Η Ζωή εν τάφω Μητσιάς – Ξυλούρης: Η συγκλονιστική ερμηνεία τους

Όπως κάθε Πάσχα η Μεγάλη Παρασκευή καταφθάνει με πένθιμη ατμόσφαιρα για τον θάνατο του Θεανθρώπου επί του σταυρού. Σε κλίμα βαθιάς κατάνυξης οι πιστοί στολίζουν με άνθη από το πρωί τον Επιτάφιο για να προσκυνήσουν στη συνέχεια μετά την αποκαθήλωση το νεκρό σώμα του Ιησού Χριστού.

Δείτε ακόμη: Μεγάλη Παρασκευή: Έθιμα από κάθε γωνιά της Ελλάδας

Κατά την περιφορά του Επιταφίου απαράμιλλης ομορφιάς τροπάρια ψάλλονται, τα γνωστά εγκώμια του επιτάφιου θρήνου. Ρίγη συγκίνησης προκαλεί η ερμηνεία της «Ζωής εν τάφω» από τον αείμνηστο Νίκο Ξυλούρη και τον Μανώλη Μητσιά που προβλήθηκε στην ΕΡΤ το 1977.

Τι γιορτάζουμε σήμερα Μεγάλη Παρασκευή

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα απόλυτου πένθους για όλη την Χριστιανοσύνη, απόλυτης αργίας και νηστείας, η μέρα που γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος, όπου κορυφώνονται τα Πάθη του Χριστού και γίνεται η σταύρωση του Χριστού το ξημέρωμα τις ίδιας μέρας. Την Ενάτη Ωρα της ημέρας λέγεται το «Τετέλεσται». Η θεία ψυχή του Ιησού Χριστού κατεβαίνει στον Άδη. Το «Πρωτευαγγέλιο», η πρώτη χαρμόσυνη υπόσχεση του Θεού στους πεσμένους Προπάτορες, αρχίζει να εκπληρώνεται.

Μέχρι λίγο πριν τις 11:00 το πρωί τελείται η λειτουργία των Μεγάλων Ωρών όπου οι γυναίκες μοιρολογούν και κλαίνε για τον Χριστό ενώ άλλοι προσκυνούν και αποτείνουν φόρο τιμής στον σταυρωθέντα Χριστό. Απ’ τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται ο επιτάφιος και τελείται ολονυχτία στις περισσότερες εκκλησίες της Ελλάδας. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο όπου θα γίνει η περιφορά του το βράδυ.

Την Παρασκευή ο Ιησούς παραδίδεται στους στρατιώτες και βασανίζεται

Την Παρασκευή, στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας Πόντιο Πιλάτο. Εκείνος, αφού Τον ανακρίνει με ποικίλους τρόπους και αφού ομολογεί διπλούν ότι ο Ιησούς είναι αθώος, για να ευχαριστήσει τους Ιουδαίους, νίπτοντας τας χείρας του, τον καταδικάζει σε θάνατο και αφού τον μαστιγώνει σαν δραπέτη δούλο τον Δεσπότη των όλων, Τον παραδίδει για να σταυρωθεί. Ο Ιησούς, αφού παραδίδεται στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σαν σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι.

Μετά, φορώντας πάλι τα ρούχα του και βαστάζοντας το Σταυρό, πηγαίνει προς τον Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης και εκεί, γύρω στην Τρίτη ώρα της ημέρας, σταυρώνεται μεταξύ δυο ληστών, βλασφημείται από αυτούς που είχαν πάει στον Γολγοθά μαζί του, μυκτηρίζεται από τους αρχιερείς, ποτίζεται από τους στρατιώτες με ξύδι ανακατεμένο με χολή. Γύρω στην ενάτη ώρα, αφού βγάζει πρώτα φωνή μεγάλη, και λέει: «Τετέλεσται», εκπνέει «ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου».

Το έθιμο του επιταφίου

Εις ανάμνηση αυτών, στην Κρήτη συνηθίζουν να βράζουν σαλιγκάρια και να πίνουν το ζουμί τους, που είναι σαν χολή. Το μεσημέρι, μετά την Αποκαθήλωση του Κυρίου, Τνεαρά κορίτσια στολίζουν τον επιτάφιο με ανοιξιάτικα λουλούδια (βιολέτες, τριαντάφυλλα και μενεξέδες) και φτιάχνουν στεφάνια ή γιρλάντες, ενώ ψέλνουν το μοιρολόι της Παναγίας. Μετά το στολισμό του επιταφίου οι πιστοί προσέρχονται στις εκκλησίες για να προσκυνήσουν και, όπως συνηθίζεται, άντρες, γυναίκες και παιδιά περνάνε από κάτω όχι μόνο «για να τους πιάσει η χάρη», αλλά για να δηλώσουν υποταγή, ομολογία στον Χριστό.