Η αρχαιότερη απεικόνιση ζώου από τον άνθρωπο ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην Ινδονησία στο τοίχο ενός δυσπρόσιτου σπηλαίου της νήσου Σουλαουέζι. Η τοιχογραφία χρονολογείται κατ’ ελάχιστο 45.500 πριν, αλλά ενδέχεται να είναι και παλαιότερη, γεγονός που την καθιστά την αρχαιότερη αναπαραστατική ζωγραφιά σπηλαίου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Πρόπερσι, η ίδια ερευνητική ομάδα είχε ανακαλύψει σε άλλη τοποθεσία στο ίδιο νησί την αρχαιότερη έως τότε σπηλαιογραφία, ηλικίας τουλάχιστον 43.900 ετών και προσβλέπει στην ανακάλυψη ακόμη αρχαιότερων σπηλαιογραφιών στο μέλλον.
Ζωγραφισμένη με σκουροκόκκινη ώχρα, η φυσικού μεγέθους ζωγραφιά στο σπήλαιο Λεάνγκ Τεντόνγκε σε μία απομακρυσμένη κοιλάδα του νησιού, μία ώρα περπάτημα από τον κοντινότερο δρόμο, φαίνεται να αποτελεί μέρος της διήγησης μίας ευρύτερης σκηνής, που περιλαμβάνει άλλους δύο χοίρους, εν μέρει μόνο διατηρημένους. Οι εν λόγω κοντοπόδαροι αγριόχοιροι, που επιβιώνουν ακόμη ως είδος, αποτελούν κατ’ εξοχήν στόχο των κυνηγών στο νησί της Ινδονησίας εδώ και χιλιάδες χρόνια. Όπως ανέφεραν μέλη της τοπικής απομονωμένης κοινότητας Μπούγκις, είναι η πρώτη φορά που μάτια Δυτικών είδαν την εικόνα με τα ζώα στο σπήλαιο. Αλλά και οι ντόπιοι δεν είχαν μάθει για την ύπαρξη του σπηλαίου έως το 2017, όταν ανακαλύφθηκε.
Πιθανότατα από Homo Sapiens
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μαξίμ Ομπέρ του αυστραλιανού Πανεπιστημίου Γκρίφιθ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», σύμφωνα με το BBC, το Γαλλικό Πρακτορείο και τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Οι δημιουργοί της ζωγραφισμένης εικόνας είναι άγνωστοι. Είναι πιθανό -αλλά όχι βέβαιο- ότι η ζωγραφιά έγινε από τον Homo sapiens. Όπως είπε ο Ομπέρ, «οι άνθρωποι που τη ζωγράφισαν ήταν πλήρως σύγχρονοι, σαν κι εμάς, είχαν όλη την ικανότητα και τα εργαλεία για να ζωγραφίσουν ό,τι τους άρεσε».
Η εικόνα του αρσενικού χοίρου έχει μέγεθος 136 επί 54 εκατοστά, δηλαδή μήκος σχεδόν ενάμισι μέτρου, ενώ κοντά της υπάρχουν τα χρωματιστά αποτυπώματα δύο ανθρώπινων χεριών, από τα οποία οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να εξάγουν δείγματα αρχαίου DNA. «Η ανακάλυψη ενισχύει τις ενδείξεις ότι η πρώτη σύγχρονη τέχνη των σπηλαίων από τους ανθρώπους δεν εμφανίστηκε κατά την εποχή των πάγων στην Ευρώπη, όπως εδώ και καιρό εκτιμάτο, αλλά αρκετά πιο νωρίς», σημείωσε ο αρχαιολόγος Άνταμ Μπρουμ του Πανεπιστημίου Γκρίφιθ. Η ζωγραφιά είναι η αρχαιότερη με μορφή ζώου παγκοσμίως, αλλά όχι η αρχαιότερη που έχει γίνει από άνθρωπο. Αυτή είναι ένα σχέδιο που βρέθηκε στη Νότια Αφρική και έχει ηλικία περίπου 73.000 ετών.
Είναι ασαφές πότε οι πρόγονοι του ανθρώπου έφθασαν στην Ινδονησία και στα άλλα νησιά της νοτιοανατολικής Ασίας. Μετά τη μαζική «έξοδο» από την Αφρική, οι μετανάστες του παρελθόντος εκτιμάται ότι διέσχισαν αυτά τα νησιά με κάποιο τρόπο και έφθασαν στην Αυστραλία περίπου πριν 65.000 χρόνια.
Η σπηλαιογραφία ανά τον κόσμο
Η ζωγραφική σπηλαίου ή οι τοιχογραφίες σπηλαίων, είναι καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις και σχέδια που βρίσκονται στην επιφάνεια των φυσικών τοιχωμάτων των σπηλαίων, και κατά κύριο λόγο έχουν προϊστορική προέλευση. Αρκετές από αυτές σε Ευρώπη και Ασία χρονολογούνται ως και 40.000 χρόνια πριν. Ο ακριβής λόγος δημιουργίας των παλαιολιθικών τοιχογραφιών δεν είναι γνωστός, και μια απλή υπόθεση είναι πως αποτελούσαν καλλιτεχνικές εκφράσεις των προϊστορικών ανθρώπων και γενικότερα διακοσμητικά στοιχεία. Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των τοιχογραφιών της περιόδου αυτής σε όλο τον κόσμο, είναι η λεπτομέρεια στην απεικόνιση ζώων με τους ανθρώπους να απεικονίζονται κυρίως ως απλές μορφές ή με αποτυπώματα των χεριών τους.
Πριν τα ευρήματα της Ινδονησίας, οι παγκοσμίως παλαιότερες τοιχογραφίες που είχαν βρεθεί βρίσκονταν στην Ευρώπη, με αυτές του Σοβέ στη Γαλλία να χρονολογούνται περίπου 30.000 με 32.000 χρόνια πριν. Διάσημες τοιχογραφίες που έχουν ανακαλυφθεί και φημίζονται για την σύνθεση και τεχνική τους, είναι αυτές του Λασκώ στη Γαλλία με ηλικία περίπου 17.000 ετών, και στην Αλταμίρα της Ισπανίας της ίδιας περίπου περιόδου.
