Την ώρα που η πανδημία της Covid 19 σκεπάζει με ένα μαύρο πέπλο ολόκληρο τον πλανήτη, η μάχη για τα εμβόλια στον βωμό της εξουσίας φέρνει την ανθρωπότητα μπροστά σε αδιέξοδο. Η απόφαση Ευρωπαϊκής Ένωσης να λάβει δραστικά μέτρα για τον έλεγχο εξαγωγών εμβολίων, στον απόηχο της καθυστέρησης στις παραδόσεις από την AstraZeneca, πυροδοτεί αντιδράσεις, με τον γερμανικό Τύπο να εξαπολύει πυρά, με κύριο στόχο την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Σε μια προσπάθεια να εξασφαλιστεί η έγκαιρη πρόσβαση στα εμβόλια για όλους τους πολίτες της ΕΕ, αλλά και να υπάρξει διαφάνεια στις διαδικασίες που ακολουθούνται από τις φαρμακευτικές, καθώς και τις συμφωνίες τους με την ΕΕ, η Επιτροπή θέσπισε ένα μέτρο που απαιτεί οι εξαγωγές εμβολίων να υπόκεινται σε άδεια από τα κράτη – μέλη.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τόνισε ότι «η πανδημία έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Η προστασία της υγείας των πολιτών παραμένει ύψιστη προτεραιότητά μας και πρέπει να εφαρμόσουμε τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι θα το επιτύχουμε. Αυτός ο μηχανισμός διαφάνειας και εξουσιοδότησης είναι προσωρινός και φυσικά θα συνεχίσουμε να τηρούμε τις δεσμεύσεις μας έναντι των χωρών με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα». Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η κίνηση αυτή επηρεάζει εταιρείες εμβολίων, όπως η Pfizer και η AstraZeneca, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αφήνει αιχμές για τη στάση της ΕΕ.
Προειδοποίηση Μπουρλά
Το έκτακτο, δραστικό μέτρο της Επιτροπής έχει σκοπό να αντισταθμίσει τα λάθη στις διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες, καθώς και τον αργό ρυθμό των εμβολιαστικών προγραμμάτων εντός του μπλοκ. Ενώ οι κυβερνήσεις βρίσκονται υπό ασφυκτική πίεση καθώς αυξάνονται οι θάνατοι και και οι πολίτες απογοητεύονται με τα συνεχόμενα lockdown, ο διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, προειδοποίησε ότι η προσπάθεια της ΕΕ να παρέμβει στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού μπορεί να πυροδοτήσει εντάσεις.
«Εάν ξεκινήσει διαμάχη για τα εμβόλια, νομίζω ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κατάσταση που δεν ωφελεί κανέναν» είπε, μιλώντας στον Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε δεν μας άφησαν άλλη επιλογή από το να δράσουμε» δήλωσε ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις. «Είναι ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο».
Αναδρομική ισχύ
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο Ντομπρόβσκις διευκρίνισε πως ο μηχανισμός έχει αναδρομική ισχύ: «Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να παρουσιάσουν πληροφορίες για τις εξαγωγές που έκαναν τους τελευταίους τρεις μήνες, κάτι που θα ρίξει φως και στις εξαγωγές των τελευταίων εβδομάδων». Αντιμέτωπος με την πίεση της ΕΕ για ταχύτερες παραδόσεις εμβολίων, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Πασκάλ Σαριό, δήλωσε ότι η εταιρεία προτίθεται να προμηθεύσει πρόσθετα εμβόλια από άλλα μέρη του κόσμου προκειμένου να αυξήσει την ποσότητα των 31 εκατομμυρίων δόσεων που μπορεί επί του παρόντος να παρέχει στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η AstraZenca εξετάζει πιθανές συνεργασίες με άλλες εταιρείες για την αύξηση της παραγωγικότητας. Όπως προβλέπει ο μηχανισμός της ΕΕ, εμβόλια θα επιτρέπεται να εξαχθούν μόνο εφόσον συνοδεύονται από ειδική άδεια και δεν «απειλούν» τις συμφωνηθείσες παραδόσεις εντός του μπλοκ.
Μάλιστα, τα μέτρα θα έχουν ισχύ μέχρι τα τέλη Μαρτίου, επηρεάζοντας τις εγκαταστάσεις παραγωγής που διαχειρίζονται οι AstraZenea, η Moderna και η Pfizer στο Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Ισπανία, τη Γαλλία και αλλού.
Χάος με τις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού
Στο μεταξύ, επιστημονικά δεδομένα που η κάθε χώρα ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο φαίνεται πως, όχι απλώς ανατρέπουν τα εμβολιαστικά προγράμματα, αλλά αλλάζουν και όλα όσα είχαμε προγραμματίσει για τις ζωές μας και την οικονομία τους επόμενους μήνες. Έντονη είναι η ανησυχία που έχει προκαλέσει στη Βρετανία η απόφαση της Γερμανίας να μην χορηγήσει το εμβόλιο της AstraZeneca σε άτομα άνω των 65 ετών, «καθώς δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την αποτελεσματικότητά του στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα», όπως αποφάνθηκε η ρυθμιστική αρχή της χώρας.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, εκατομμύρια άτομα έχουν ήδη λάβει το συγκεκριμένο εμβόλιο στη Βρετανία και οι περισσότεροι ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών. Τη στιγμή λοιπόν που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει μάχη για να παραλάβει όσες περισσότερες δόσεις μπορεί για τα κράτη-μέλη της, οι ρυθμιστικές αρχές φαίνεται να δημιουργούν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στα άτομα που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας από τον κορονοϊό.
Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει την κάθε χώρα σε διαφορετική απόφαση σχετικά με το ποιοι θα πρέπει να λάβουν το εμβόλιο της AstraZeneca μόλις είναι διαθέσιμο. Κάτι που σημαίνει ότι θα γίνει αναπροσαρμογή στις ηλικιακές ομάδες και τελικά αλλαγές στις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού. Κι αυτό διότι είναι δεδομένο ότι στις κλινικές μελέτες του εμβολίου της Οξφόρδης δεν έχουν συμμετάσχει αρκετά άτομα άνω των 65 ετών, ώστε να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά του.
Ο γερμανικός Τύπος “τα χώνει” στην Ούρσουλα
Με έντονη διάθεση κριτικής τόσο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και προς την AstraZeneca, ο γερμανικός Τύπος αποτυπώνει τον «πόλεμο» που έχει ξεσπάσει τα τελευταία 24ωρα για τα εμβόλια.
Υπόθεση ζωής ή θανάτου
«Η ρητορική κλιμάκωση της διένεξης με το εμβόλιο της AstraZeneca προδίδει ποιο ακριβώς είναι το διακύβευμα» υπογραμμίζει ο σχολιαστής της Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Πρόκειται στην κυριολεξία για ζωή ή θάνατο, για εμπιστοσύνη σε κρατικούς και Ευρωπαίους παίκτες, που τώρα προφανώς χωρίς να έχουν γνώση κάνουν δηλώσεις με σκληρές κατηγορίες ή κάνουν λόγο με κάθε σοβαρότητα για πόλεμο εμβολίων. Όσοι στο Λονδίνο αγανακτούν για έναν δήθεν ευρωπαϊκό εθνικισμό σε σχέση με τα εμβόλια, καλό θα ήταν να ρίξουν μια ματιά στα δικά τους συμβόλαια με την AstraZeneca. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε, εάν συνήφθησαν συμφωνίες για παράδοση του εμβολίου κατά προτεραιότητα. Εάν υπάρχει ηθική, τότε είναι μόνο μία: Όλοι πρέπει να έχουν δίκαιη πρόσβαση στα εμβόλια, είτε μένουν στην Αγγλία, στην Έση, ή όπου αλλού στον κόσμο».
Ο σχολιαστής της Süddeutsche Zeitung τα βάζει με τον μάνατζερ της βρετανοσουηδικής φαρμακευτικής εταιρείας Πασκάλ Σοριό. «Μας είπε ότι το συμβόλαιο δεν εγγυάται τις προς παράδοση ποσότητες και ότι η εταιρεία δεν επιτρέπεται να ανακατευθύνει εμβόλια από βρετανικά εργοστάσια στην ΕΕ. Και τα δύο διαβάζονται εντελώς διαφορετικά στο κείμενο του συμβολαίου, που δημοσίευσε η Κομισιόν. Αλλά πριν το κάνει η AstraZeneca μαύρισε ορισμένα σημεία. Οι πολίτες περιμένουν εξηγήσεις, αλλά η εταιρεία καταφεύγει σε μυστικοπάθεια. Ένα σοβαρό λάθος, αλλά και θράσος».
Το φάντασμα των Βρυξελλών
Το περιοδικό Spiegel δείχνει μια σιωπηλή πρόεδρο της Κομισιόν, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μέσα σε ασανσέρ με τη μάσκα στο στόμα και τη μύτη. Σιωπηλή. «Αυτή που τέλος Νοέμβρη», όπως υπενθυμίζει ο αρθρογράφος, «δήλωνε κατενθουσιασμένη επειδή χάρη στην Κομισιόν, χάρη στα συμβόλαια με τους παραγωγούς, όλοι οι Ευρωπαίοι θα είχαν πρόσβαση στα πολλά υποσχόμενα εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Όταν τον Δεκέμβριο διαπιστώθηκε ότι μετά τα Χριστούγεννα θα εμβολιάζονταν οι πρώτοι στην ΕΕ, υπερακόντισε σε πάθος γράφοντας στο twitter ότι είναι η στιγμή της Ευρώπης. Και όταν τα Χριστούγεννα ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί, έκανε λόγο για μια συγκινητική στιγμή ενότητας, για μια ευρωπαϊκή ιστορία επιτυχίας. Στο μεταξύ η Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν έγινε εμφανώς πιο σιωπηρή, ίσως να οφείλεται στο ότι η υποτιθέμενη ιστορία επιτυχίας απειλεί να γίνει η μεγαλύτερη αποτυχία στην καριέρα της».
Ο αρθρογράφος του περιοδικού την αποκαλεί «Φάντασμα των Βρυξελλών». «Αιτήματα για συνεντεύξεις μπλοκάρονται συστηματικά από το τμήμα επικοινωνίας της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει εξαφανιστεί. Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός δεν μπόρεσε ωστόσο να παρακάμψει το θέμα. Τώρα οι εταιρίες θα πρέπει να παραδώσουν, είπε. Το μήνυμα; Το φταίξιμο το έχουν οι εταιρείες, όχι εμείς, όχι εγώ».
Νέα μελέτη: Το εμβόλιο της Pfizer είναι αποτελεσματικό έναντι του «βρετανικού» στελέχους
Το εμβόλιο mRNA των Pfizer/BioNTech διατηρεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα του απέναντι στο «βρετανικό» στέλεχος του κοροναϊού SARS-CoV-2, δείχνει μελέτη που οι ερευνητές των δύο εταιρειών παρουσίασαν στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό «Science». Τα αντισώματα που οι επιστήμονες απομόνωσαν από τον ορό του αίματος 40 ανθρώπων, οι οποίοι είχαν κάνει και τις δύο δόσεις του εν λόγω εμβολίου με διαφορά 21 ημερών μεταξύ τους, ήσαν ικανά να εξουδετερώσουν το «βρετανικό» στέλεχος Β.1.1.7 (ή VOC 202012/01) του ιού. Όπως ανακοίνωσαν, η εμβολιαστική ανοσία έναντι της νέας πιο μεταδοτικής παραλλαγής του κοροναϊού είναι ανάλογη εκείνης έναντι του αρχικού στελέχους στη Γουχάν της Κίνας. Το συγκεκριμένο εμβόλιο είχε βρεθεί να είναι κατά 95% αποτελεσματικό στις δοκιμές του.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον «εγκέφαλο» της γερμανικής BioNTech Ουγκούρ Σαχίν, έλεγξαν την αποτελεσματικότητα των αντισωμάτων τόσο έναντι του αρχικού «κινεζικού» όσο και του «βρετανικού» στελέχους και βρήκαν «ελαφρώς μειωμένη», αλλά κατά βάση παρόμοια, εξουδετερωτική δράση του εμβολίου απέναντι στο πιο πρόσφατο στέλεχος. Γι’ αυτό, εκτιμούν ότι το «βρετανικό» στέλεχος είναι «απίθανο να ξεφύγει» από την προστασία του εμβολίου. Παρόλα αυτά, όπως επισημαίνουν, «η προετοιμασία για μια πιθανή αλλαγή στο εμβόλιο κατά της Covid-19 είναι συνετή. Η προσαρμογή του εμβολίου σε ένα νέο στέλεχος του ιού διευκολύνεται από την ευελιξία της τεχνολογίας mRNA στα εμβόλια».
