Παρόλη την κοινωνική εξέλιξη και τις αντιδράσεις της επίσημης Πολιτείας, οι βεντέτες στην Κρήτη δεν αποτελούν μια ιστορική ανάμνηση. Αντιθέτως είναι μια πραγματικότητα στην οποία καλούνται με οδυνηρό τρόπο να προσαρμοστούν όσοι εμπλέκονται σε αυτές, με το κράτος να τρέχει συνήθως ανεπιτυχώς πίσω από τα γεγονότα. Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις και οι περιπτώσεις όπου μια χρόνια διαμάχη μπορεί να κλείσει με ευτυχή τρόπο. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του επιτυχημένου «σασμού», όπως αποκαλείται στην Κρήτη η προσπάθεια επίλυσης διαφορών μεταξύ ατόμων ή οικογενειών, σφραγίστηκαν την περασμένη Δευτέρα στην περιοχή του Μυλοποτάμου.
Η πολύχρονη βεντέτα μεταξύ γνωστών οικογενειών στα Ζωνιανά του Μυλοποτάμου στο Ρέθυμνο είχε ξεκινήσει με αφορμή τη διαμάχη για τις περιουσίες και τα βοσκοτόπια, και σύμφωνα με πληροφορίες το περασμένο καλοκαίρι υπήρξε μια αιφνιδιαστική αναζωπύρωση μεταξύ τριών ατόμων από δύο οικογένειες. Ένα επεισόδιο ξυλοδαρμού και οι πυροβολισμοί που έπεσαν κινητοποίησαν τις αρχές που έζωσαν το χωριό προκειμένου να κατευναστεί η ένταση και να μη ανοίξει ξανά νέος κύκλος αίματος. Τότε που οι μεσολαβητές, οι «σαστάδες», αποφάσισαν να πάρουν τον έλεγχο της κατάστασης στα χέρια τους. Επτά άτομα συνολικά από τα Λιβάδια, τα Ανώγεια και τα Ζωνιανά για επτά μήνες προσπαθούσαν να συμφιλιώσουν τις συνολικά τρεις οικογένειες που είχαν εμπλακεί στην πολύχρονη βεντέτα.
Κρήτη βεντέτα: Νέος κύκλος έντασης
Την περασμένη Κυριακή μια νέα ένταση στη διαμάχη κινητοποίησε και πάλι τις αρχές και πολλοί εξέφρασαν τον φόβο ότι ο σασμός δεν θα ολοκληρωνόταν. Όμως οι μεσίτες είχαν κάνει δουλειά και το βράδυ της Δευτέρας δόθηκε και η τελευταία υπόσχεση από τους επί κεφαλής των οικογενειών που συμμετείχαν όλο αυτό το διάστημα στις διαπραγματεύσεις.
Κρήτη βεντέτα: Η ευτυχής κατάληξη
Ο σασμός μάλιστα που θα κλείσει όχι με μία ούτε με δύο, αλλά με τρεις βαπτίσεις, θα επισημοποιηθεί το ερχόμενο Σάββατο. Τότε δύο μέλη από κάθε οικογένεια θα επισκεφθούν τους συντέκνους τους για το γνωστό στο Μυλοπόταμο έθιμο, το κουτσανύχισμα. Πρόκειται για μια τελετή όπου κόβονται τα νύχια του μωρού και αυτός που τα κόβει θεωρείται νονός. Μάλιστα είναι έθιμο αντίστοιχης βαρύτητας με το να χρυσώσει κάποιος ένα μωρό. Συνολικά θα κοπούν τα νύχια σε τρία μωρά, ένα από κάθε οικογένεια που είχαν τη διαμάχη και μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες θα γίνουν και τα μυστήρια.
Και από το Σάββατο και μετά οι άνθρωποι που μέχρι χθες ήταν εχθροί, όπου συναντιούνται θα χαιρετιούνται όπως κάνουν εδώ στην Κρήτη οι σύντεκνοι, άνθρωποι δηλαδή που τους ενώνει η βάπτιση ενός παιδιού. Μόλις έγινε ο σασμός ενημερώθηκε ο εισαγγελέας και οι αστυνομικές δυνάμεις που ήταν από την Κυριακή σε επιφυλακή στην περιοχή απομακρύνθηκαν διακριτικά.
