“Έφυγε από τη ζωή” σε ηλικία 83 ετών ο τραπεζίτης Γιάννης Κωστόπουλος. Ο Γιάννης Κωστόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Σπούδασε Ναυπηγός στο King’s College του Πανεπιστημίου Durham της Αγγλίας. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στην Τράπεζα Εμπορικής Πίστεως το 1963.
Διετέλεσε Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας από το 1973 και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Γενικός Διευθυντής από το 1984 έως το 1996. Από το 1996 έως το 2005 διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank. Από τον Φεβρουάριο του 2005 έως τον Μάιο του 2014 διετέλεσε Εκτελεστικός Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, ενώ τον Ιούνιο του 2014 η Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων του απένειμε τον τίτλο του Επίτιμου Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου.
Γιάννης Κωστόπουλος τραπεζίτης: Η αρχή της διαδρομής
Ο πατέρας του, Σπύρος Κωστόπουλος ήταν γιός του ιδρυτή της Τράπεζας Καλαμών -πρόγονος της σημερινής Alpha Bank- Ιωάννη Φ. Κωστόπουλου. Η τραπεζική δραστηριότητα της οικογένειας ξεκινά το 1879 στην Μεσσηνιακή πρωτεύουσα όταν ο Ιωάννης Φ. Κωστόπουλος, καταγόμενος από το χωριό Σπερχογεία (απέχει εννέα χιλιόμετρα απόσταση από την Καλαμάτα), ιδρύει την ομώνυμη εμπορική επιχείρηση, ενώ το 1918 το τραπεζικό τμήμα του οίκου «Ι. Φ. Κωστοπούλου» μετονομάζεται σε «Τράπεζα Καλαμών». Το 1924 –την χρονιά που η μοναρχία δίνει την θέση της στο πολίτευμα της Προεδρευομένης Δημοκρατίας και μόλις δύο χρόνια μετά την Μικρασιατική Καταστροφή- η έδρα της οικογενειακής τράπεζας μεταφέρθηκε στην Αθήνα.
Τότε, αποκτά το νέο της τίτλο -χωρίς γεωγραφική ή τοπική αναφορά. Με τον τίτλο «Τράπεζα Ελληνικής Εμπορικής Πίστεως», η τράπεζα κατάφερε να επιβιώσει από την ντόμινο της κατάρρευσης των μικρών ιδιωτικών τραπεζικών ιδρυμάτων της δεκαετίας του 30. Τρία χρόνια μετά την Απελευθέρωση από τους Γερμανούς -το 1947- η επωνυμία αλλάζει και πάλι και καθιερώνεται ο τίτλος: «Τράπεζα Εμπορικής Πίστεως».
Γιάννης Κωστόπουλος τραπεζίτης: Διευθύνων σύμβουλος της «Τράπεζας Πίστεως»
Σε ένα πόστο αυτής της τράπεζας ξεκίνησε το 1963 να εργάζεται ο Γιάννης Κωστόπουλος. Είναι η εποχή που ο θείος του, Σταύρος Κωστόπουλος από την παλαιά φρουρά των πολιτευτών των βενιζελογενών Φιλελευθέρων περιλαμβάνεται ανάμεσα στα προβεβλημένα στελέχη της Ένωσης Κέντρου. Το 1972 χρονιά μιας ακόμη μετονομασίας της τράπεζας ο 34χρονος τότε Γιάννης Κωστόπουλος εισέρχεται στα ενδότερα της διοίκησης και ένα χρόνο μετά -το 1973- αναλαμβάνει και επισήμως τα καθήκοντα του γενικού διευθυντή και μετά του διευθύνοντος συμβούλου της «Τράπεζας Πίστεως». Με εκείνον καπετάνιο στο τιμόνι της γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη και καθίσταται η πιο εμβληματική παρουσία του ιδιωτικού τομέα στο τραπεζικό χώρο -μετά και την κρατικοποίηση του συγκροτήματος της Εμπορικής Τράπεζας, τότε συμφερόντων του καθηγητή Στρατή Ανδρεάδη το 1975.
Στο σημείο αυτό χρειάζεται μια παρένθεση προκειμένου να αναδειχθούν ορισμένες συμπτώσεις που δίνουν άλλο νόημα στα γεγονότα της οικονομικής και πολιτικής ζωής. Ο Σταύρος Κωστόπουλος, θείος του Γιάννη Κωστόπουλου, αποχωρεί από την Εθνική λόγω της σκανδαλώδους εύνοιας στο πρόσωπο του επικεφαλής της Τράπεζας Αθηνών Κωνσταντίνου Ηλιάσκου, αλλά και στους όρους της συγχώνευσης Εθνικής – Αθηνών. Η Τράπεζα Αθηνών που ανασυστάθηκε την δεκαετία του 90 και δάνεισε το όνομα της σε μια άλλη μικρή τράπεζα -την Τράπεζα Επαγγελματικής Πίστεως- είναι το όχημα που χρησιμοποίησε η Eurobank για να εισέλθει στο Χρηματιστήριο, την τότε «Σοφοκλέους».
Γ. Στουρνάρας: Ο Κωστόπουλος είναι όλη η ιστορία του του σύγχρονου ελληνικού τραπεζικού συστήματος
Σε παρέμβαση του στον ραδιοσταθμό Θέμα Radio 104,6, μόλις πληροφορήθηκε τη θλιβερή είδηση, ο κ. Στουρνάρας σημείωσε: “Η λέξη που μου έρχεται στο μυαλό είναι ένας ευπατρίδης, ένας άνθρωπος που με ό,τι ασχολήθηκε πέτυχε. Θα έλεγα πραγματικά ένας Πατριάρχης για το τραπεζικό σύστημα, αλλά και πολύ περισσότερο από αυτό. Ένας ευπατρίδης, ένας πατριώτης που αγαπούσε πολύ την πατρίδα του, που ασχολήθηκε πολύ με την ιστορία της πατρίδας του και που έπρεπε να τον ακούς πάντα. Είχε μία σωστή άποψη και μία νηφαλιότητα. Άκουγε, δεν έπαιρνε αποφάσεις εν θερμώ, συμβούλευε. Αυτά τα λόγια έρχονται στο μυαλό μου.
Ο Γιάννης Κωστόπουλος είναι όλη η ιστορία του του σύγχρονου ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Μαζί του είχα συνεργαστεί αρκετά. Θυμάμαι μαζί και με τον μακαρίτη τον Θόδωρο Καρατζά όταν είμασταν στο Προεδρείο της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών από το 2000 μέχρι το 2004. Ο Θόδωρος Καρατζάς ήταν Πρόεδρος, ο Γιάννης Κωστόπουλος Α’ Αντιπρόεδρος κι εγώ Β’ Αντιπρόεδρος. Είχαμε πολύ καλή συνεργασία και τη θυμάμαι με μεγάλη νοσταλγία.
Θυμάμαι το πρώτο του τηλέφωνο. Γνωριζόμασταν όχι πολύ καλά. Γνωριστήκαμε πολύ καλά το 1998. Όταν γύρισα από τις Βρυξέλλες (ήμουν πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων) όπου μετά από μακρά προεργασία και διαπραγμάτευση, είχαμε πετύχει μία επιθυμητή κεντρική ισοτιμία για να μπει η Ελλάδα στο Ευρώ. Θυμάμαι ότι ο Γιάννης με πήρε στο τηλέφωνο και μου είπε: “Δεν γνωριζόμαστε πολύ καλά, αλλά οφείλω να σας πω ότι είναι η πρώτη υποτίμηση απ’ ότι γνωρίζω, και έχω διαβάσει πολύ οικονομική ιστορία, που δεν διέρρευσε. Μας πιάσατε στον ύπνο”. Έτσι ακριβώς. Δεν το περίμενε κανείς, δεν το ήξερε κανένας. Σας λέω την άποψη του πλέον έγκυρου εκείνη την εποχή τραπεζίτη”.
Απαντώντας σε ερώτηση για την τραπεζική κρίση και τις διαφορές με εκείνη την περίοδο
Ενώ για τις περισσότερες χώρες η κρίση ήταν τραπεζική, στην Ιρλανδία για παράδειγμα, στην Ισπανία ως ένα βαθμό, στην Κύπρο, η Πορτογαλία ήταν κάπου στη μέση, στην Ελλάδα ήταν η κρίση που προήλθε από το δημόσιο τομέα και μεταφέρθηκε στο τραπεζικό σύστημα. Τώρα βέβαια μιλάμε με το όφελος της στερνής γνώσης και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Στην Ελλάδα η κρίση προήλθε από το δημόσιο, από το κράτος, από τα μεγάλα δίδυμα ελλείμματα που οδήγησαν σε μία κρίση χρέους, και ως κρίση χρέους μεταφέρθηκε στο τραπεζικό σύστημα. Δηλαδή, αν μου επιτρέπεται να πω την έκφραση, δεν έφταιγε, δεν ήτανε το τραπεζικό σύστημα η αιτία της Ελληνικής κρίσης.
Ήταν δυστυχώς το ελληνικό δημόσιο και οι αποφάσεις οικονομικής πολιτικής που είχαν κατά καιρούς ληφθεί που οδήγησαν σε πολύ μεγάλα ελλείματα και άρα σε μία κρίση χρέους που μεταφέρθηκε στο τραπεζικό σύστημα. Διότι όταν το Δημόσιο μιας χώρας έχει πολύ μεγάλο πρόβλημα, έχουν και οι τράπεζες που κρατούν τα ομόλογά του, η κρίση δημιουργεί ύφεση, η ύφεση δημιουργεί κόκκινα δάνεια, έτσι ακριβώς πέρασε η κρίση από το Δημόσιο προς τις ελληνικές τράπεζες. Απ’ ότι θυμάμαι, ο ισολογισμός των ελληνικών τραπεζών ποτέ δεν ξεπέρασε μιάμιση φορά το ΑΕΠ, όταν σε άλλες χώρες ήταν επτά, και οκτώ, και εννιά φορές το ΑΕΠ. Δεν μπορούμε να πούμε δηλαδή ότι στην Ελλάδα είχαμε τραπεζική φούσκα.
https://www.youtube.com/watch?v=d6XZXZVgjhc
Πώς έβλεπε τα τελευταία χρόνια ο Γιάννης Κωστόπουλος το τραπεζικό σύστημα:
Με τον Γιάννη Κωστόπουλο είχαμε επαφή μέχρι πέρσι, τρώγαμε αρκετά συχνά. Ήταν ένας φιλοσοφημένος άνθρωπος. Δεν νομίζω να είχαμε κάποια διαφωνία για το πώς εξελίχθηκε το τραπεζικό σύστημα, δεδομένης της κρίσης. Δεν μπορούσες να κάνεις άλλα πράγματα. Βασικός στόχος ήταν να εξασφαλισθούν οι καταθέσεις μέσα στη διάρκεια της κρίσης και αυτό το πετύχαμε. Από κει και πέρα όλα τα άλλα ήταν δευτερεύοντα. Πετύχαμε τον βασικό στόχο, να διασφαλίσουμε αυτό που λέμε χρηματοπιστωτική σταθερότητα, δηλαδή ακόμη και στις πιο δύσκολες μέρες της προηγούμενης δεκαετίας, δεν κινδυνεύσαμε ποτέ ουσιαστικά με τα μέτρα που είχαμε πάρει. Διασφαλίστηκαν οι καταθέσεις των Ελλήνων και αυτό είναι πάρα πολύ βασικό.
Μ. Σάλλας: Η απώλεια του Γιάννη Κωστόπουλου σφραγίζει μια ολόκληρη εποχή
Η απώλεια του Γιάννη Κωστόπουλου σφραγίζει μια ολόκληρη εποχή για το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Πρόκειται για μια εμβληματική φυσιογνωμία που πρωταγωνίστησε στα οικονομικά δρώμενα της χώρας αφήνοντας πίσω ένα πολύ ισχυρό αποτύπωμα δράσης. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, από το 1987 συμπορευτήκαμε στις μεγάλες αλλαγές του τραπεζικού συστήματος.
Ήταν πάντα πρωτοπόρος στις δραστηριότητες που εκσυγχρόνισαν το τραπεζικό σύστημα στη χώρα μας. Οραματίστηκε ένα μεγάλο πιστωτικό ίδρυμα και έθεσε τις βάσεις προκειμένου αυτό να δημιουργηθεί. Υπήρξε, και δικαίως, εξαιρετικά υπερήφανος για το δημιούργημά του. Η Ελλάδα οφείλει πολλά σε αυτόν τον ευπατρίδη. Στην οικογένειά του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια.
