Κάτω Ιταλία Έλληνες: Mετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε μία τεταμένη προσπάθεια ιταλοποίησης του ελληνικού στοιχείου, με αποτέλεσμα η νέα γενιά να μη γνωρίζει καθόλου την συγκεκριμένη διάλεκτο.
Οι Έλληνες είναι διάσπαρτοι ανά τις ηπείρους δημιουργώντας κοινότητες. Γνωστές είναι η ελληνική μειονότητα της Αλβανίας, οι Ρωμιοί της Κωνσταντινούπολης, η Ομογένεια των ΗΠΑ και της Αυστραλίας, οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας και άλλες μικρές κοινότητες στην Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή. Αναφορικά με τους Έλληνες της Κάτω Ιταλίας ή αλλιώς Γκρίκοι, η καταγωγή/υπαρξή τους στην περιοχή χρονολογείται από τους πρώτους αποικισμούς του 8ου π.Χ αιώνα της Μεγάλης Ελλάδας (Magna Graecia), ενώ ο συνολικός πληθυσμός τους εκτιμάται κοντά στις 80.000.
από τη Γεωργία Πολυτάνου
Συγκεκριμένα,η ιταλική χερσόνησος νότια της Νάπολης, συμπεριλαμβανομένων ακτών όπως είναι της Καλαβρίας, της Απουλίας, της Καμπανίας και της Σικελίας αποικήθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. Οι Έλληνες ήταν τόσοι πολλοί που οι ελληνικοί οικισμοί πλήθαιναν ανά τα χρόνια για αυτό και προέκυψε η ονομασία Μεγάλη Ελλάδα. Μάλιστα, οι Έλληνες συνέχισαν να μεταναστεύουν μέχρι και την περίοδο των oθωμανικών κατακτήσεων. Ακόμη και σήμερα που μιλάμε,στις περιοχές της Καλαβρίας και στην Απουλία, στα παλαιά όρια της «Magna Graecia», υπάρχει η ελληνική μειονότητα με την ονομασία «Γρίκοι» ή «Γραίκοι» ή «Γραικάνοι».
Κάτω Ιταλία Έλληνες: Ελληνική εθνική και γλωσσική μειονότητα
Το 1999 με νόμο της ιταλικής κυβέρνησης αναγνωρίστηκε επισήμως η κοινότητατων Γραικανών του Σαλέντου και της Καλαβρίας ως «ελληνική εθνική και γλωσσική μειονότητα». Η γλώσσα που χρησιμοποιείται ακόμα στα χωριά αυτά είναι τα Γραικανικά και αναφορικά με την προελευσή τους υπάρχουν δύο θεωρίες .Η πρώτη θεωρία του Μorosi,υποστηρίζει πως η γλώσσα προέρχεται από την γλώσσα των Βυζαντινών εποίκων του 9ου αιώνα. Η δεύτερη του Gerhard Rohlfs θεωρεί πως η γλώσσα αποτελεί εξέλιξη της γλώσσας των αρχαίων Ελλήνων. Ο απομονωτισμός των ελληνικών κοινοτήτων της Κάτω Ιταλίας και Σικελίας βοήθησε στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας, χωρίς να δεχθεί σημαντικές ιταλικές επιρροές. Η γλώσσα σώζεται μέσω των λαϊκών ασμάτων, των ποιημάτων, το μοιρολογιών και των τραγουδιών, δηλαδή μέσα από τα έθιμα και τις παραδόσεις.
Κάτω Ιταλία Έλληνες: Μια δύσκολη επιβίωση
H ελληνική μειονότητα στην Ιταλία επεβίωσε παρά τις δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει ανά τους καιρούς. Ειδικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε μία τεταμένη προσπάθεια ιταλοποίησης του ελληνικού στοιχείου, η οποία είχε ως αποτέλεσμα η νέα γενιά να μη γνωρίζει καθόλου την συγκεκριμένη διάλεκτο μήτε να την καταλαβαίνει. Ωστόσο,τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια νέα πολιτιστική ακμή προερχόμενη κυρίως από τη μουσική ώστε να ξαναγεννηθεί το ελληνικό στοιχείο. Μέχρι το 2005 η Ελλάδα έστελνε δασκάλους για να διδάσκει Νέα Ελληνικά. Κατά την κρίση, όμως, οι περικόπες ανάγκασαν την παύση της χρηματοδότησης των προγραμμάτων που αποσκοπούσαν στην προφύλαξη της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς. Ένας τελευταίος λόγος που τα Γκρίκο σταμάτησαν να ομιλούνται τόσο πολύ, είναι επειδή ήταν συνυφασμένα με τα φτωχά κοινωνικά στρώματα, μιας και ως επι το πλείστον οι ομιλητές τους ήταν βοσκοί και βρίσκονταν στην χαμηλότερη βαθμίδα της κοινωνικής πυραμίδας.
