Μεγάλες ανατροπές για μαθητές και φοιτητές επιφέρει το νομοσχέδιο των υπουργείων Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη, όσον αφορά στην εισαγωγή των υποψηφίων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Το σχέδιο νόμου για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, την πανεπιστημιακή αστυνομία και την κατάργηση των «αιώνιων» φοιτητών που παρουσίασε σήμερα η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, βάζει τέλος σε σοβαρά δομικά προβλήματα δεκαετιών. Η καθιέρωση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής αποτελούσε προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας, όπως έχει πει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, και εξασφαλίζει ένα στοιχειώδες επίπεδο γνώσεων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για να τονίσει ότι ο πιο μικρός αριθμός επιλεγμένων τμημάτων στα μηχανογραφικά των υποψηφίων κατευθύνει τα νέα παιδιά σε πεδία τα οποία πραγματικά επιθυμούν, αντί σε κάποιο τυχαίο, όπως αρκετά συχνά τους οδηγεί η σημερινή διαδικασία.
Το υπουργείο Παιδείας έδωσε στη δημοσιότητα ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τις νέες ρυθμίσεις του υπουργείου για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» τέθηκε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση.
Ακολουθούν σχετικές ερωτήσεις και απαντήσεις:
1) Με δυο λόγια, τι ρυθμίσεις περιλαμβάνει το νομοσχέδιο;
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις:
Σχετικά με την εισαγωγή στα ΑΕΙ και τη φοίτηση σε αυτά:
Ελάχιστη βάση εισαγωγής
συγκεκριμένος αριθμός επιλογών στο μηχανογραφικό
χρονικό όριο φοίτησης – τέλος στους «αιώνιους φοιτητές»
Σχετικά με την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος:
ελεγχόμενη είσοδος στα ΑΕΙ
ίδρυση Μονάδας και Επιτροπής ασφαλείας και προστασίας στα ΑΕΙ
θεσμοθέτηση Ομάδας Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία
πρόβλεψη ολοκληρωμένου πλαισίου πειθαρχικού δικαίου στα ΑΕΙ.
2) Γιατί θεσπίζεται ελάχιστη βάση εισαγωγής στα ΑΕΙ;
Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) θεσπίζεται:
για τη διασφάλιση των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων της επιτυχούς φοίτησης και της έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών – έως σήμερα εισάγονται φοιτητές ακόμη και με βαθμό 1 στα 20, ενώ σχεδόν 30% των φοιτητών δεν αποφοιτά ποτέ,
για τη θωράκιση του κύρους των Πανεπιστημιακών σπουδών,
για την ενίσχυση της αυτονομίας των ΑΕΙ και της δυνατότητας κάθε τμήματος να διαμορφώσει την ιδιαίτερη ακαδημαϊκή τους φυσιογνωμία, καθώς για πρώτη φορά προβλέπεται αποφασιστικός ρόλος των ΑΕΙ στην εισαγωγή των φοιτητών,
για την ορθολογικότερη κατανομή και χρήση των πόρων του κάθε ΑΕΙ.
3) Πώς θα υπολογίζεται η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής;
Κάθε Πανεπιστημιακό Τμήμα θα θέτει ως ΕΒΕ ποσοστό Χ% του μέσου όρου (ΜΟ) των μέσων επιδόσεων (ΜΕ) όλων των υποψηφίων στο σύνολο των τεσσάρων μαθημάτων (Μ1, Μ2, Μ3, Μ4), του επιστημονικού πεδίου του υποψηφίου
[ΜΟ=(ΜΕΜ1+ΜΕΜ2+ΜΕΜ3+ΜΕΜ4)/4]
Το Υπουργείο θα καθορίζει το εύρος για το ποσοστό Χ% (π.χ. 80% έως 120% του ΜΟ).
Για παράδειγμα:
Μέσος Όρος των μέσων επιδόσεων όλων των υποψηφίων ενός επιστημονικού πεδίου: 12/20.
ΕΒΕ που ορίζεται από Παν/κό τμήμα: 90% του Μέσου Όρου, δηλ. 10,8.
Μέσος Όρος των μέσων επιδόσεων όλων των υποψηφίων ενός επιστημονικού πεδίου: 11/20.
ΕΒΕ που ορίζεται από Παν/κό τμήμα: 90% του Μέσου Όρου, δηλ. 9,9.
4) Γιατί προκρίθηκε ΕΒΕ σε ποσοστό και όχι σε απόλυτο μέγεθος, π.χ. 10;
Για να μην εξαρτάται το ποσοστό επιτυχόντων / αποτυχόντων κάθε χρόνο από την εκάστοτε ευκολία / δυσκολία των θεμάτων.
5) Γιατί όχι η ίδια ΕΒΕ για όλα τα τμήματα;
Γιατί τα προγράμματα σπουδών διαφέρουν, και χρειάζεται να μπορούν να διαφοροποιηθούν οι ακαδημαϊκές προϋποθέσεις εισαγωγής σε αυτά. Στο πλαίσιο ενίσχυσης της αυτονομίας των ΑΕΙ, είναι σημαντικό αυτά να μπορούν να διαμορφώσουν την ιδιαίτερη ακαδημαϊκή τους φυσιογνωμία.
6) Τι αλλάζει ως προς τους συντελεστές βαρύτητας στη διαμόρφωση των μορίων των υποψηφίων;
Σήμερα, σε κάθε επιστημονικό πεδίο υπάρχουν δύο συγκεκριμένα μαθήματα αυξημένης βαρύτητας, οι συντελεστές βαρύτητας των οποίων καθορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας με οριζόντιο τρόπο για όλες τις Σχολές / Τμήματα στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι η κάθε Πανεπιστημιακή Σχολή / Τμήμα θα μπορεί να ορίζει το ποσοστό (συντελεστή βαρύτητας) με το οποίο κάθε πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα θα συμβάλλει στη διαμόρφωση των μορίων του υποψηφίου, π.χ. το Φυσικό θα μπορεί να ορίζει α) ότι η Φυσική είναι το μάθημα με τη μεγαλύτερη βαρύτητα, και β) τον συντελεστή της βαρύτητας αυτής, ο οποίος θα επιδρά στη διαμόρφωση των μορίων των υποψηφίων του. Η ρύθμιση αυτή ενισχύει ακόμη περισσότερο την αυτονομία των Πανεπιστημίων και τον ρόλο τους στη διαμόρφωση των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων εισαγωγής υποψηφίων. Προβλέπεται η εφαρμογή της ρύθμισής αυτής από τους υποψηφίους που θα εξεταστούν το καλοκαίρι του 2022 και έπειτα.
7) Πώς θα λειτουργήσουν ακριβώς οι δύο φάσεις υποβολής του μηχανογραφικού, πόσες επιλογές θα έχουν οι υποψήφιοι;
Στην Α φάση οι υποψήφιοι θα συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο με συγκεκριμένο αριθμό επιλογών, έως 10% του συνόλου των τμημάτων κάθε επιστημονικού πεδίου για τους υποψηφίους από ΓΕΛ και έως 20% για τους υποψηφίους από ΕΠΑΛ. Μετά την ανακοίνωση των επιτυχόντων της Α φάσης, οι μη εισαχθέντες θα συμμετέχουν στη Β φάση, κατά την οποία οι επιλογές τους θα περιλαμβάνουν όσα τμήματα εξακολουθούν να έχουν κενές θέσεις από την Α φάση χωρίς περιορισμό αριθμού επιλογών, εφόσον επιτυγχάνεται η καθορισμένη ΕΒΕ κάθε τμήματος.
8) Σε τι εξυπηρετεί το να προβλεφθεί συγκεκριμένος αριθμός επιλογών στο μηχανογραφικό στη Φάση Α;
Σήμερα, που δεν υπάρχουν δύο φάσεις και είναι συνολικά απεριόριστος ο αριθμός των επιλογών στο μηχανογραφικό, μπορεί ο φοιτητής να καταλήξει να εγγραφεί σε τμήμα το οποίο έχει επιλέξει ως 250ο στις επιλογές του, με αυξημένη πιθανότητα να μην φοιτήσει ποτέ και να μην αποφοιτήσει, ενώ καταλαμβάνει τη θέση από κάποιον που μπορεί να επιθυμεί να σπουδάσει στο συγκεκριμένο τμήμα. Η ρύθμιση αποσκοπεί λοιπόν στο να προβαίνουν οι υποψήφιοι σε πιο συνειδήτες επιλογές, ανάλογα με τις κλίσεις, δεξιότητες και προτεραιότητές τους, και τελικά να εισάγονται περισσότεροι υποψήφιοι σε τμήματα στα οποία επιθυμούν πραγματικά να σπουδάσουν.
9) Τι είναι η δυνατότητα υποβολής παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου για τη φοίτηση σε δημόσιο ΙΕΚ;
Μέλημά μας είναι οι νέοι μας να έχουν επιλογές, να έχουν εναλλακτικές και να ακολουθούν εκπαιδευτικές διαδρομές που υπηρετούν τις κλίσεις, τις δεξιότητες και τις προτιμήσεις τους. Με το νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο, προβλέφθηκαν οι προϋποθέσεις για την ουσιαστική αναβάθμιση των δομών αυτών και την καλύτερη σύνδεσή τους με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, για να έχουν οι νέοι μας καλύτερες προοπτικές και διεξόδους. Με το παρόν νομοσχέδιο, δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα για υποβολή παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου για τη φοίτηση σε δημόσιο Ι.Ε.Κ. Συνεπώς, ένας υποψήφιος μπορεί να υποβάλει παράλληλα α) μηχανογραφικό για είσοδο σε ΑΕΙ, βάσει της επίδοσής τους στις Πανελλαδικές εξετάσεις και β) μηχανογραφικό για εγγραφή σε δημόσιο ΙΕΚ βάσει του απολυτηρίου του και επιπλέον κριτηρίων σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας των ΙΕΚ.
10) Ποιο το όφελος των υποψηφίων και ποιο των Πανεπιστημίων από τις αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής;
Όφελος για τους υποψηφίους:
– Η εισαγωγή τους ή μη στο Πανεπιστήμιο δεν εξαρτάται από τη δυσκολία των θεμάτων τη χρονιά που έδωσαν εξετάσεις,
– καλύτερη ποιότητα σπουδών στο Πανεπιστήμιο,
– μεγαλύτερη πιθανότητα να σπουδάσουν αυτό που θέλουν περισσότερο,
– μεγαλύτερη πιθανότητα να σπουδάσουν στον τόπο που θέλουν να σπουδάσουν.
– πιο αναβαθμισμένο πτυχίο στην αγορά εργασίας.
Όφελος για τα Πανεπιστήμια:
θωρακίζεται το κύρος των Πανεπιστημίων,
βελτιώνεται η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης σε αυτά,
ενισχύεται η αυτονομία τους και η δυνατότητά τους να διαμορφώσουν ιδιαίτερη ακαδημαϊκή φυσιογνωμία,
μειώνεται η ανάγκη για μετεγγραφές φοιτητών εφόσον περισσότεροι υποψήφιοι θα μπορούν να εισαχθούν στον τόπο κατοικίας τους,
βελτιώνεται η θέση των ΑΕΙ στα διεθνή συστήματα κατάταξης Πανεπιστημίων και ενισχύεται το κύρος τους.
11) Από πότε θα ισχύσουν οι διάφορες ρυθμίσεις σχετικά με το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ;
Από το καλοκαίρι του 2021:
Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής
(δεν επηρεάζει την προετοιμασία των μαθητών της Γ’ Λυκείου, δεν αφορά τα προς εξέταση μαθήματα, την ύλη κτλ αλλά μόνο την κατάταξή τους στις σχολές/τμήματα προτίμησής τους μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων)
Παράλληλο μηχανογραφικό για εγγραφή σε Δημόσιο ΙΕΚ
Από το καλοκαίρι του 2022:
Συγκεκριμένος αριθμός επιλογών μηχανογραφικού
Υποβολή μηχανογραφικού σε δύο φάσεις
Ορισμός συντελεστών βαρύτητας πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων από τα ΑΕΙ
12) Πώς θα ορίζεται το ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης στα Πανεπιστήμια και ποιους αφορά;
Η ανώτατη χρονική διάρκεια φοίτησης σε ένα 4ετές προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών ΑΕΙ θα είναι τα 6 έτη. Στην περίπτωση προγραμμάτων σπουδών που ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα 4 χρόνια, προβλέπονται κατά το μέγιστο άλλα 3 χρόνια. Ειδική μέριμνα θα λαμβάνεται για φοιτητές που εργάζονται ή συντρέχει λόγος υγείας ή άλλος σπουδαίος λόγος, στις οποίες περιπτώσεις είναι δυνατή η υπέρβαση του ανώτατου χρόνου. Για τους ήδη φοιτούντες, ο ανώτατος χρόνος φοίτησης ξεκινά να υπολογίζεται από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, 2021-2022.Το χρονικό όριο φοίτησης θεσπίζεται ώστε να υπάρχει ένα συνεκτικό πλαίσιο ολοκλήρωσης των σπουδών, με σκοπό την ουσιαστική αναβάθμισή τους.
13) Τι είναι η ελεγχόμενη είσοδος στα ΑΕΙ που προβλέπει το νέο νομοσχέδιο;
Σε κάθε ΑΕΙ εφαρμόζεται υποχρεωτικά σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης, και οι πανεπιστημιουπόλεις (campus) των ΑΕΙ περιβάλλονται υποχρεωτικά από περιμετρική περίφραξη ασφαλείας. Σε περιπτώσεις που η εφαρμογή του συστήματος δεν είναι εφικτή σε εξωτερικούς χώρους (π.χ. αν το ΑΕΙ συνορεύει με δημόσιο πάρκο), τότε το σύστημα εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλους τους εσωτερικούς χώρους /κτίρια.
14) Τι είναι οι Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημιακού Ιδρύματος;
Συστήνονται Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημιακού Ιδρύματος (ΟΠΠΙ), οι οποίες θα στελεχώνονται από κατώτερους αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας και ειδικούς φρουρούς, με ειδική εκπαίδευση για την αποστολή τους στο χώρο των ΑΕΙ. Αυτοί θα διατίθενται σε ΑΕΙ στα οποία διαπιστώνονται σχετικές ανάγκες, θα υπάγονται στην Ελληνική Αστυνομία, η μισθοδοσία τους θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, θα συνεργάζονται με τον/την Πρύτανη/αρμόδιο Αντιπρύτανη του ΑΕΙ και αποστολή τους θα είναι η πρόληψη της παραβατικότητας και η αντιμετώπισή της εντός των χώρων των ΑΕΙ.
15) Με ποια άλλα μέτρα θα αναβαθμιστεί το ακαδημαϊκό περιβάλλον;
Επιπλέον, σε κάθε ΑΕΙ συστήνεται:
«Μονάδα Ασφάλειας και Προστασίας», η οποία υπάγεται στον/στην Πρύτανη ή αρμόδιο Αντιπρύτανη του ΑΕΙ, με σκοπό την εξασφάλιση της ομαλής και εύρυθμης λειτουργίας του ΑΕΙ, τη φύλαξη των υποδομών του ΑΕΙ, την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση προσωπικού και φοιτητών σε θέματα ασφάλειας, προστασίας και διαχείρισης κρίσεων σε περιπτώσεις φυσικών, τεχνολογικών, ανθρωπογενών καταστροφών και την προστασία των υποδομών και εξοπλισμού του ΑΕΙ από κάθε είδους κινδύνους. «Επιτροπή Ασφαλείας και Προστασίας ΑΕΙ»: με κύριο στόχο την κατάθεση προτάσεων για την κατάρτιση του σχεδίου ασφαλείας του ΑΕΙ και στην οποία θα συμμετέχουν και μέλη της ΟΠΠΙ.
