντ. »Έπρεπε να αναρωτηθώ: αν είχε συμβεί κάτι τόσο φρικτό στους Εβραίους – δεν γνώριζα ακόμη για το Ολοκαύτωμα- γιατί ο πατέρας μου δεν μιλάει γι’ αυτό; Γιατί είναι τόσο θυμωμένος; Στην πραγματικότητα αναφέρθηκε στη σφαγή των Ισραηλινών αθλητών, λέγοντας: “Κοιτάξτε τι μας κάνουν πάλι! Αυτοί, οι Εβραίοι, καταστρέφουν τη φήμη μας για να μας κάνουν να φαινόμαστε κακοί”…».
Οι τραγικές αποκαλύψεις
Στη μετέπειτα ζωή του κάποιοι έδειξαν στον Μπερντ μια φωτογραφία του πατέρα του να κάθεται δίπλα στον Χάινριχ Χίμλερ, τον κορυφαίο αρχιτέκτονα του Ολοκαυτώματος. Έμαθε επίσης ότι η μονάδα του πατέρα του τρομοκρατούσε εβραϊκά χωριά στη Ρωσία, θανατώνοντας τους ντόπιους και σκίζοντας σελίδες από τα Ιερά τους Βιβλία στις συναγωγές για να χρησιμοποιηθούν ως μόνωση των τανκς τους. Επιπλέον, ανακάλυψε ότι ο πατέρας του είχε στείλει ανθρώπους στο θάνατο στο Άουσβιτς. «Ήξερε ακριβώς τι ήταν το Άουσβιτς», λέει ο Μπερντ. «Συμμετείχε στη δολοφονία Εβραίων».
«Δεν ήμουν πλέον Γερμανός…»
Κατά την επιστροφή του στο Bamberg, ο Μπερντ ήταν πλέον ένας άλλος άνθρωπος και προσφέρθηκε να βοηθήσει την τοπική εβραϊκή κοινότητά του ως shabbos goy – ένας μη Εβραίος που εκτελεί ορισμένες δραστηριότητες που απαγορεύονται για τους Εβραίους κατά τη διάρκεια του Σαββάτου: «Πήγαινα κάθε Παρασκευή και κάθε Σάββατο, και έκανα αυτό που πίστευα ότι θα ήταν κάτι σημαντικό για μένα. Κι όσο πιο κοντά ερχόμουν σε αυτήν την “από επιλογή οικογένεια”- ήξερα τη λειτουργία, τη γλώσσα, τους τρόπους – τόσο πιο μακριά ένοιωθα από την βιολογική μου οικογένεια. Έτσι, οδηγηθήκαμε σε διάσπαση».
Η αποφασιστική στιγμή για εκείνον ήρθε ωστόσο όταν του ζητήθηκε να πει kaddish -μια εβραϊκή προσευχή- στην κηδεία ενός μεγαλύτερου σε ηλικία φίλου που είχε πεθάνει χωρίς να έχει δική του οικογένεια. Ο άντρας ήταν ένας Sonderkommando κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος – ένας Εβραίος που αναγκάστηκε με φρικτά βασανιστήρια να βοηθήσει στη δολοφονία των δικών του ανθρώπων – και που ένιωθε βαθιά ντροπή για αυτό: «Όταν το έκανα, ήξερα ότι είχα περάσει τη διαχωριστική γραμμή», λέει ο Μπερντ. «Δεν ήμουν πλέον Γερμανός». Τότε ζήτησε από τον Άιτζακ Ρόζενμπεργκ, τον τότε επικεφαλής της μικρής εβραϊκής κοινότητας της πόλης, να τον βοηθήσει να ασπασθεί τον ιουδαϊσμό.
Η αίτησή του είχε απορριφθεί
Η αίτησή του απορρίφθηκε, αλλά τελικά ο Μπερντ έλαβε θρησκευτική διδασκαλία υπό τον Ραβίνο Νάθαν Πέτερ Λέβινσον: «Εγινα Εβραίος στη Γερμανία το Νοέμβριο του 1986 και ήταν μια πολύ-πολύ δύσκολη διαδικασία – όχι μια διανοητική προσπάθεια, αλλά μια συναισθηματική και πνευματική προσπάθεια». Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ο Μπερντ είχε επίσης τελειώσει την ιατρική σχολή, οπότε αποφάσισε να ταξιδέψει στο Ισραήλ και να υπηρετήσει τη θητεία του στο στρατό ως γιατρός. Είδε τον πατέρα του για τελευταία φορά το βράδυ πριν φύγει. «Πήγα να τον αποχαιρετήσω το βράδυ πριν φύγω, στις 7 Ιανουαρίου… Δεν ήθελε να με δει. Με είπε προδότη, ήταν μεθυσμένος όπως πάντα και με έβριζε. Πράγματι. Για εκείνον, είχα διαπράξει την απόλυτη προδοσία…».