Τόσο η ελληνική παράδοση όσο και η θρησκεία, αντιλαμβάνονται τη διατροφή, όχι ως απλή βιολογική υποχρέωση, αλλά ως ευκαιρία του ανθρώπου για ολοκλήρωση. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή έχει καθιερωθεί από τη χριστιανική εκκλησία ως περίοδος αυστηρής νηστείας και πνευματικής προπαρασκευής των πιστών πριν από το Πάσχα. Εκφράζει την ανάγκη των πρώτων χριστιανών να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Ιησού Χριστού, ο οποίος πριν αρχίσει τη δημόσια δράση Του προετοιμάσθηκε στην έρημο και νήστευσε για σαράντα ημέρες για να αντιμετωπίσει τους πνευματικούς πειρασμούς. Όταν νηστεύουμε περιορίζουμε την ηδονή και το αίσθημα της πείνας μας κάνει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τους πεινασμένους, τους άπορους και τους φτωχούς και έστω για λίγο ταυτιζόμαστε μαζί τους.
Το να νηστεύει κανείς είναι μία συνήθεια που ωφελεί πολύ τον οργανισμό μας. Και ίσως αυτό το ήξεραν οι πρόγονοί μας έτσι ώστε να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι τρεις μεγάλες νηστείες της παράδοσή μας, με μεγαλύτερη τη νηστεία της Σαρακοστής εναλλάσσονται περιοδικά βάσει εποχής, όπως και οι τρεις ανανεώσεις των ερυθρών αιμοσφαιρίων μας. Τρεις φορές το χρόνο ο οργανισμός εξοντώνει όλα τα ερυθρά του αιμοσφαίρια και γεννά νέα αποτοξινώνοντάς μας από παθογόνους μεταβολίτες. Έτσι η νηστεία απαντάται μόνο σε τροφές που περιέχουν αίμα, όπως κρέας, ψάρι και τα ζωικά τους παράγωγα. Επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζεις ποιες είναι οι σωστές επιλογές και συνδυασμοί ενός νηστίσιμου διαιτολογίου.
Νηστεύω τι να φάω: Οι συνδυασμοί «κλειδιά»
Κατά τη διάρκεια της νηστείας χρειάζονται συνδυασμοί τροφών στο πιάτο μας.
αρακά με πατάτες με λίγο λάδι,
φακόρυζο ή ρεβιθόρυζο με λίγο λάδι,
μαυρομάτικα φασόλια στη σαλάτα με λίγο λάδι να συνοδεύουν τα μακαρόνια,
γίγαντες με λίγο ψωμί ολικής ή καλαμπόκι και λίγο λάδι,
αλλά και υγιεινά σνακ με μέτρο, όπως π.χ. φρούτο με λίγους ξηρούς καρπούς, ρυζογκοφρέτες με μαρμελάδα.
Επίσης, επιλογή τροφίμων με οφέλη για τον οργανισμό μας όπως οι φυτικές ίνες, η φυτική πρωτεΐνη, το μαγγάνιο, ο φώσφορος:
Κινόα
Μανιτάρια
Ρύζι με Φλοιό
Φασόλια
Βρώμη
Μπρόκολο
Αβοκάντο
Κολοκυθόσπορος
Σόγια (Ρόφημα, Κιμάς, Κεμπάπ)
Ζυμαρικά με αλεύρι σόγιας (Κριθαράκι, Σπαγγέτι)
Προσπάθησε να συμπεριλαμβάνεις πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης σε όλα σου τα γεύματα, για να αυξήσεις τον κορεσμό. Φυσικά, τα θαλασσινά μπορούν να υποκαταστήσουν το κρέας προσφέροντας επίσης στον οργανισμό πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, ενώ είναι πλούσια και σε ω-3 λιπαρά. Συνδύασέ τα με ρύζι, ζυμαρικά ή λαχανικά.
Πώς νηστεύω σωστά: Οδηγίες για μια σωστή νηστεία
1. Να τρως μικρά και συχνά γεύματα. Είναι σημαντικό να τρως περίπου ανά 3 ώρες για να μην πεινάσεις μέχρι το επόμενο γεύμα σου και τελικά φας ανεξέλεγκτα.
2. Προσπάθησε να έχεις πάντα σαλάτα με το φαγητό, να ξεκινάς με τη σαλάτα και να τρως την περισσότερη πριν το κύριο πιάτο.
3. Να προσθέσεις στο φαγητό σου μια πηγή φυτικής πρωτεΐνης, όπως παραπάνω.
4. Να προσέχεις τη ποσότητα του ψωμιού ή του παξιμαδιού που θα φας μαζί με το φαγητό σου.
5. Να ικανοποιείς την πείνα σου με επιλογές που έχουν λίγες θερμίδες. Μπορείς να τρως ελεύθερα λαχανικά και να φτιάχνεις smoothies με φυτικά ροφήματα και φρούτα.
Νηστεία: Μια καλή ευκαιρία για φυσική αποτοξίνωση του οργανισμού
Η απουσία ζωικών τοξινών και η αύξηση των φυτικών ινών, ενεργοποιούν τους μηχανισμούς φυσικής αποτοξίνωσης. Υπάρχουν ωστόσο ορισμένες τροφές που «επιτρέπονται» στη νηστεία, πλην όμως μπορούν να επιβαρύνουν, όταν καταναλωθούν σε μεγάλες ποσότητες, την υγεία. Ειδικά τα άτομα με ουρικό οξύ, πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά με αυτές τις τροφές. Το ουρικό οξύ είναι μια ουσία που παράγεται από τον οργανισμό και αποβάλλεται μέσω των ούρων. Αποτελεί το βασικό προϊόν αποικοδόμησης των πουρινών, που είναι συστατικά του DNA του οργανισμού, αλλά περιέχονται και σε πολλά τρόφιμα.
Η συσσώρευσή του στον οργανισμό, μια κατάσταση που ονομάζεται υπερουχιαιμία, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, όπως βλάβες και πόνο στις αρθρώσεις, ουρική αρθρίτιδα (τη λεγόμενη ποδάγρα) ή και νεφρικές βλάβες. Όσοι κάνετε νηστεία πρέπει να αποφεύγετε τα πολλά θαλασσινά αλλά και όσες τροφές περιέχουν υψηλά ποσοστά πουρινών που μπορεί να επιτείνουν το πρόβλημα. Τέτοιες είναι τα σπαράγγια, το σπανάκι, τα φασόλια, οι φακές, ο αρακάς, τα μανιτάρια, καθώς επίσης και το αλκοόλ.
Νηστεία: Πότε πρέπει να τη διακόψετε
Τα οφέλη από τη νηστεία της Σαρακοστής είναι πολλαπλά. Αποτελεί ευκαιρία για επιστροφή σε παραδοσιακές και ξεχασμένες συνταγές που βοηθούν στην αποτοξίνωση του οργανισμού από τη συσσώρευση βλαπτικών ουσιών, όπως το ουρικό οξύ και η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (κακή χοληστερίνη). Ωστόσο, η παρατεταμένη αποχή από τις ζωικές τροφές στερεί από τον οργανισμό απαραίτητες ουσίες για τη σωστή λειτουργία του, όπως πρωτεΐνες, μέταλλα, σίδηρος και βιταμίνη Β12. Οι υγιείς οργανισμοί μπορούν να ανταπεξέλθουν στη διάρκεια των επτά εβδομάδων της νηστείας. Όσοι όμως αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα υγείας, εξασθενούν τον οργανισμό τους και γίνονται ευάλωτοι σε πιθανές επιπλοκές των νοσημάτων τους.
Εάν παρατηρήσετε ένα από τα εξής συμπτώματα, πρέπει να διακόψετε τη νηστεία και να επιστρέψετε στις διατροφικές σας συνήθειες:
– Πτώση της αρτηριακής πίεσης
– Ζαλάδες
– Μυϊκή αδυναμία
– Θολή όραση
Ασθενείς με χρόνια αιματολογικά, νεφρολογικά, ηπατολογικά, γαστρεντερολογικά και νεοπλασματικά νοσήματα οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη διάρκεια της νηστείας και να αξιολογούν έγκαιρα τυχόν επιδείνωση των συμπτωμάτων των παθήσεών τους ως παρενέργεια της νηστείας και να τη διακόπτουν άμεσα. Επίσης, εάν εμφανιστεί πυρετός η συνέχιση της νηστείας είναι επικίνδυνη για την υγεία των πασχόντων και απαιτείται άμεση διακοπή. Το ίδιο ισχύει για τις γυναίκες κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας. Ιδιαίτερα ευπαθείς σε ανεπιθύμητες για την υγεία τους επιδράσεις της νηστείας είναι οι ηλικιωμένοι.
