Απορρίμματα: Χαμηλότερα δημοτικά τέλη σε όσους κάνουν ανακύκλωση

Απορρίμματα: Εφαρμογή τέλους ταφής για τους ΟΤΑ ύψους 15 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων από αρχές του 2021 με στόχο να φτάσει τα 35 ευρώ έως το 2025, την θέσπιση της αρχής «Πληρώνω όσο Πετάω» καθώς και την επιστροφή χρημάτων στους πολίτες για την ανακύκλωση συσκευασιών μέσω χαμηλότερων δημοτικών τελών, προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την ανακύκλωση που θα βγει σε δημόσια διαβούλευση την Παρασκευή 6 Νοεμβρίου. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης την δημιουργία χωριστής συλλογής αποβλήτων συσκευασίας με την εφαρμογή 4 διακριτών ρευμάτων για πλαστικό γυαλί, χαρτί και μέταλλο αλλά και την μετακύλιση των ευρωπαϊκών προστίμων στους ΟΤΑ και τις επιχειρήσεις που φέρνουν την ευθύνη της καταδίκης.

Η νέα νομοθετική ρύθμιση που παρουσιάστηκε την Τετάρτη από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη και τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων κ. Μανόλη Γραφάκο, προβλέπει την εφαρμογή κοινοτικών οδηγιών, οι οποίες με το σχέδιο νόμου εξειδικεύονται και προτείνονται μέτρα που φιλοδοξούν να «σηκώνουν» τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης της χώρας. Σύμφωνα με τον υπουργό, σήμερα η χώρα βρίσκεται στον πάτο της ΕΕ με το ποσοστό ανακύκλωσης να ανέρχεται στο 20% των αστικών αποβλήτων και να φτάνει το 80% το ποσοστό ταφής των απορριμμάτων. Στόχος είναι η ανακύκλωση να ανέβει στο 55% των αστικών αποβλήτων έως 2025 και στο 65% έως το 2035 και κάτω από 10% η υγειονομική ταφή έως το 2030.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Ο κ. Χατζηδάκης, αναφέρθηκε στις πολιτικές του νομοσχεδίου για την ανακύκλωση με την θέσπιση κινήτρων και αντικινήτρων, με στόχο οι πολίτες να παράγουν λιγότερα απόβλητα και να ανακυκλώνουν περισσότερα. Πιο συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προβλέπει:

-Την εφαρμογή τέλος ταφής αποβλήτων 15 ευρώ ανά τόνο από τις αρχές του 2021, το οποίο θα αυξάνεται κατά 5 ευρώ ετησίως και θα φτάσει έως τα 35 ευρώ τον τόνο το 2025 για τους χώρους υγειονομικής ταφής. Πρόκειται για ένα μέτρο που όπως αναφέρθηκε σέρνεται από το 2012. «Είναι κατεύθυνση και του πρωθυπουργού ότι θα είμαστε αυστηροί με τους βραδυπορούντες. Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει να είναι στο τέλος του πίνακα μεταξύ των κρατών-μελών στην ΕΕ», επισήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και ανέφερε ότι η χώρα πρέπει να τελειώνει με την σημερινή κατάσταση. «Στόχος δεν πρέπει να είναι η ταφή αλλά ανακύκλωση. Να κάνουμε όλους να συμμετέχουν και να σταματήσουμε το δόγμα όχι στην δική μου αυλή».

Όπως σημείωσε, με την λογική των κινήτρων και των αντικινήτρων, τα χρήματα θα πηγαίνουν στο πράσινο ταμείο και θα διατίθενται σε ποσοστό 50% για πρόληψη και ανακύκλωση, κατά 40% σε οργανισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης με υψηλές επιδόσεις στην ανακύκλωση και ένα 10% θα αποδίδεται για χρηματοδότηση έρευνας και τεχνολογίας. Τέλος θα εφαρμοστεί και στα υπολείμματα ταφής που προέρχονται από μονάδες επεξεργασίας.

«Πληρώνω όσο πετάω»

-Σε εφαρμογή μπαίνει η αρχή «Πληρώνω όσο πετάω», βάσει της οποίας οι δήμοι θα μπορούν να χρεώνουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη σε όσους πολίτες παράγουν λιγότερα απόβλητα ή ανακυκλώνουν περισσότερο. Το ύψος και η μέθοδος επιβολής καθορίζεται με απόφαση του εκάστοτε δημοτικού συμβουλίου. Ο δήμος Βάρης –Βούλας-Βουλιαγμένης εφαρμόζει ήδη αντίστοιχο πιλοτικό σύστημα. Όπως ειπώθηκε, υπάρχουν σήμερα συστήματα ζύγισης και κοστολόγησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ωστόσο οι κατάλληλες λύσεις θα μπορούν να προταθούν και μέσα από τα πιλοτικά προγράμματα που θα «τρέξουν» το επόμενο διάστημα. «Αυτοί που θα ανακυκλώνουν δεν θα πληρώνουν και αυτό είναι ένα μέτρο ώθησης να περάσουμε σε μια νέα εποχή ανακύκλωσης» υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης.

Προώθηση επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών

-Το νομοσχέδιο υιοθετεί αντίστοιχα σύστημα εγγυοδοσίας για συστήματα αλουμινίου (DRS), ένα μέτρο που θα τεθεί σε εφαρμογή έως τις 5 Ιανουαρίου του 2021 ώστε να έχουν οι πολίτες κίνητρο να ανακυκλώνουν. Αντίστοιχο μέτρο εφαρμόζεται με τα πλαστικά μιας χρήσης.

-Από τις αρχές του 2021, προβλέπεται επίσης η προώθηση επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να εξυπηρετούνται με δικό τους εξοπλισμό και οι εμπορικές επιχειρήσεις να τους παρέχουν την αντίστοιχη έκπτωση.

Τι θα γίνει με τις πλαστικές σακούλες

-Καθιερώνεται η ύπαρξη ελάχιστου ανακυκλωμένου περιεχομένου σε όλες τις πλαστικές σακούλες. Έτσι από αρχές του 2025 το 30% στις πλαστικές σακούλες πρέπει να είναι ανακυκλωμένο πλαστικό και από το 2023, δύο χρόνια νωρίτερα, το μέτρο θα εφαρμοστεί από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης .

-Τίθεται σε εφαρμογή έως τις 5 Ιανουαρίου 2022, υποχρεωτική χωριστή συλλογή αποβλήτων για πλαστικό, χαρτί μέταλλο, γυαλί σε κινηματογράφους, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, αεροδρόμια, λιμάνια, πλοία, τράπεζες, καταστήματα εστίαση και στους φορείς γενικής κυβέρνησης. Επίσης οι δήμοι υποχρεούνται να οργανώσουν τη χωριστή συλλογή σε διακριτά ρεύματα. Από το Σεπτέμβριο του 2021, χωριστή συλλογή υιοθετείται και στα σχολεία για συσκευασία, βιοαπόβλητα και έντυπο χαρτί.

Άλλες διατάξεις

-Προβλέπεται επίσης για τα νοικοκυριά χωριστή συλλογή επικίνδυνων αποβλήτων έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2023 για χρώματα βερνίκια, διαλύτες και προϊόντα καθαρισμού.

-Στο εξής για την έκδοση πολεοδομικής άδειας θα είναι υποχρεωτική η πρόβλεψη για χωριστή συλλογή αποβλήτων σε όλα τα κτίρια 4 ρευμάτων, τα οποία θα μπορούν να εγκατασταθούν σε πυλωτές, ισόγεια, εύκολα προσβάσιμα υπόγεια και αυλές ώστε να περιοριστούν οι κάδοι στο δρόμο.

-Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης την μετακύλιση προστίμων της ΕΕ από 1 Ιουλίου 2022 σε ΟΤΑ και επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με τις οδηγίες για τα απόβλητα. Στόχος είναι να αναλαμβάνουν οι ίδιοι το κόστος για τις νέες παραβάσεις ή τις υφιστάμενες. «Ο κρατικός προϋπολογισμός πρέπει να σταματήσει να πληρώνει για αυτούς που ρυπαίνουν και εκθέτουν την χώρα στο εξωτερικό» τόνισε η πολιτική ηγεσία.

-Εκσυγχρονίζεται ο ΕΟΑΝ και θεσπίζονται μέτρα για την οργάνωση των συστημάτων ανακύκλωσης με συγκεκριμένες προδιαγραφές στην έγκριση των επιχειρησιακών σχεδίων. Παράλληλα αναμένεται ενίσχυση του οργανισμού με 40 έως 50 άτομα προσωπικό.