Τι γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου: Είναι η γιορτή μιας σύγχρονης Δημοκρατίας, με παγκόσμιο κύρος και ισχυρές συμμαχίες, που είναι περήφανη για την Ιστορία της!
«Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ‘ρθουν, θα περάσουν.
Κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί»
«Όποτε είμαστε ενωμένοι μεγαλουργούμε, όποτε διχαζόμαστε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μεγάλα προβλήματα. Και πιστεύω ότι τώρα περισσότερο παρά ποτέ -καθώς η χώρα βγαίνει και από την περιπέτεια της πανδημίας- είναι υποχρέωσή μας και υποχρέωση δική μου ως πρωθυπουργός της χώρας να διαφυλάξω την ενότητα του Ελληνισμού», δήλωσε εν όψει του εορτασμού των 200 ετών από την ελληνική επανάσταση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Καθώς η Ελλάδα μπαίνει στον τρίτο αιώνα ζωής της ως ελεύθερο κράτος, είναι μια χώρα που αλλάζει. Είναι μια χώρα πολύ πιο αισιόδοξη, με πολύ περισσότερη αυτοπεποίθηση, που μπορεί να κοιτάξει το παρελθόν της με ειλικρίνεια, να μάθει από τα λάθη της αλλά να σταθεί και με υπερηφάνεια στις μεγάλες εθνικές επιτυχίες της», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Αύριο η χώρα, η Ελλάδα μας, δακρύζει από χαρά. Το αίμα των Ελλήνων ρέει γαλανόλευκο στις φλέβες μας, η καρδιά χτυπάει δυνατά, η γροθιά παραμένει σφιγμένη, έτοιμη να παλέψει για τούτο το χώμα… Είναι 25 Μαρτίου… Είναι η γιορτή μιας σύγχρονης Δημοκρατίας, με παγκόσμιο κύρος και ισχυρές συμμαχίες, που είναι περήφανη για την Ιστορία της, και, παρά τις δυσκολίες που κατά καιρούς αντιμετώπισε, συνεχίζει να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και δυναμισμό.
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Καραμάνογλου
Διπλή σημασία
Η 25η Μαρτίου είναι μέρα αργίας που έχει διπλή σημασία για τους Έλληνες. Είναι θρησκευτική και εθνική γιορτή. Είναι θρησκευτική, γιατί γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και εθνική, γιατί η ημέρα αυτή σηματοδοτεί την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία το 1821. Στις 25 Μαρτίου 1821, ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ενάντια στην τουρκική σκλαβιά που κρατούσε την Ελλάδα δέσμια για 400 χρόνια. Ήταν η εποχή εκείνη που ωρίμασαν οι συνθήκες και οι καταστάσεις για το ξεσήκωμα του ελληνισμού. Η επανάσταση ξεκίνησε από τα νότια διαμερίσματα του ελλαδικού χώρου επειδή εκεί υπήρχαν πολλοί εμπειροπόλεμοι άνδρες και πλούσια ναυτική δύναμη ώστε να επιτευχθεί ένα δυναμικό χτύπημα από στεριά και θάλασσα.
Οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος βρίσκονται στην ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού, περί το 1800. Η επανάσταση οργανώθηκε από τη Φιλική Εταιρία. Την άνοιξη του 1821 οι Φιλικοί δημιούργησαν πολλές επαναστατικές εστίες από την Μολδοβλαχία μέχρι την Κρήτη. Οι περισσότερες από αυτές έσβησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα, όμως οι επαναστάτες κατάφεραν να υπερισχύσουν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και σε πολλά νησιά του Αιγαίου και να κατανικήσουν τις στρατιές που έστειλε εναντίον τους τα δύο επόμενα χρόνια ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β.
1830 – 1832
Οι Έλληνες οργανώθηκαν πολιτικά και συνέστησαν προσωρινή κεντρική διοίκηση, η οποία επέβαλε την εξουσία της στους επαναστατημένους μετά από δύο εμφυλίους πολέμους. Οι οθωμανικές δυνάμεις με τη συνδρομή του Ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά την επανάσταση, αλλά η πτώση του Μεσολογγίου το 1826 σε συνδυασμό με το κίνημα του Φιλελληνισμού, συνέβαλαν στη μεταβολή της διπλωματικής στάσης των ευρωπαϊκών μεγάλων δυνάμεων, που είχαν αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια το ξέσπασμα της επανάστασης.
Η διπλωματική ανάμιξη της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας και η ένοπλη παρέμβασή τους με τη ναυμαχία του Ναυαρίνου και το ρωσοτουρκικό πόλεμο συνέβαλαν στην επιτυχή έκβαση του αγώνα των Ελλήνων, αναγκάζοντας την Πύλη να αποσύρει τις δυνάμεις της αρχικά από την Πελοπόννησο και έπειτα από τη Στερεά Ελλάδα. Μετά από μια σειρά διεθνών συνθηκών από το 1827 και εξής, η ελληνική ανεξαρτησία αναγνωρίστηκε το 1830 και τα σύνορα του νέου κράτους οριστικοποιήθηκαν το 1832.
Ελευθερία ή θάνατος
Το σύνθημα της επανάστασης, «Ελευθερία ή θάνατος», έγινε το εθνικό σύνθημα της Ελλάδας και από το 1838 η 25η Μαρτίου, επέτειος εορτασμού της έναρξής της επανάστασης, καθιερώθηκε ως ημέρα εθνικής εορτής και αργίας.
Εφέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από η στιγμή που οι Έλληνες αποφάσισαν να διεκδικήσουν την ελευθερία τους. Η πατρίδα, με το βλέμμα στο μέλλον, θυμάται για μια ακόμη φορά τα λόγια τού Μακρυγιάννη: «… Πατρίς, να μακαρίζεις γενικώς όλους τους Έλληνες, ότι θυσιάστηκαν για σένα, να σ’ αναστήσουνε, να ξαναειπωθείς άλλη μία φορά ελεύθερη πατρίδα, που ήσουνα χαμένη και σβησμένη από τον κατάλογο των εθνών». Είναι όμως και ιδανική ευκαιρία για αυτογνωσία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Για τους αγωνιστές τού 1821 κύριο θέμα ήταν η εθνική απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, η εθνική ανεξαρτησία και η ελευθερία. Σήμερα βέβαια είναι άλλο το ζητούμενο. Ως ιστορικό έθνος πρέπει να συμβάλουμε στην επίλυση των εσωτερικών και των διεθνών προκλήσεων, γιατί όπως είπε και ο Σεφέρης στον λόγο του όταν βραβεύθηκε με το Νομπέλ: «Σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται».
25η Μαρτίου: Αρχίζει η μεγάλη γιορτή για τα 200 χρόνια από το 1821
Οι εορταστικές εκδηλώσεις για τη 200η επέτειο από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης θα κορυφωθούν την Πέμπτη, ανήμερα της 25ης Μαρτίου. Εξαιτίας της πανδημίας, το αρχικό πρόγραμμα του εορτασμού οδηγήθηκε σε εκ βάθρων αναθεώρηση. Ωστόσο, η μεγαλοπρέπεια που αρμόζει στη μεγάλη επέτειο δεν θα λείψει τελείως. Ήδη η πλατεία Συντάγματος έχει σημαιοστολιστεί με 200 γαλανόλευκες, σε μια εντυπωσιακή σύνθεση, πάνω σε ξεχωριστή εξέδρα. Με την φροντίδα του Δήμου Αθηναίων η κεντρική πλατεία της πόλης έχει διακοσμηθεί και φωταγωγηθεί ειδικά για την εξαιρετική περίσταση.
Από σήμερα, Τετάρτη 24 Μαρτίου, ξεκινούν εκδηλώσεις με την παρουσία υψηλών προσκεκλημένων από χώρες του εξωτερικού οι οποίες συνέβαλαν, με κάποιο τρόπο, στην επιτυχία της εξέγερσης του 1821 και την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Αντίστοιχα, το ενδιαφέρον των ΜΜΕ από ολόκληρο τον πλανήτη είναι έντονο και το μήνυμα του εορτασμού θα ταξιδέψει σε όλο τον πλανήτη χάρη στο μεγάλο ενδιαφέρον που ήδη καταγράφεται από ξένα μέσα ενημέρωσης αλλά και στην παρουσία υψηλών προσκεκλημένων που θα τιμήσουν τη χώρα μας.
Στην ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη
Ως οικοδεσπότης εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγο μετά 18.20 το απόγευμα της Τετάρτης, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη θα υποδεχθεί στο νέο συγκρότημα της Εθνικής Πινακοθήκης την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τους προσκεκλημένους από το εξωτερικό.
Ο κ. Μητσοτάκης θα απευθύνει σύντομο καλωσόρισμα και θα ακολουθήσει παρουσίαση για το νέο κτίριο και τα εκθέματα της Πινακοθήκης από την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα. Κατόπιν θα γίνει ξενάγηση, με έμφαση σε πίνακες ζωγραφικής που έχουν ως θέμα την Επανάσταση του 1821, στο πλαίσιο ειδικού εκθεσιακού αφιερώματος.
Γενικότερα, η νέα Πινακοθήκη αναδεικνύει την επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής τέχνης, αλλά και τις προσλαμβάνουσες των ελλήνων καλλιτεχνών στις δημιουργικές τους αναζητήσεις κατά τα 200 χρόνια που ακολούθησαν την Επανάσταση. Γι’ αυτό και η Εθνική Πινακοθήκη των Αθηνών επελέγη από την κυβέρνηση ως σημείο έναρξης των εορταστικών εκδηλώσεων για το 1821. Μετά από τα «εγκαίνια» -αν και προς το παρόν μόνο για VIP προσκεκλημένους- του εκ βάθρων ανακαινισμένου κτιρίου της Πινακοθήκης, στις 20.30 το βράδυ της 24ης Μαρτίου είναι προγραμματισμένο το επίσημο δείπνο στο Προεδρικό Μέγαρο. Αναμένονται προσφώνηση και αντιφωνήσεις από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους υψηλούς προσκεκλημένους.
Δοξολογία στη Μητρόπολη Αθηνών
Το πρωί της 25ης Μαρτίου σειρά έχει η Δοξολογία στη Μητρόπολη Αθηνών, παρουσία εκπροσώπων της πολιτειακής, πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας. Θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων στον Άγνωστο Στρατιώτη, η ανάκρουση των εθνικών ύμνων της Ελλάδας και των τιμώμενων χωρών και η επιθεώρηση του τιμητικού αγήματος. Στη συνέχεια, οι προσκεκλημένοι θα λάβουν τις θέσεις τους στις εξέδρες για τη στρατιωτική παρέλαση.
Λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η διάταξη των καθισμάτων θα ακολουθεί τα υγειονομικά πρωτόκολλα, ενώ ο αριθμός των μελών της πολιτικής και της στρατιωτικής ηγεσίας που θα λάβουν θέση στις εξέδρες θα είναι περιορισμένος. Όλοι οι συμμετέχοντες στην παρέλαση θα έχουν εκ των προτέρων υποβληθεί σε διαγνωστικό test για τον κορωνοϊό.
Ο πλανήτης «ντύνεται» στα γαλανόλευκα
Εκφωνητές της παρέλασης θα είναι ο δημοσιογράφος και παρουσιαστής Νίκος Αλιάγας και η Αρχισμηνίας Σοφία Κορμά.
Η εικόνα που θα μεταδοθεί από το Σύνταγμα στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο θα είναι αντάξια της επετείου των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, παρουσιάζοντας παράλληλα την εικόνα της σημερινής Ελλάδας. Η μετάδοση της παρέλασης θα αναδεικνύει το αττικό τοπίο, τη σύγχρονη πόλη και τα μνημεία της Αθήνας: Από τον Πειραιά και το Φάληρο, ως το Καλλιμάρμαρο, την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό. Στην παρέλαση θα συμμετάσχουν πεζοπόρα, μηχανοκίνητα και αεροπορικά τμήματα που εκπροσωπούν το σύνολο των ένοπλων δυνάμεων, όπως και δυνάμεις της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος. Λόγω της ιδιάζουσας σημασίας της φετινής επετείου, ορισμένοι ουλαμοί θα φορούν παραδοσιακές ενδυμασίες από κάθε περιοχή της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, ενώ θα παρελαύνουν επίσης ιστορικά κειμήλια με παραπομπές στον επαναστατικό αγώνα.
Για πρώτη φορά στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου θα λάβουν μέρος τμήματα από συμμαχικές χώρες
Μαζί με τα ελληνικά αεροπλάνα θα διέλθουν σχηματισμοί αμερικανικών F-16 και Rafale της γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας.
To επίσημο πρόγραμμα της 25ης Μαρτίου
08.00: Τελετή έπαρσης της σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Τον εθνικό ύμνο θα ψάλλει η διεθνούς φήμης σοπράνο Αναστασία Ζαννή.
08.30: Δοξολογία στη Μητρόπολη Αθηνών, παρουσία εκπροσώπων της πολιτειακής, πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας.
09.20: Κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων, επιθεώρηση τιμητικού αγήματος.
10.00: Έναρξη της στρατιωτικής παρέλασης.
12.15: Συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρίγκιπα της Ουαλίας Κάρολο στο Μέγαρο Μαξίμου.
11:30-15:30 Αναχωρήσεις επισήμων.
