"Αν η μητέρα μου ήξερε ότι είμαι ανάπηρος θα με σκότωνε ή όχι;"
Τα παιδιά σου δεν σου ανήκουν. Είναι γιοι και κόρες της ίδιας της ζωής.
Χαλίλ Γκιμπράν
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Ένα παιδί έρχεται στον όμορφο αυτόν κόσμο, οι μέρες περνούν, βγάζει τις πρώτες του λεξούλες και σιγά – σιγά διαπιστώνει πώς είναι διαφορετικό από τα άλλα. Οι γονείς, του δείχνουν την αγάπη τους με κάθε τρόπο, όμως διακρίνει μια μελαγχολία στα μάτια τους μια μελαγχολία. Κάπου κάπου τους ρωτά γιατί δεν μπορεί να περπατήσει, να παίξει, να πάει στο ίδιο σχολείο με τα’ αδέρφια του. Κι’ εκείνοι του απαντούν πως όλα θα πάνε καλά, πως έτσι είπε ο γιατρός.
Το παιδί μεγαλώνει και αισθάνεται πως δεν του λένε την αλήθεια, συνειδητοποιεί πως έτσι θα μείνει σ’ όλη του την ζωή. Ένα ανάπηρο παιδί, που το αγαπούν πιο πολύ κι από τη ζωή τους. Έγινε άντρας κι άρχισαν να τον βασανίζουν…ενοχές. Μήπως η δική του αναπηρία ήταν ο λόγος για την μελαγχολία των γονιών του;
Το παιδί μεγάλωσε, διψούσε για ζωή και έγινε ένας τρανός επιστήμονας. Μια μέρα όμως, κλήθηκε να απαντήσει σε ένα ανατριχιαστικό δίλημμα: Έχουμε “δικαίωμα” να σκοτώσουμε τα αγέννητα παιδιά;
Αν η μητέρα μου ήξερε…
Λίγες μέρες πριν, ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Στέλιος Κυμπουρόπουλος, σε ένα ψήφισμα για την νομιμοποίηση των αμβλώσεων ταυτίστηκε με την άποψη της Πολωνίας πως, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, οι αμβλώσεις είναι ηθικά κολάσιμες και πρέπει να θεωρούνται παράνομες. Οι αντιδράσεις πολλές και κάτι παραπάνω από σφοδρές.
“Αν η μητέρα μου ήξερε ότι είμαι ανάπηρος θα με σκότωνε ή όχι;”, ρώτησε τους επικριτές του. Κι’ απάντηση δεν πήρε. Πώς να πεις σ’ ένα παιδί τριάντα, τριανταπέντε χρονών που έχει την γενναιότητα να αυτοπροσδιοριστεί ανάπηρος, κοιτώντας το στα μάτια, πως ναι, θα το έκανες; Πόσος κυνισμός, πόση σκληρότητα, πόση απανθρωπιά χρειάζεται για να υπερασπιστεί κάποιος τη θέση του;
Θα έλεγε κανείς πως η έκτρωση σε περίπτωση αναπηρίας του παιδιού ή άλλου προβλήματος υγείας, μοιάζει με ένα σύγχρονο «Καιάδα». Σαν να αποδεχόμαστε ως μόνη λύση για κάθε ασθένεια, αναπηρία ή άλλο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει κανείς σε κάποια στιγμή της ζωής του, τη θανάτωσή του, με ή χωρίς τη δική του συναίνεση.
Προσπερνώντας τις συμπληγάδες αυτών των αναστολών θα μπορούσαμε να φανταστούμε τον διάλογο μιας μάνας απαλλαγμένης από ενοχές που αν γνώριζε ότι θα έφερνε στον κόσμο ένα ανάπηρο παιδί θα το σκότωνε; Βάρβαρο, αλλά αναγκαίο να το αναλογιστούμε.
Στην αρχαιότητα
Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι Πλάτων και Αριστοτέλης επικροτούσαν και ενθάρρυναν την έκτρωση, κυρίως για λόγους ευγενικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς. Κατ’ αυτούς η έκτρωση μπορούσε να γίνεται χωρίς φόβο ποινής, μέχρι τους τεσσερισήμισι μήνες της εγκυμοσύνης, μέχρι τότε το έμβρυο δεν έχει αποκτήσει αίσθηση ζωής, όπως πίστευαν. Οι αρχαίοι Έλληνες γιατροί όμως, ήταν κατά των εκτρώσεων. Ο Ιπποκράτης στον περίφημο όρκο του λέγει: «ουδέ πεσσόν φθόριον δώσω». Ο Γαληνός υποστηρίζει ότι «ζώα τα έμβρυα» και εκφράζεται σαφώς κατά των εκτρώσεων. Οι πυθαγόρειοι, ήταν αντίθετοι με την άμβλωση, γιατί πίστευαν ότι στο έμβρυο υπάρχει ζωή ήδη από τη στιγμή της σύλληψής του.
Τομή στην αδιάκοπτη συνέχεια της ζωής
Στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες δυτικές χώρες, ο νόμος 1609/86 επιτρέπει την έκτρωση μέχρι την δωδέκατη εβδομάδα της κύησης για κοινωνικούς λόγους. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάποια σοβαρή ανωμαλία στο έμβρυο, επιτρέπεται από το νόμο μέχρι την 24η εβδομάδα. Μετά την 24η εβδομάδα η διακοπή της εγκυμοσύνης είναι ποινικό αδίκημα.
Ο γνωστός νομικός Γεώργιος Κουμάντος έγραφε επ’ αυτού, πως «παρά το σεβασμό που οφείλεται στο έμβρυο, ως ανθρώπινη ζωή και μελλοντικό πρόσωπο, αλλά κάτω από την πίεση κοινωνικών αντιλήψεων που παραδέχονται τις εκτρώσεις ως θεμιτές, ακόμη και ως έκφραση ενός δικαιώματος της γυναίκας, να εξουσιάζει το σώμα της, ο νομοθέτης καθιερώνει μια ακόμη τομή στην αδιάκοπτη συνέχεια της ζωής: Η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης δεν απαγορεύεται κατά τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης».
Ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος σχολίαζε σε σκληρό τόνο: Πρόκειται για επαίσχυντη στάση του νομοθέτη να υποκύψει όχι στην πλειοψηφία των πολιτών, αλλά στις πιέσεις ορισμένων ομάδων γυναικών, δήθεν πρωτοπόρων. Και είναι ηθικώς παραλογισμός, η ίδια πράξη ονομαζόμενη συγκαλυπτικά «τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης», αν επιτελεστεί την 84η ημέρα ύστερα από τη σύλληψη, να χαρακτηρίζεται ως μη αντίθετη προς το δίκαιο. Αν επιτελεστεί όμως την 85η ημέρα ύστερα από τη σύλληψη να χαρακτηρίζεται αξιόποινο αδίκημα. Μιάς ημέρας διαφορά εμφανίζεται κρίσιμη για τον εγκληματικό ή μη χαρακτήρα της ίδιας πράξης, προς γελοιοποίηση της νομοθεσίας. Και ιδού πρόσθετη αθλιότατη ανοησία: η διεκδίκηση δικαιώματος προς έκτρωση ως «Δικαιώματος της γυναίκας να εξουσιάζει το σώμα της».
Μια απλή μάζα;
Ο κος Δεσποτόπουλος στο σύγγραμμά του «Φιλοσοφία του Δικαίου», έχει εκφραστεί για το δικαίωμα χειρισμού από τον άνθρωπο των μελών και των λειτουργιών του ατομικού του σώματος. Αλλά η αντιμετώπιση της εγκυμοσύνης δεν είναι χειρισμός από τη γυναίκα του ατομικού της σώματος. Η εγκυμοσύνη ενέχει συνύπαρξη επί εννέα μήνες δύο ανθρωπίνων όντων. Δεν είναι το έμβρυο μέλος του γυναικείου σώματος, είναι όν ανθρώπινο άλλο από τη γυναίκα μητέρα! Έπρεπε ίσως αυτό να τονιστεί, αν και αυτονόητο. Το ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ το1973 αποφάνθηκε, ότι το έμβρυο δεν είναι φυσικό πρόσωπο, χωρίς όμως να απαντήσει πότε αρχίζει η ζωή του ανθρώπου σύμφωνα με το νόμο, αφήνοντας έτσι τα περιθώρια της ελεύθερης ερμηνείας από τα επί μέρους δικαστήρια για προστασία των δικαιωμάτων του εμβρύου.
Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος θρησκευόμενος για να αποδεχτεί πως ο άνθρωπος σ’ αυτή τη ζωή δεν είναι απλά μια μάζα από σάρκες και οστά που κινούνται αλλά είναι και πνεύμα. Διαθέτει δηλαδή πνευματικές λειτουργίες, μνήμη, φαντασία, δημιουργικότητα, ιδιότητες που τον συνδέουν με το μακρινό παρελθόν και το μακρινό μέλλον. Είμαστε ένας σταθμός σ’ αυτό το ανεξερεύνητο θαύμα της Ζωής για να συνεχίσει η ίδια η Ζωή να διαιωνίζεται μέσα από εμάς. Δεν μπορούμε, δεν έχουμε το δικαίωμα να ανακόψουμε αυτή την πορεία της.
Φυσικά αυτή είναι η Φιλοσοφική θεώρηση του όλου θέματος των αμβλώσεων και θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά και να προσεγγίσει κάποιος την άποψη της Εκκλησίας από άλλο μονοπάτι σκέψης.
Η κοινωνική διάσταση
Όμως όσο αφορά στην αμιγώς κοινωνική διάσταση μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης το πρόβλημα για μια νέα γυναίκα δεν είναι πώς να το διαχειριστεί αλλά πώς να μην βρεθεί ποτέ σ’ αυτήν την θέση. Κι’ αυτό είναι εφικτό. Αν όμως παρ’ όλες τις προφυλάξεις βρεθεί σ’ αυτή την θέση και δεν συντρέχουν οι σπάνιες περιπτώσεις να απειλείται η δική της ζωή τότε δεν νομιμοποιείται ηθικά η πράξη της άμβλωσης.
Είναι τιμή για μια γυναίκα που η Φύση της εμπιστεύτηκε το προνόμιο να φέρνει στον κόσμο Ζωή. Να συνεχίσει η Ζωή να υπάρχει έστω και με παιδιά που έρχονται ως “ανεπιθύμητα”. Σκεφτείτε πόσες γυναίκες λαχταρούν ένα παιδί που δεν έρχεται ποτέ στην ζωή τους… Σκεφτείτε πόσοι παλεύουν να υιοθετήσουν ένα παιδί. Κι αν τίποτα από όλα αυτά δεν είναι εφικτό, σκεφτείτε το δικαίωμα κάποιου να τάσσεται κατά μιας τέτοιας ενέργειας.
