Κυρώσεις ΗΠΑ σε Τουρκία S400: Νομοσχέδιο “χαστούκι” για τον Ερντογάν

Κυρώσεις ΗΠΑ σε Τουρκία S400: Ηχηρό “χαστούκι” δέχεται η Τουρκία από τις ΗΠΑ, με τις κυρώσεις λόγω των S-400 να βρίσκονται πλέον πιο κοντά από ποτέ. Είναι γνωστό πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξέρει ότι στην Ουάσιγκτον διαμορφώνεται μια νέα συνθήκη. Δεν θα μπορεί πια να έχει την άμεση δυνατότητα επικοινωνίας και συνεννόησης που είχε τον Τραμπ και κυρίως, δεν θα μπορεί να ελπίζει στο ότι η αντίδραση σε επιλογές όπως η προμήθεια των ρωσικών πυραυλικών συστοιχιών  S-400 θα είναι περισσότερο φραστική παρά ουσιαστική.

Το νομοσχέδιο των ΗΠΑ για τον αμυντικό προϋπολογισμό του 2021 αποφαίνεται ότι η απόκτηση των S-400 συνιστά μια «σημαντική συναλλαγή» (λεκτικό του νόμου CAATSA). Ως εκ τούτου ζητά να εφαρμοστούν οι προβλέψεις του νόμου CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων) και να επιβληθούν τουλάχιστον πέντε κυρώσεις μέσα σε 30 μέρες από την υπογραφή του. «Η απόκτηση από την κυβέρνηση της Τουρκίας του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσική Ομοσπονδία που ξεκινά στις 12 Ιουλίου 2019, αποτελεί σημαντική συναλλαγή όπως περιγράφεται στην ενότητα 231 του νόμου CAATSΑ… Το αργότερο εντός 30 ημερών μετά την ημερομηνία θέσπισης του παρόντος νόμου (αμυντικός προϋπολογισμός για το 2021), ο πρόεδρος πρέπει να επιβάλλει πέντε ή περισσότερες από τις κυρώσεις που περιγράφονται στο άρθρο 235 του Νόμου CAATSA σε σχέση με κάθε άτομο που εν γνώσει ασχολήθηκε με την απόκτηση του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Αυστηρό μήνυμα Πομπέο

Η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία έχει αλλάξει άρδην, με τον Μάικ Πομπέο να κάνει λόγο για επικίνδυνες ενέργειες της Άγκυρας που «υπονομεύουν την συνοχή του ΝΑΤΟ». Η αλλαγή στάσης έχει προκαλέσει μάλιστα τον εκνευρισμό στην τουρκική πλευρά, με τον Μελβούτ Τσαβούσογλου να δηλώνει πως μόνο η Γερμανία τους αντιμετωπίζει δίκαια. Νωρίτερα, χθες, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωνε με αφορμή ερώτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, πως η Άγκυρα θα πρέπει «να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες στην περιοχή». Αυτά, την ώρα που πλησιάζει η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, όπου θα κριθεί το αν θα επιβληθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας, κάτι για το οποίο η Γαλλία -κυρίως- αλλά και άλλες χώρες, πιέζουν για να εφαρμοστούν άμεσα.

Πώς θα αρθούν οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας

Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι μετά το πέρας ενός χρόνου ο πρόεδρος μπορεί να ακυρώσει τις κυρώσεις υπό την προϋπόθεση ότι θα πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι:

η κυβέρνηση της Τουρκίας και κάθε πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό της δεν κατέχει πλέον το σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 ή ένα σύστημα που το έχει διαδεχθεί.

κανένας υπάλληλος της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή του αμυντικού τομέα της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν λειτουργούν ούτε συντηρούν εντός της Τουρκίας κανένα σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 ή σύστημα που το έχει διαδεχθεί.

ο πρόεδρος έλαβε αξιόπιστες διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση της Τουρκίας ότι αυτή δεν θα εμπλέκει εν γνώσει της ή δεν θα επιτρέψει σε οποιονδήποτε ξένο να συμμετάσχει εκ μέρους της στην άσκηση οποιασδήποτε δραστηριότητας για την επαναπόκτηση του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 που υπόκειται σε κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 231 του νόμου CAATSA.

Από την πλευρά του, ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ εξέφρασε την ικανοποίηση του, λέγοντας «είμαι απίστευτα περήφανος που βοήθησα να διασφαλιστεί η συμπερίληψη μιας διάταξης στον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για να πραγματοποιήσει αυτό που ο Πρόεδρος Τραμπ αρνήθηκε να κάνει: επίσημα καθορίζει εκ μέρους της κυβέρνησης των ΗΠΑ ότι η Τουρκία παρέλαβε ρωσικά αμυντικά συστήματα S-400 και επομένως θα τιμωρηθεί βάσει του ισχύοντος νόμου».

Στο στόχαστρο και ο Nord Stream 2

Όπως αναφέρει το Sputnik, στο στόχαστρο των ΗΠΑ μπαίνει και το Nord Stream 2. Πρόκειται για τον αγωγό 745 μιλίων που θα μεταφέρει σχεδόν 2 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου ετησίως από τη Ρωσία στη Γερμανία. Οι ΗΠΑ αντιτίθενται στο έργο και επιδιώκουν να εξάγουν περισσότερο δικό τους υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, με την Μόσχα να κάνει λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό. Το NDAA περιλαμβάνει επέκταση των κυρώσεων, που έχουν σχεδιαστεί για να διαταράξουν το έργο, σύμφωνα με κοινή επεξηγηματική δήλωση που εξέδωσε η αρμόδια Επιτροπή. Ως εκ τούτου, οι εκτεταμένοι περιορισμοί στοχεύουν σε μεγαλύτερο εύρος εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρέχουν υπηρεσίες ασφάλισης, αντασφάλισης, αναδοχής, δοκιμών, επιθεώρησης ή πιστοποίησης «απαραίτητες ή ουσιώδεις για την ολοκλήρωση ενός τέτοιου έργου».

Σύμφωνα επίσης με το νομοσχέδιο, οι πάροχοι υπηρεσιών ή εγκαταστάσεων για αναβαθμίσεις τεχνολογίας ή η εγκατάσταση εξοπλισμού συγκόλλησης για μετασκευή ή πρόσδεση οχημάτων τοποθέτησης σωλήνων κινδυνεύουν επίσης από κυρώσεις των ΗΠΑ. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επηρεαστούν περίπου 120 εταιρείες από περισσότερες από 12 ευρωπαϊκές χώρες.

Τι είναι οι S-400; Οι δυνατότητες και η λειτουργία του ρωσικού συστήματος

Το S-400 Triumf, γνωστό στους κόλπους του Βορειοατλαντικού Συμφώνου με την ονομασία S-21 Growler, είναι ένα κινητό πυραυλικό σύστημα εδάφους – αέρος, που έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση ποικίλων εναέριων απειλών. Πλήρως ανεπτυγμένο, το S-400 μπορεί να εντοπίσει και να καταρρίψει μαχητικά ή βομβαρδιστικά αεροσκάφη, μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), αεροπλάνα που παρενοχλούν τις τηλεπικοινωνίες, βλήματα τύπου cruise, εχθρικά βλήματα ακριβείας, και βαλλιστικούς πυραύλους μικρού ή μεσαίου βεληνεκούς.

Σύμφωνα με τα επίσημα χαρακτηριστικά που έχει δημοσιεύσει η Μόσχα, το σύστημα ραντάρ του S-400 μπορεί να ανιχνεύσει στόχους σε ακτίνα έως 600 χιλιομέτρων. Έχει την δυνατότητα να παρακολουθεί ταυτόχρονα 300 στόχους που κινούνται με ταχύτητα έως 4.800 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Οι συστοιχίες μπορούν θεωρητικά να πλήξουν αεροσκάφη σε ακτίνα περίπου 380 χιλιομέτρων, ανάλογα με τον τύπο αντιαεροπορικού πυραύλου που χρησιμοποιείται, ενώ βαλλιστικοί στόχοι μπορούν να πληγούν σε απόσταση έως 60 χιλιομέτρων.

Οι βολές του S-400 μπορούν να χτυπήσουν στόχους σε υψόμετρο που υπερβαίνει τα 30 χιλιόμετρα, ανάλογα πάντα με το είδος βλήματος εδάφους – αέρος που χρησιμοποιείται. Το ελάχιστο υψόμετρο εμπλοκής είναι τα 100 μέτρα για αεροδυναμικούς στόχους και τα δύο χιλιόμετρα για βαλλιστικούς.

Πώς λειτουργεί

Η λειτουργία του S-400 χωρίζεται χονδρικά σε πέντε στάδια. Αρχικά, το κύριο ραντάρ εντοπισμού (αποκαλούμενο Big Bird στην Δύση) ανιχνεύει και ταυτοποιεί έναν στόχο, παρακολουθώντας εν συνεχεία την πορεία του. Το ραντάρ τροφοδοτεί με δεδομένα την μονάδα ελέγχου, όπου το πενταμελές πλήρωμα αξιολογεί την κατάσταση και ανταλλάσσει αυτόματα στοιχεία με τα δευτερεύοντα ραντάρ εμπλοκής. Εάν κριθεί απαραίτητο η μονάδα ελέγχου επιλέγει ποιος εκτοξευτήρας θα καταρρίψει τον στόχο και ποιος είναι ο καταλληλότερος πύραυλος για να φέρει σε πέρας την αποστολή.

Τα ραντάρ εμπλοκής (γνωστά ως Grave Stone) είναι υπεύθυνα για την κατεύθυνση του βλήματος προς τον στόχο. Μπορούν να παρακολουθήσουν 100 στόχους ταυτόχρονα ή έξι στόχους με μεγάλη ακρίβεια σε περιπτώσεις εμπλοκής. Το όχημα εκτόξευσης που έχει επιλεγεί εκτοξεύει το ενδεδειγμένο βλήμα. Υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα μοντέλα κινητών εκτοξευτήρων (TELs, Transporter Erector Launcher), όμως κατά κανόνα έκαστος διαθέτει τέσσερις εκτοξευτήρες (που θυμίζουν μεγάλους σωλήνες). Το απόθεμα πυρομαχικών εξαρτάται από το είδος πυραύλου που μεταφέρει.

Ο πύραυλος, ανάλογα με τις αυτόνομες δυνατότητες ανίχνευσης που έχει, κινείται προς τον στόχο.

Τα «όπλα»

Σύμφωνα με τα όσα είναι γνωστά, το S-400 χρησιμοποιεί περίπου πέντε τύπους αντιαεροπορικών πυραύλων. Δεν είναι γνωστό τι έχει παραγγείλει η Τουρκία. Ένα από τα κύρια όπλα του είναι οι πύραυλοι 9M96E και 9M96E2. Ο πρώτος έχει βεληνεκές 40 χιλιόμετρα και πλήττει στόχους σε υψόμετρο έως 20 χιλιομέτρων, ενώ ο δεύτερος μπορεί να δράσει σε ακτίνα 120 χιλιομέτρων και να «σκαρφαλώσει» έως τα 30 χιλιόμετρα. Κάθε TEL μπορεί να φορτώσει 16 βλήματα αυτών των δύο ειδών, τέσσερα σε κάθε «σωλήνα».

Δύο ακόμα είδη είναι το 48N6E2 και η αναβαθμισμένη έκδοσή του, το 48N6E3. Ογκωδέστερα σε σχέση με τα δύο προηγούμενα μοντέλα, περιορίζουν το απόθεμα κάθε TEL σε τέσσερα βλήματα, ένα ανά «σωλήνα». Έχουν βεληνεκές 200 και 250 χλμ αντίστοιχα. Τέλος υπάρχει το 40N6, ένα μυστήριο μοντέλο που στην φάση της ανάπτυξης και των δοκιμών χαρακτηρίστηκε από πολυετείς καθυστερήσεις, προτού γίνει δεκτό στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις το φθινόπωρο του 2018, σύμφωνα με κρατικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης.

Με βεληνεκές 380 χιλιομέτρων το 40N6 και υψόμετρο δράσης που μπορεί να ξεπεράσει τα 30 χιλιόμετρα το 40N6 ουσιαστικά αναβαθμίζει το S-400, αν και υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά του.

Η θέση του οδηγού

Tο S-400 είναι κινητό σύστημα αν και μπορεί να ξεφορτωθεί σε στατική εγκατάσταση. Τα οχήματά που μεταφέρουν τα διαφορετικά τμήματα του πυραυλικού συστήματος μπορούν να διανύσουν 60 χιλιόμετρα ανά ώρα σε οδόστρωμα, 40 χλμ/ώρα σε χωματόδρομο και 25 χλμ/ώρα εκτός δρόμου.

Η εμβέλεια των πυραύλων S-400 της Τουρκίας (Βίντεο 2019)

https://www.youtube.com/watch?v=5zeyTyuKwgs&t=225s