Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Δεν είναι καλό να υπάρχει πολυαρχία. Πρέπει να υπάρχει ένας αρχηγός, ένας βασιλιάς.
Όμηρος
Όπως όλα τα μουσικά όργανα, έτσι και το ακορντεόν, είναι ένα όργανο που θέλει και τα δυο χέρια, του ίδιου πάντα καλλιτέχνη μέχρι το τέλος της συναυλίας. Αν δηλαδή ο καλλιτέχνης χρειαστεί κάποια στιγμή να απελευθερώσει το δεξί του χέρι από το πληκτρολόγιο για να τραβήξει μια «τζούρα» από το ποτηράκι που έχει δίπλα του στο δάπεδο για… ώρα ανάγκης, δεν πρέπει εκείνη την στιγμή ο ντράμερ να γεμίσει αυτή την «παύση» παίζοντας για λογαριασμό του. Αυτό τουλάχιστον επιβάλλει το…savoir vivre.
Στο ακορντεόν της ιστορίας μας όμως, παίζουν δύο, και μάλιστα όχι δυο άνθρωποι, αλλά δυο ομάδες, απ’ τις οποίες κανείς τους δεν είναι… μουσικός! Από την μια πλευρά «παίζει» η κυβέρνηση που ανοίγει την φυσούνα (μέσα στην οποία συνθλιβόμαστε όλοι εμείς) για να πάρουμε μια ανάσα και λίγη ελπίδα, κι από την άλλη λοιμωξιολόγοι, επιδημιολόγοι, μικροβιολόγοι, ενδοκρινολόγοι, γυναικολόγοι, ανδρολόγοι, ουρολόγοι, μαιευτήρες, παιδίατροι…κυρίως όμως συνδικαλιστές, που όλοι αυτοί μαζί ορμάνε με δύναμη, μας κλείνουν την φυσούνα και ξανά πάλι απ’ την αρχή.
Αυτό είναι το ακορντεόν, με το οποίο εύστοχα κάποιος παρομοίωσε τις εναλλασσόμενες αντιφατικές αποφάσεις της κυβέρνησης, την μια να ανοίγει και την άλλη να κλείνει τα καταστήματα, την μια ανεβάζοντας στα ύψη την διάθεσή μας και την άλλη κατεβάζοντας το ηθικό μας σε επίπεδα απελπισίας. Μιας απελπισίας που δεν θα εκδηλωθεί με… τάσεις αυτοκτονίας αλλά με κάποιου είδους έκρηξη ατομική ή κοινωνική, μιας και το απόθεμα υπομονής και θρησκευτικής προσήλωσης και πειθαρχίας στις επιταγές των λοιμωξιολόγων και της κυβέρνησης έχουν εξαντληθεί…
Τι πήγε λάθος και σήμερα οι νομοταγείς πολίτες, αυτό το μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας, συνθλίβονται και ασφυκτιούν μέσα στη φυσούνα αυτού του ακορντεόν και εξωθούνται πότε στην ελπίδα και πότε στην αγανάκτηση επειδή αυτοί οι οργανοπαίκτες δε μπορούν να συγχρονιστούν;
Πριν ένα χρόνο περίπου, ο πρωθυπουργός κήρυξε τον αγώνα κατά της πανδημίας με το σύνθημα πως αξίζει η θυσία της οικονομίας για την προστασία έστω και μιας ανθρώπινης ζωής. Την οικονομία, είπε, θα την ξαναφτιάξουμε. Στο ίδιο μήκος κύματος κύματος και ο Σωτήρης Τσιόδρας με εκείνη την συγκινητική αναφορά του στους παππούδες και στις γιαγιάδες… Ωραία όλα αυτά και απηχούν ευχάριστα στο θυμικό, όχι όμως στην ψυχρή λογική της οικονομίας και των αριθμών.
Αυτήν ακριβώς την ωμή αλήθεια που εξέφρασε ο τότε Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σαν χρησμό που κινδυνεύει να επαληθευτεί και σαν απάντηση σε όσους Ευρωπαίους ηγέτες πίστευαν πως μπροστά σε μια τόσο ανεξέλεγκτη επιδημία είχαν την δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε αυτά τα αλληλεξαρτώμενα αγαθά, την οικονομία και την επιβίωση. «Δεν είναι με απόλυτο τρόπο ορθός ο ισχυρισμός ότι όλα υποχωρούν μπροστά στην προστασία της ζωής. Τα θεμελιώδη δικαιώματα περιορίζονται αμοιβαία. Αν υπάρχει μια απόλυτη αξία αυτή είναι η αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
Αλλά δεν αποκλείει το ότι θα πρέπει κάποτε να πεθάνουμε», είχε πει την άνοιξη του 2020 ο Σόιμπλε. Κι’ αυτό το «θα πρέπει», απόσταγμα ρεαλισμού, βαθιάς πίστης, και φιλοσοφίας που έβγαινε απ’ το στόμα ενός κυνικού Γερμανού πολιτικού, απηχούσε στο θυμικό εξίσου συγκινητικό με τις αναφορές του Τσιόδρα στους παππούδες και στις γιαγιάδες.
Το δίλλημα «ή σώζουμε ανθρώπους ή την οικονομία» δεν ήταν εξαρχής ορθολογικό.
Ήταν ένα δίλλημα που επέβαλλαν οι επιστήμονες στους οποίους δόθηκαν υπερεξουσίες που δεν μπορούσαν να διαχειριστούν, και τελικά η Κυβέρνηση παγιδεύτηκε στα κελεύσματα τους, επιβάλλοντας μέτρα που στην πράξη δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν και δεν γνωρίζουμε εν τέλει πόσο στ’ αλήθεια επηρέασαν θετικά στην εξέλιξη της επιδημίας. Με όλο τον σεβασμό στην επιστήμη, οι άνθρωποι αυτοί θα έπρεπε όλοι μαζί να λένε την γνώμη τους εν κρυπτώ στον πρωθυπουργό, αντί να ξημεροβραδιάζονται στα κανάλια προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση κι αβεβαιότητα. Ό,τι είχαν να δώσουν σε εμάς τους πολίτες το έδωσαν. Τα τόσα συνδικαλιστικά αιτήματα, όσο ορθά κι αν είναι, έρχονται δευτερεύοντα. Γιατί αυτό κάνουν. Μιλάνε για προσλήψεις στο ΕΣΥ κι άλλα τέτοια χωρίς να νοιάζονται πού θα βρεθούν τα χρήματα. Λες κι όσοι έφυγαν απ’ την ζωή, έφυγαν από έλλειψη προσωπικού!
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές στον βαθμό που συνέβησαν ήταν αναπόφευκτες με ή χωρίς τα μέτρα και ποιος θα χρεωθεί ή θα πιστωθεί τις αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις των μέτρων.
Εκείνο που χρειάζεται αυτή την στιγμή είναι η κυβέρνηση να αντιληφθεί ότι από τότε που ανέθεσε σχεδόν εν λευκώ στην επιστήμη την διαχείριση της επιδημίας, η ίδια μόνο ζημιά θα αποκομίσει σε κάθε περίπτωση. Την μεν επιτυχία των μέτρων στο τέλος θα την πιστωθούν οι επιστήμονες και την όποια αποτυχία θα την χρεωθεί η κυβέρνηση. Ίσως ήρθε η ώρα, οι άνθρωποι που επιλέξαμε να μας κυβερνήσουν να αρπάξουν το ακορντεόν και να ανοίξουν σιγά σιγά τη φυσούνα. Είναι σχεδόν βέβαιο, πως η πλειοψηφία της κοινωνίας που βρίσκεται στα όρια της φτώχειας και της απόγνωσης, θα βγει στα μπαλκόνια και θα τους αφιερώσει το πιο θερμό χειροκρότημα, που επιτέλους, επιστρέφει στην ζωή που… ξεχάσαμε.