Η 1η Μαΐου δεν είναι μια ημέρα που περνά απαρατήρητη. Τα έθιμα και η ιστορία της Πρωτομαγιάς ξεκινούν από τα βάθη της ανθρώπινης παράδοσης και περνούν από γενιά σε γενιά. Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου που – στην Ελλάδα, τη Ρώμη και μέχρι το Βυζάντιο- ήταν αφιερωμένος στον ετήσιο εορτασμό της θεάς της γονιμότητας και της γεωργίας, Δήμητρας.
Η κόρη της, Περσεφόνη, που έρχεται από τον Κάτω Κόσμο αυτόν τον μήνα, από τον Αδη-σύζυγό της, ήταν ο λόγος για τη γιορτή των Ανθεστηρίων, της μεγαλόπρεπης πομπής προς τα ιερά για να προσφέρουν άνθη. Το μαγιάτικο στεφάνι που φτιάχνεται παραδοσιακά από κληματόβεργα και άνθη των αγρών δεν είναι μόνο ελληνικό έθιμο αλλά απαντάνται σε πολλά νησιά της Μεσογείου.
H αναγέννηση της φύσης με την άνοιξη
Ο συμβολισμός είναι παντού ο ίδιος: αναγέννηση της φύσης με την άνοιξη, γεγονός που θέλουν οι άνθρωποι να φέρουν και στα σπίτια τους. Στη λαϊκή αντίληψη ο θάνατος και η γέννηση, το καλό και το κακό συνυπάρχουν. Όλα τα σπίτια, έκτος από εκείνα που έχουν πένθος, φτιάχνουν στεφάνι για προστασία, υγεία, ευτυχία, για το μάτι, με τον ανάλογο συνδυασμό λουλουδιών.
Το στεφάνι θα παραμείνει στο σπίτι μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού. Στη γιορτή του Άη Γιάννη του Κλήδονα το ρίχνουν στη φωτιά. Ανάβουν φωτιές σε δρόμους και πλατείες και πηδούν πάνω από τη φωτιά τρεις φορές, τρέχοντας.
Για μία ακόμη χρονιά, με τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας σε ισχύ η τήρηση του εθίμου είναι πιο δύσκολη αλλά όχι ακατόρθωτη, καθώς κατά τη διάρκεια του καθημερινού περιπάτου μπορεί κανείς να μαζέψει τα λουλούδια που είναι απαραίτητα και να φτιάξει ένα μαγιάτικο στεφάνι.
Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς και η προ-χριστιανική του προέλευση
Οι πρώτοι εορτασμοί της Πρωτομαγιάς ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη με γιορτές, όπως το κέλτικο Μπελτέιν και την εωσφορική γιορτή της Νύχτας του Walpurgis στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη και γίνονται μέχρι σήμερα. Με τον εκχριστιανισμό, όμως, της Ευρώπης, πολλές από αυτές τις γιορτές είτε απαγορεύτηκαν είτε έλαβαν χριστιανικό χαρακτήρα.
Έτσι, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχασε τον θρησκευτικό του νόημα. Σήμερα, σε πολλές περιοχές της Ευρώπης επιβιώνουν έθιμα αυτής της εποχής, όπως ο χορός γύρω από το Γαϊτανάκι. Σήμερα πολλές νεο-παγανιστικές ομάδες προσπαθούν να αναβιώσουν ανάλογα αρχαία έθιμα της Πρωτομαγιάς.
Φτιάξτε πρωτομαγιάτικο στεφάνι από λουλούδια του αγρού
