Το “μαρτύριο” που ζουν οι Αλεβίτες της Τουρκίας είναι γνωστό. Οι Αλεβίτες, ανέρχονται σε 20 περίπου εκατομμύρια. Αυτό που δεν ήταν γνωστό όμως, ήταν ο στιγματισμός τους από το καθεστώς του Ερντογάν, που παραπέμπει στον Μεσαίωνα. Επίσημος κρατικός χάρτης σε τουρκικό νοσοκομείο που είχε το λογότυπο του υπουργείου υγείας, είχε όλα τα χωριά όπου διαμένουν Αλεβίτες με κόκκινο χρώμα, κάτι που αποτελεί στιγματισμό για την τουρκική κρατική μηχανή. Η επαρχιακή διεύθυνση υγείας του Tokat στην Τουρκία ξεκίνησε δήθεν έρευνα εναντίον ενός Τούρκου γιατρού, ο οποίος είχε στο γραφείο του στο νοσοκομείο τον χάρτη που έφερε όμως το λογότυπο του υπουργείου υγείας, έχοντας τα χωριά των Αλεβιτών με κόκκινο χρώμα.
Η Επαρχιακή Διεύθυνση Υγείας του Tokat ανακοίνωσε ότι το υπουργείο δεν είχε τέτοιο χάρτη και ξεκίνησε έρευνα εναντίον του γιατρού, η οποία είναι δεδομένο πως δεν θα καταλήξει πουθενά. Σύμφωνα με τουρκικές δημοσιογραφικές πηγές, μια γυναίκα που αρρώστησε στο χωριό Arısu στην επαρχία Tokat νοσηλεύτηκε στο τοπικό νοσοκομείο. Σε χάρτη με το λογότυπο του υπουργείου υγείας που εστάλη στον συγγενή της ασθενούς, υπήρχαν όλα τα χωριά με μένουν Αλεβίτες με κόκκινα γράμματα, σε σχέση με τα υπόλοιπα. Όπως ήταν φυσικό οι Αλεβίτες της περιοχής Τοκάτ αλλά και οι υπόλοιποι στην Τουρκία ξεσηκώθηκαν και ζήτησαν εξηγήσεις από τον επικεφαλής της περιφερειακής υγειονομικής διεύθυνσης της περιοχής.
Μαρκαρισμένα σπίτια
Οι τουρκικές αρχές φοβούμενες τα χειρότερα, έριξαν το φταίξιμο στον γιατρό, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Σίγουρα υπάρχει αντίστοιχος λεπτομερής χάρτης με τα χωριά των Αλεβιτών και στη διεύθυνση της τουρκικής στρατοχωροφυλακής για παράδειγμα, ο οποίος δεν είναι φυσικά προσβάσιμος στο κάθε Τούρκο πολίτη. Η ουσία του περιστατικού είναι ότι οι Τούρκοι έχουν μαρκάρει τους Αλεβίτες, με τον ίδιο τρόπο που το είχαν πράξει οι Ναζί κατά των Εβραίων πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο! Σε δεδομένη κρίσιμη περίοδο, οι τουρκικές αρχές θα δράσουν πιθανότατα… αναλόγως, όπως ακριβώς έκαναν και με τους Έλληνες Πόντιους, τους Αρμένιους, τους Ασσύριους και τους Κούρδους παλαιότερα.
Χιλιάδες σπίτια που ανήκαν στους Αλεβίτες σε πολλές τοποθεσίες της Τουρκίας είχαν μαρκαριστεί με σταυρούς και γκράφιτι με απειλητικές εκφράσεις από αγνώστους. Μία από τις πόλεις αυτές ήταν η Σμύρνη. Σύμφωνα με επίσημα αρχεία, μεταξύ των ετών 2012 και 2019, σε οκτώ συνοικίες της Σμύρνης, δεκάδες σπίτια που ανήκουν σε Αλεβίτες, έχουν μαρκαριστεί με σταυρούς και απειλές θανάτου, ενώ 62 επιτύμβιες στήλες των ίδιων, έχουν καταστραφεί σε δύο περιοχές. Τα περιστατικά ξεκίνησαν στην πόλη Adıyaman από το 2012 και εξαπλώθηκαν σε Μαλάτια, Κορούνα, Αϊδίνιο, Antep, Elazığ, Κωνσταντινούπολη, Άδανα, Μπούρσα και Σμύρνη και σε όλη την χώρα.
Ποιοι είναι οι Αλεβίτες
Πιστεύουν στην «Αγία Τριάδα» και στο «αγαπάτε αλλήλους» αλλά δεν είναι χριστιανοί. Πιστεύουν στον Αλλάχ αλλά ερμηνεύουν το Κοράνι αλληγορικά και όχι κατά γράμμα. Θρησκευτικά είναι πιο κοντά στους σιίτες, πολιτικά ψηφίζουν Αριστερά, κοινωνικά ήταν αγρότες της Ανατολίας που μετοίκησαν στις φτωχογειτονιές των τουρκικών πόλεων και σήμερα έχουν σχηματίσει μια νέα μεσαία τάξη. Ζουν και στην Ελλάδα (στη Θράκη) αλλά μόλις που τους γνωρίζουμε. Οι αλεβίτες-μπεκτασήδες πρόσφατα απέκτησαν το θάρρος να απαιτήσουν τα δικαιώματά τους ως η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της Τουρκίας που φυσικά δεν αναγνωρίζεται.
Ο αλεβιτισμός αποτελεί μια ανθρωπιστική προσέγγιση του Ισλάμ. «Δεν είμαστε σιίτες, όπως οι Ιρανοί, δεν τηρούμε το ναμάζ, την προσευχή που οι Ιρανοί πραγματοποιούν τρεις φορές την ημέρα (και οι σουνίτες πέντε), αλλά η πίστη μας έχει σιιτικά στοιχεία, όπως και τουρκικά και σαμανικά». Ο αλεβιτισμός έχει έντονες επιρροές από τον σουφισμό, τον μυστικισμό αλλά και από τον χριστιανισμό, ιδίως την Ορθοδοξία. Χαρακτηριστικά του είναι η ανεκτικότητα προς άλλες θρησκείες και η λατρεία των Αλλάχ-Μωάμεθ-Αλί. Ανάμεσα στις διαφορές τους από άλλους μουσουλμάνους είναι η μονογαμία, το ότι δεν προσκυνούν στη Μέκκα και δεν γιορτάζουν το Ραμαζάνι.
Καταδιωγμένοι
Επί αιώνες καταδιωγμένοι, κρατούσαν κρυφή τη θρησκεία τους, γι’ αυτό οι διαφορές ακόμη και ανάμεσα σε αλεβίτες κοντινών περιοχών είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Δεν υπάρχει ένα ενιαίο τελετουργικό αλλά πολλά ελαφρώς διαφοροποιημένα.
«Οι τούρκοι σουνίτες μάς προσάπτουν δύο πράγματα: ότι υποστηρίξαμε τους Πέρσες Σαφαβίδες έναντι των Οθωμανών τον 16ο αιώνα και ότι είμαστε αιρετικοί» έλεγε παλαιότερα στο Βήμα ο Γιαμάν. Οι σχέσεις φάνηκε ότι θα βελτιώνονταν όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ ίδρυσε τη σύγχρονη Τουρκία διότι οι αλεβίτες είναι βαθιά κοσμικοί, όπως και το όραμα του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας. «Με τον καιρό όμως έγινε εμφανής η σουνιτική κυριαρχία».
Τη δεκαετία του ’70 στράφηκαν προς την Αριστερά, γεγονός που ενίσχυσε την κόντρα τους με εθνικιστικές δυνάμεις της Τουρκίας, μια περίοδος που σημαδεύτηκε από τη μαζική σφαγή εκατοντάδων Αλεβιτών από τους Γκρίζους Λύκους στην πόλη Καχραμανμαράς το 1978. Σήμερα εξακολουθούν να μην αναγνωρίζονται ως επίσημη θρησκεία, στις ταυτότητές τους αναγράφεται ως θρήσκευμα το Ισλάμ, η πίστη τους παρακάμπτεται στο μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία και το «στίγμα» του αλεβιτισμού δυσκολεύει την πρόσληψή τους στον δημόσιο τομέα. Οι Αλεβίτες ζουν περιθωριοποιημένοι στις «δικές τους», αυστηρά περιφρουρούμενες, περιοχές σε διάφορες γωνιές της χώρας. Το μοναδικό μέρος όπου υπερτερούν πληθυσμιακά είναι η επαρχία Τουντσελί, στα βάθη της Τουρκίας.
Εκφοβισμός
Σύμφωνα με τους ίδιους, σε κάθε χωριό υπάρχουν άτομα που πληρώνονται από την Αγκυρα και προσπαθούν να πετύχουν τον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό όποιου προβάλλει την αλεβίτικη ταυτότητά του. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι ιμάμηδες στα μεικτά χωριά. Αν έχει μαγαζί, λένε στον κόσμο στο τζαμί να μην ψωνίζει από αυτόν. Οι διαφορετικές ταυτότητες θεωρείται ότι απειλούν την τουρκομουσουλμανική ενότητα. Ζούμε στην Ελλάδα, ένα ελεύθερο κράτος του 21ου αιώνα και δεν μπορούμε να δηλώσουμε την ταυτότητά μας! Πραγματοποιείται μια πολιτιστική γενοκτονία εναντίον μας»…
