Σύνοδος Κορυφής – Τουρκία: Μικρό καλάθι για κυρώσεις, παρά το “χαστούκι” Πομπέο

Σύνοδος Κορυφής – Τουρκία: Διπλωματικός μαραθώνιος της Αθήνας, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 10 Δεκεμβρίου, με στόχο την έναρξη της διαδικασίας κυρώσεων στην Τουρκία. Χθες υπήρξαν αλλεπάλληλες επαφές του Πρωθυπουργού για την προετοιμασία της Συνόδου, ενώ επικοινωνία με ομολόγους του είχε και ο υπουργός Εξωτερικών.  Ως προς το επικρατέστερο σενάριο για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής αυτό που προκρίνεται είναι να δοθεί εντολή προς τον ύπατο εκπρόσωπο εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ να καταρτίσει κατάλογο κυρώσεων κατά της Τουρκίας, οι οποίες θα ενεργοποιηθούν αν η Άγκυρα επανέλθει στον δρόμο των προκλήσεων το επόμενο διάστημα.

Ευρωπαϊκές και διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι είναι μια κοινή συνισταμένη στην οποία μπορεί να υπάρξει ομοφωνία από τους 27 ηγέτες και ταυτόχρονα να μην πληγωθεί το κύρος της Ένωσης δίνοντας ένα απλό συγχωροχάρτι στον Τούρκο πρόεδρο. Πρόκειται για τον κατάλογο που ο κ. Μπορέλ θα ξεκινούσε να καταρτίζει από τον περασμένο Αύγουστο αλλά δεν έχει πάρει παραδώσει μέχρι σήμερα. Μια τέτοια απόφαση από την πλευρά του Συμβουλίου θεωρείται ότι «βάζει το νερό στο αυλάκι για την έναρξη των κυρώσεων στην Τουρκία», όπως εκτιμούν πηγές.

Υπέρ των κυρώσεων κατά της Τουρκίας ο Μακρόν

Χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο πρόεδρο και συζήτησαν αναλυτικά το θέμα των κυρώσεων στην Τουρκία. Ο κ. Μακρόν εμφανίζεται έτοιμος να πάρει πρωτοβουλίες για το θέμα. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η Αυστρία ενώ στο πλευρό Ελλάδας και Κύπρου στέκονται Λουξεμβούργο, Ιρλανδία και Τσεχία. Θετικά αναμένεται να λειτουργήσει και η στάση της Ολλανδίας. Παρότι κατά το παρελθόν αντιστρατευόταν την σκληρή στάση έναντι της Άγκυρας, το κοινοβούλιο της χώρας ψήφισε το εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία και η στάση της έχει μεταστραφεί. Προσπάθεια να βγουν ένα βήμα μπροστά γίνεται για την Πολωνία και την Ουγγαρία, σύμφωνα με πληροφορίες.

Βέβαια, ξεχωριστή σημασία έχει η στάση Γερμανίας και Ισπανίας, χώρες που για οικονομικούς λόγους πρωτίστως, αν και το Βερολίνο έχει κι άλλους όπως το προσφυγικό, μπλοκάρουν τις κυρώσεις. Αποτελεί ερωτηματικό μέχρι ποιο σημείο είναι διατεθειμένες να μπλοκάρουν αποφάσεις αν υπάρξει μεγάλη πίεση από άλλες χώρες ή θα συμβάλουν σε μια συμβιβαστική λύση που θα ικανοποιεί όλες τις πλευρές.

Κρίσιμη είναι και η στάση της Αμερικής στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται. Χθες, ο Μάικ Πομπέο κατά τη διάρκεια της Συνόδου ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ ήταν πολύ σκληρός με την Τουρκία, τονίζοντας πως η Άγκυρα εναντιώνεται στις αρχές και τη λειτουργία της Συμμαχίας, υπονομεύοντας έτσι τη συνοχή της. Και η επερχόμενη νέα διοίκηση στις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται πιο αυστηρή απέναντι στον Ερντογάν, αλλάζοντας τα δεδομένα σε σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Κοινοτικές πηγές θεωρούν αυτονόητο ότι αυτή η στάση θα επηρεάσει και την ευρωπαϊκή πολιτική, όμως αυτό μπορεί να επιφέρει και καθυστερήσεις στην λήψη αποφάσεων αφού εκτιμάται ότι θα επιδιωχθεί μια συνεννόηση με τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου.

Εκνευρισμένος ο Τσαβούσογλου με Πομπέο: “Λυπάμαι που υποστηρίζετε τις μαξιμαλιστικές θέσεις της Ελλάδας”

Μετά την αρχική του εισήγηση στη συνάντηση των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, κατά την οποία μίλησε για μέλλον της Ατλαντικής Συμμαχίας και το Αφγανιστάν, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προφανώς ενοχλημένος από την τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ που προηγήθηκε, καταφέρθηκε εναντίον των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επανέλαβε αιτιάσεις εναντίον της ευρωπαϊκής επιχείρησης “Ειρήνη”, λέγοντας ότι το πρόσφατο περιστατικό δεν έγινε τυχαία λίγο πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στη συνέχεια καταφέρθηκε εναντίον των ΗΠΑ, εκφράζοντας τη “λύπη” του για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι “εναντίον της Τουρκίας”, υποστηρίζουν τις “μαξιμαλιστικές θέσεις Ελλάδας και Κύπρου” και στηρίζουν “τρομοκρατικές οργανώσεις”, ενώ είπε ότι η Γερμανία αποτελεί τον μόνο τίμιο διαμεσολαβητή. Μιλώντας για τη Γαλλία, ο κ. Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι η “γαλλική θέση στη Λιβύη αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τη συνοχή της Συμμαχίας”. Κατέληξε την παρέμβαση του, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, λέγοντας με σαφή εκνευρισμό ότι η ομάδα Μινσκ στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ είναι προκατειλημμένη υπέρ της Αρμενίας.

Ικανοποίηση Δένδια για την ξεκάθαρη θέση Πομπέο

Την ικανοποίησή του για την ξεκάθαρη θέση που εξέφρασε Μάικ Πομπέο, υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στην παρέμβασή του στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ η οποία έλαβε χώρα σήμερα μέσω τηλεδιάσκεψης. Ο κ.Δένδιας επισήμανε παράλληλα και τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Ειδικότερα σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ανάγκη προσήλωσης σε βασικές αρχές ΝΑΤΟ, όπως δημοκρατία, σεβασμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σεβασμός κανόνων δικαίου τη στιγμή που αυταρχικά και αναθεωρητικά κράτη παραβιάζουν ανοιχτά το διεθνές δίκαιο, απειλούν την περιφερειακή σταθερότητα και τη διατλαντική συνοχή στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη και τον Καύκασο.

Ο Υπουργός Εξωτερικών υποδέχθηκε την έκθεση της Επιτροπής Διαλογισμού για το “ΝΑΤΟ 2030”, η οποία παρουσιάστηκε επίσημα στους Υπουργούς Εξωτερικών τονίζοντας ότι το σύνολο των Συμμάχων ανεξαιρέτως έχουν υποχρέωση να προστατεύουν την διατλαντική συνοχή και να ενισχύουν την περιφερειακή σταθερότητα.

Ανυπόστατοι τουρκικοί ισχυρισμοί περί μαξιμαλιστικών θέσεων

Αναφερόμενος στην τουρκική παραβατική και προκλητική συμπεριφορά επανέλαβε τις σταθερές θέσεις της χώρας μας εκφράζοντας την ικανοποίηση του για την ξεκάθαρη θέση που εξέφρασε ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών ενώ πρόσθεσε ότι δεν σχολιάζει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς περί “μαξιμαλιστικών θέσεων”, συμπληρώνοντας ότι αν η συμπεριφορά με βάση το Διεθνές Δίκαιο είναι μαξιμαλιστική, τότε το ΝΑΤΟ είναι μαξιμαλιστικό.

Ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε επίσης ότι το σύνολο των συμμάχων, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και της Τουρκίας πρέπει να δείξουν εμπράκτως την προσήλωση τους σε βασικές αρχές του ΝΑΤΟ, όπως η δημοκρατία, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ο σεβασμός των κανόνων δικαίου. Πρόσθεσε ότι η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμα πιο επιτακτική τη στιγμή κατά την οποία αυταρχικά και αναθεωρητικά κράτη παραβιάζουν ανοιχτά το διεθνές δίκαιο, απειλούν την περιφερειακή σταθερότητα και τη διατλαντική συνοχή στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη και τον Καύκασο.

Επίλυση διαφορών με βάση τον Χάρτη του ΟΗΕ και το Διεθνές Δίκαιο – Το ευχαριστώ στον Μάικ Πομπέο

Κατέληξε επί του σημείου αυτού εκφράζοντας την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι η Έκθεση της Επιτροπής Διαλογισμού κάνει ειδική αναφορά στην ανάγκη επίλυσης των διαφορών με βάση των Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.

Αναφερόμενος στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε ότι αυτή θα ενισχύσει περαιτέρω τον διατλαντικό δεσμό και υπογράμμισε ότι η ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το ΝΑΤΟ μπορεί και πρέπει να γίνει, αλλά με βασικό γνώμονα τη συμπερίληψη όλων των κρατών των δύο οργανισμών, αρχής γενομένης από την Κύπρο, και με πλήρη σεβασμό στην αυτονομία κάθε οργανισμού. Τέλος, δεδομένου ότι η εν λόγω συνάντηση ήταν η τελευταία παρουσία του απερχόμενου Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, o Έλληνας Υπουργός τον ευχαρίστησε για την αξιέπαινη συνεισφορά του στην ενίσχυση των ήδη εξαιρετικών διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, καθώς και στην προώθηση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας.

Δέσμευση Στόλτενμπεργκ για ενδυνάμωση του μηχανισμού αποκλιμάκωσης μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας

Τη δέσμευσή του για ενδυνάμωση του μηχανισμού αποκλιμάκωσης εξέφρασε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ κατά τη συνέντευξη τύπου μετά την ολοκλήρωση της τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. “Έχουμε προχωρήσει στη δημιουργία μηχανισμού αποκλιμάκωσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μία γραμμή επικοινωνίας μεταξύ των δύο συμμάχων και την ακύρωση συγκεκριμένων στρατιωτικών ασκήσεων. Δεσμεύομαι να ενδυναμώσω αυτόν τον μηχανισμό έτσι ώστε να υπάρξουν ολοκληρωμένα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης” ανέφερε ο Γενς Στόλτενμπεργκ.

Αναφερόμενος στις στρατιωτικές ασκήσεις Ελλάδας και Τουρκίας που ακυρώθηκαν σημείωσε ότι είναι “κάτι που δείχνει ότι μπορούμε όταν καθόμαστε κάτω και εργαζόμαστε σε αυτά τα θέματα να προχωρήσουμε σε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης”.

 Έτοιμη για διάλογο χωρίς όρους τώρα η Τουρκία