Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Νιώθω για σε, πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό.
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης
“Ο σπουδαίος άνθρωπος, για μένα, είναι ο πατριώτης, όχι εκείνος που έχει λεφτά ούτε εκείνος που έχει πάρει τιμητικές διακρίσεις. Δίχως πατρίδα ούτε ο πλούτος ούτε η δόξα ούτε οι χαρές υπάρχουν”. Αυτά είπε ανάμεσα στ’ άλλα σε συνέντευξή του στην Ελένη Βαρβιτσιώτη (Καθημερινή της Κυριακής 28-2-21) ένας σύγχρονος ευεργέτης, αληθινός πατριώτης κι’ ευπατρίδης, ο Ιάκωβος Τσούνης, που τιμήθηκε πριν μερικές μέρες σε μια συγκινητική τελετή για την προσφορά του στις Ένοπλες Δυνάμεις από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία επέδωσε στον εφοπλιστή το παράσημο του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της Τιμής. Ο ίδιος δήλωσε πως ποτέ στην ζωή του δεν διεκδίκησε αναγνώριση και τιμές για τις προσφορές του και είμαστε όλοι βέβαιοι γι’ αυτό.
Η επαγγελματική και ανθρωπιστική διαδρομή και προσφορά του Ιάκωβου Τσούνη αναφέρθηκε απ’ τους ελάχιστους, δυστυχώς, που προέβαλαν την είδηση αυτής της τιμητικής διάκρισης. Και το μόνο που μένει σ’ εμάς, την νεότερη γενιά που έχει ξεμείνει από ιδανικά και πρότυπα πατριωτισμού, είναι να κάνουμε αυτό που έκανε ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής: Να υποκλιθούμε μπροστά το μεγαλείο της ψυχής αυτού του ανθρώπου και να αναδείξουμε το ηθικό κληροδότημα του σε εμάς συμπυκνωμένο σε τρείς λέξεις: Πατρίδα, Προσφορά, Χρήμα.
Ή θα έρθεις νικητής ή θα πεθάνεις εκεί…
Απόγονος ο ίδιος κατ’ ευθείαν απ’ τους αγωνιστές της Επανάστασης, που σε λίγες ημέρες γιορτάζουμε τα διακόσια χρόνια της, την στιγμή που οι συνομήλικοί του “πολεμούσαν” τα πουλιά με τις… σφεντόνες, εκείνος στα δεκαέξι του χρόνια άρπαξε το τουφέκι, ασήκωτο για τα παιδικά του χέρια, κι’ έτρεξε εθελοντής στο Αλβανικό Μέτωπο. Ο πατέρας του το έμαθε όταν ήδη ο Ιάκωβος βρισκόταν στην πρώτη γραμμή. Πολύ αργά, ίσως, για να τον μεταπείσει… “Ή θα έρθεις νικητής ή θα πεθάνεις εκεί”, του διεμήνυσε σαν άλλος Σπαρτιάτης. Είχε φτάσει πολύ κοντά στον θάνατο, όχι από βόλι εχθρού, αλλά από στέρηση και κακουχίες.
Ένα παιχνίδι συμπτώσεων
Επέζησε και τελικά βρέθηκε στην Αθήνα απ’ όπου επιστρατεύτηκε για δεύτερη φορά κι ανέβηκε στον Γράμμο – Βίτσι για τον “Εμφύλιο”. Εκεί συμμετείχε στην μάχη της Κόνιτσας όπου κρίθηκε οριστικά η θέση της πατρίδας μας στον Δυτικό Κόσμο.
Βάζω την λέξη “Εμφύλιος” σε εισαγωγικά γιατί, για χρόνια μετά την λήξη του, οι νικητές τον χαρακτήριζαν, όπως και ο ίδιος ο Ιάκωβος Τσούνης άλλωστε το κάνει σχεδόν ευθέως, ως “συμμοριτοπόλεμο” και που αργότερα χάριν της Εθνικής Συμφιλίωσης ο όρος αυτός αντικαταστάθηκε με τον όρο “Εμφύλιος”: “Δεν κάναμε το χατίρι του Στάλιν να γίνει η Κόνιτσα πρωτεύουσα συμμοριτών”, είπε ευθαρσώς και με πλήρη επίγνωση των λόγων του ο Ιάκωβος Τσούνης δίνοντας ετσι ξεκάθαρα την δική του άποψη για τον πόλεμο. Και είναι ένα παιχνίδι των συμπτώσεων σήμερα, η μία πλευρά του Εμφυλίου να βραβεύει την άλλη, για την προσφορά της στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας.
Και δεν είναι μόνο η βαθιά συναισθηματική σχέση του Ιάκωβου Τσούνη με την έννοια της Πατρίδας ως ένα οριοθετημένο κομμάτι γης για το οποίο αγωνίστηκαν οι προπάπποι του και ο ίδιος. Είναι και η ανθρωπιά που πρέπει να χαρακτηρίζει τον αληθινό πατριώτη με την προσφορά προς τους αδύνατους όπως την υπέδειξε σ’ αυτόν, ο όχι τόσο ευκατάστατος πατέρας του: “Να μην ξεχάσεις την προέλευσή σου, να μάθεις να ντρέπεσαι, και να θυμάσαι ότι τα λεφτά που έχεις δεν είναι δικά σου. Είναι γι’ αυτούς που δεν έχουν μια ασπιρίνη ή ένα ποτήρι νερό. Να τους βοηθάς αθορύβως και να μην περιμένεις ευχαριστίες αν θέλεις να εισαι χαρούμενος”. Αυτά τα λόγια του άφησε ως ιδεολογική παρακαταθήκη.
Ξυπόλυτος ξεκίνησα, ξυπόλυτος θα φύγω
Έτσι άρχισε την φιλανθρωπική του δράση με τα πρώτα χρήματα που κέρδισε, αρνούμενος να μπει το όνομά του σε φιλανθρωπικά ιδρύματα που επιχορηγούσε, “γιατί τα χρήματα που θα αποκτούσε θα τα διέθετε για τον ανθρώπινο πόνο δίχως κοινωνικές προβολές, σεμνά κι’ αθόρυβα, όπως είπε κι’ ο Χριστός”, δίνοντας έμφαση στην συνθήκη πως πατριωτισμός, προσφορά, πίστη στις θρησκευτικές αξίες, συνθέτουν την φυσιογνωμία του “σπουδαίου ανθρώπου” όπως τον εννοεί ο Ιάκωβος Τσούνης και σπουδαίος άνθρωπος είναι αυτός που αγαπάει την πατρίδα του. Εμείς οι νεότεροι και οι επόμενες γενιές ελπίζουμε να μην χρειαστεί να αποδείξουμε αυτήν την αγάπη μας για την πατρίδα υπερασπίζοντάς την από εξωτερικούς εχθρούς, έχουμε όμως χρέος να την προστατέψουμε απ’ τους εσωτερικούς, απ’ τους πατριδοκάπηλους, τους εθνικιστές, τους ανθρωπιστές, κάποιους αλληλέγγυους που εκμεταλλεύονται αξίες για ιδιοτέλεια.
“Ξυπόλυτος ξεκίνησα, ξυπόλυτος θα φύγω”, είναι η κατασταλαγμένη άποψη του Ευπατρίδη Ιάκωβου Τσούνη για τα υλικά αγαθά που αποκτάμε σ’ αυτή την ζωή. Εμείς απλά να του ευχηθούμε, έστω και ξυπόλυτο, η ζωή να μην του κάνει το χατίρι. Τουλάχιστον όχι, όσο η νέα γενιά, αναζητώντας εναγωνίως αξίες και πρότυπα για να “κρατηθεί”, χάνει τον δρόμο της, παρασυρόμενη από εξουσίες που σε τούτο το χώμα βλέπουν μονάχα σκουλήκια…
