Συντάξεις βαριάς αναπηρίας εντάχθηκαν, λόγω παράλειψης του νόμου για εξαίρεσή τους, στο πλαφόν των επονομαζόμενων «χρυσών συντάξεων» των 4.608 ευρώ, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μειώσεις ως και 1.000 ευρώ το μήνα σε υψηλές μεν συντάξεις, που ανήκουν όμως σε βαριά αναπήρους, για τους οποίους ισχύουν απαλλαγές από πάσης φύσεως μνημονιακές περικοπές. Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», στο υπουργείο Εργασίας, αλλά και σε διοικητικά στελέχη του e-ΕΦΚΑ, έχουν ήδη φτάσει σχετικά υπομνήματα διαμαρτυρίας από συνταξιούχους ειδικών μισθολογίων του Δημοσίου με βαριές (άνω του 90%) αναπηρίες, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι υπάγονται σε μεγάλη περικοπή σύνταξης λόγω υπέρβασης του πλαφόν των 4.608 ευρώ, ιδίως στις περιπτώσεις που λαμβάνουν και σύνταξη χηρείας.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση συνταξιούχου με μόνιμη αναπηρία 91% από το 2012, η οποία, λόγω του πλαφόν, έχει μηνιαίες απώλειες 1.052 ευρώ, εκ των οποίων 786 από τη δική της (ατομική) σύνταξη και 266 ευρώαπό τη σύνταξη χηρείας που λαμβάνει λόγω θανόντος συζύγου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του και δημοσιεύει η εφημερίδα, οι καθαρές της αποδοχές, λόγω της μείωσης που έχει εφαρμοστεί, ανέρχονται στα 2.590 ευρώ και αντιστοιχούν σε αποδοχές που θα έπρεπε να λαμβάνει αν δεν συνέτρεχε στο πρόσωπό της η κατάσταση της βαριάς αναπηρίας!
Ο λόγος που μπήκαν στον «κόφτη»
Μπήκαν στον «κόφτη» οι εν λόγω συντάξεις επειδή, όπως διαπιστώθηκε εκ των υστέρων, δεν ελήφθησαν υπόψη οι απαλλαγές που είχαν τα πρόσωπα αυτά από τις μνημονιακές περικοπές, με αποτέλεσμα να «θεωρηθούν» για την εφαρμογή του πλαφόν ως κοινοί συνταξιούχοι και όχι ως συνταξιούχοι με βαριά αναπηρία. Αν είχε προβλεφθεί στο νόμο η εξαίρεση των απαλλαγών από το συνυπολογισμό των συντάξεων για τον προσδιορισμό των αποδοχών που ξεπερνούν το πλαφόν, τότε δεν θα γινόταν καμία μείωση. Επειδή όμως τέτοια εξαίρεση δεν προβλέφθηκε, το αποτέλεσμα είναι να υπάγονται, όπως όλες οι άλλες περιπτώσεις, στον «κόφτη» των «χρυσών συντάξεων».
Όπως αναφέρουν πληροφορίες της εφημερίδας στελέχη του ΕΦΚΑ, αλλά και του υπουργείου Εργασίας, έχουν ήδη επεξεργαστεί πρόταση για επαναδιατύπωση του νόμου ώστε με νομοθετική ρύθμιση να προβλεφθεί εκ των υστέρων η εξαίρεση των απαλλαγών που έχουν οι συνταξιούχοι αναπηρίας από το συνυπολογισμό τους στο πλαφόν των κύριων συντάξεων. Για παράδειγμα, όπως περιγράφεται σε ένα από τα υπομνήματα διαμαρτυρίας με παραλήπτες υπουργείο Εργασίας και ΕΦΚΑ (που έχει στα χέρια του ο «Ελεύθερος Τύπος»), σε σύνταξη βαριάς αναπηρίας ειδικού μισθολογίου δεν εφαρμόζονται οι μνημονιακές περικοπές των νόμων 4024/2011 4051/2012 και 4093/2012, που ανέρχονται αντίστοιχα σε 406,64 ευρώ, 183,18 ευρώ και 359,10 ευρώ. Η συνολική απαλλαγή από τις μειώσεις λόγω αναπηρίας 91% είναι 948,9 ευρώ.
Τι σκέφτεται το υπουργείο Εργασίας
Ωστόσο, κατά τον επανυπολογισμό της σύνταξης με τις διατάξεις του νόμου 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) οι εν λόγω απαλλαγές συμπεριελήφθησαν στην αρχική σύνταξη και στη συνέχεια, με το άρθρο 120 του νόμου 4623/2019 για το πλαφόν, η σύνταξη που ελήφθη υπόψη για να βγει το πλαφόν είχε μέσα και τα 948,9 ευρώ της απαλλαγής, ενώ αυτό το ποσό δεν θα έπρεπε να ληφθεί καθόλου υπόψη γιατί συνιστά έμμεση κατάργηση της προστασίας από τις μειώσεις για τις συντάξεις αναπηρίας.
Αυτό που σκέφτονται στο υπουργείο Εργασίας είναι να προβλεφθεί η εξαίρεση των απαλλαγών από το πλαφόν, δηλαδή στο συγκεκριμένο παράδειγμα τα 948,9 ευρώ να μη ληφθούν υπόψη στο πλαφόν διότι είναι νόμιμη απαλλαγή από μειώσεις. Αν μείνει η διάταξη για τα πλαφόν ως έχει, τότε επί της ουσίας παύουν να ισχύουν και οι απαλλαγές που είχαν προβλεφθεί για τις συντάξεις βαριάς αναπηρίας από τις μνημονιακές περικοπές.
Μάλιστα, όπως σημειώνεται στα υπομνήματα, τίθεται και ζήτημα διακρίσεων, λόγω αμέλειας, εις βάρος συνταξιούχων αναπηρίας, που απαγορεύονται ρητά από το νόμο 4443/2016 (άρθρο 2 παρ. 2 εδ. β’). Η επίμαχη διάταξη αναφέρει ότι νοείται ως «έμμεση διάκριση όταν μία εκ πρώτης όψεως ουδέτερη διάταξη, κριτήριο ή πρακτική μπορεί να θέσει πρόσωπα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά… αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης σε μειονεκτική θέση συγκριτικά με άλλα πρόσωπα», ενώ στο άρθρο 11 του ίδιου νόμου υπάρχει και πρόβλεψη επιβολής ποινών όταν «….παραβιάζεται η απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης για λόγους… αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης». Οι ποινές είναι φυλάκιση έξι (6) μηνών μέχρι τριών (3) ετών και πρόστιμο 1.000 έως 5.000 ευρώ. Οι πράξεις διάκρισης που προβλέπονται στον εν λόγω νόμο διώκονται αυτεπαγγέλτως.
Συντάξεις αναπηρίας 2021: Το πλαφόν
Το πλαφόν των 4.608 ευρώ αφορά το άθροισμα κύριων συντάξεων και δεν περιλαμβάνει τις επικουρικές. Θεσπίστηκε τον Ιούλιο του 2019 για τον εξορθολογισμό των συνταξιοδοτικών παροχών, πλην όμως δεν προέβλεψε καμία εξαίρεση, δηλαδή όλες οι κύριες συντάξεις, ακόμη και των συνταξιούχων βαριάς αναπηρίας, υπόκεινται σε περικοπή κατά το ακαθάριστο ποσό που υπερβαίνει τις 12 εθνικές συντάξεις των 384 ευρώ, δηλαδή μείωση στο ποσό που ξεπερνά τα 4.608 ευρώ. Η μόνη εξαίρεση που προβλέφθηκε από το πλαφόν των 4.608 ευρώ ήταν τα πάσης φύσεως αναπηρικά επιδόματα, όχι όμως και οι μνημονιακές μειώσεις, που όπως αποδεικνύεται παρότι δεν επιβάλλονται στις αναπηρικές συντάξεις, εντούτοις «ευθύνονται» για μειώσεις ως και 1.000 ευρώ το μήνα από συντάξεις βαριάς αναπηρίας.
