Το φαινόμενο της διαδικτυακής απάτης, κοστίζει κάθε χρόνο εκατομμύρια ευρώ, τόσο στους πολίτες όσο και στην οικονομία ενώ βαρύνουσας σημασίας είναι και η συναισθηματική βλάβη που προκαλείται στο θύμα. Συνήθως, οι απατεώνες του διαδικτύου επικεντρώνονται περισσότερο στο πώς θα μπορέσουν να ξεγελάσουν και να εξαπατήσουν τους πολίτες παρά στο να παραβιάσουν ή να “χακάρουν” κάποιο σύστημα μιας τράπεζας ή ενός οργανισμού.
Για το λόγο αυτό, οι συναλλασσόμενοι πρέπει να έχουν αυξημένα αντανακλαστικά γιατί κινδυνεύουν οι ίδιοι να προκαλέσουν την τύχη τους και να εξαπατηθούν από επιτήδειους, με αποτέλεσμα η… όποια αποζημίωση να μην έρχεται ποτέ. Μία από τις πολλές ιστορίες που φτάνουν στο e mail μας, ιδιαίτερα σοκαριστική, αποδεικνύει πως παρά την συχνή ενημέρωση αλλά και τις χιλιάδες υποθέσεις που δημοσιοποιούνται, οι πολίτες εξακολουθούν να μην δίνουν την απαραίτητη προσοχή στα βήματα που ακολουθούν για τη διεκπεραίωση μιας παραγγελίας.
Αντί για 300… 1400!
Τα ονόματα έχουν αλλαχθεί για ευνόητους λόγους, όμως η ιστορία είναι πέρα για πέρα αληθινή, χωρίς καμία δόση υπερβολής! Ο Κώστας, έβαλε μία αγγελία στο διαδίκτυο για να πουλήσει μια μεταχειρισμένη μηχανή από Fiat με τιμή 300€! Ακριβώς μετά από λίγη ώρα και προς έκπληξη του, τον κάλεσε ο Ανδρέας και του είπε ότι ενδιαφέρεται να την αγοράσει και μάλιστα επειδή βιάζεται να του δώσει το iban της τράπεζας να του περάσει εκείνη την στιγμή τα χρήματα!
Ο Κώστας χαρούμενος με το ποσό τυχερός στάθηκε μέσα σε λίγη ώρα, δίνει στον Ανδρέα το iban και πράγματι μέσα σε λίγα λεπτά τα χρήματα είναι στην τράπεζα! Αντί όμως για 300€ έχουν κατατεθεί 1400€!!! Αμέσως καλεί τον Ανδρέα στο τηλέφωνο και τον ενημερώνει για την λάθος κατάθεση ζητώντας του τον δικό του iban ώστε να επιστρέψει την διαφορά! Εκείνος τον καθυσηχάζει και του λέει να μην ανησυχεί καθώς θα τον βοηθήσει να κάνουν μαζί την επιστροφή μέσω μιας διαδικασίας που ξέρει!
Απλά το μόνο που έχει να κάνει, αφού ήδη είναι στο ebanking του, να πατήσει εκείνο το κουμπί… μετά το άλλο κουμπί… να κάνει αυτή την διαδικασία… Σαστισμένος ο Κώστας από αυτά που του λέει ο Ανδρέας και έχοντας αρχίσει να νιώθει άβολα, του ζητάει τον αριθμό λογαριασμού ώστε την επομένη να πάει στην τράπεζα και να καταθέσει τη διαφορά.
Ο…. πατέρας
Ο Ανδρέας επιμένει πως δεν χρειάζεται. Δίπλα του είναι ο πατέρας του που θα τον βοηθήσει γιατί… γνωρίζει καλύτερα. Αμέσως δίνει το τηλέφωνο στον πατέρα του και εκείνος λέει στον Κώστα: «Κώστα είμαι ο πατέρας του Ανδρέα, σε παρακαλώ παιδί μου να σε βοηθήσω να κάνουμε μαζί την διαδικασία γιατί έχουμε ανάγκη τα υπόλοιπα χρήματα που κατά λάθος σου στείλαμε. Να μας εμπιστευτείς για να σε βοηθήσουμε να ολοκληρώσεις την διαδικασία, όπως σε εμπιστευόμαστε εμείς ότι θα μας τα επιστρέψεις.».
Ο Κώστας σάστισε, η φωνή στην άλλη γραμμή στην ουσία δεν είχε τόσο μεγάλη διαφορά από αυτή του Αντρέα ώστε να μοιάζει μεγαλύτερου άντρα αλλά συνομήλικου του Αντρέα! Ο Κώστας τελικά, αποφάσισε όχι μόνο να μην πάει στην τράπεζα να τους επιστρέψει τα χρήματα αλλά να πάει στην αστυνομία να αναφέρει το γεγονός.
Εξηγεί τα πάντα στους αστυνομικούς οι οποίοι ενημερώνουν τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Μετά από λίγη ώρα, ενώ ακόμα είναι στο αστυνομικό τμήμα, τον ενημερώνουν ότι ευτυχώς που δεν ακολούθησε τα βήματα από την διαδικασία που τον παρότρυνε ο Κώστας να κάνει, καθώς έτσι γίνονται ορατοί στον άλλον οι κωδικοί του ebanking! Με αυτό τον τρόπο οι συγκεκριμένοι προ λίγων ημερών, κατάφεραν να αδειάσουν τον τραπεζικό λογαριασμό μίας κοπέλας αποσπώντας της το ποσό των 25.000€!
Οι απατεώνες δεν επέχουν συλληφθεί ακόμα.
Μεγάλη προσοχή στις συναλλαγές σας μέσω Ίντερνετ – Οι πιο συχνές μέθοδοι εξαπάτησης
Phishing
Οι πολύ συνηθισμένες περιπτώσεις απάτης είναι αυτές του ηλεκτρονικού “ψαρέματος” ή αλλιώς phishing, όπου οι απατεώνες επικοινωνούν με τα θύματά τους κυρίως μέσω email ή γραπτού μηνύματος SMS. Προσποιούνται ότι είναι από την τράπεζά τους και συνήθως με πρόφαση του επείγοντος για ένα “πρόβλημα” με τους λογαριασμούς ή τις κάρτες τους, τους παραπέμπουν σε πλαστές ιστοσελίδες όπου τους ζητάνε να καταχωρήσουν τους κωδικούς πρόσβασης στο e-banking, στοιχεία πιστωτικών καρτών, κωδικούς μιας χρήσης για την επιβεβαίωση συναλλαγών, ώστε να μπορέσουν στη συνέχεια οι απατεώνες να πραγματοποιήσουν παράνομες μεταφορές χρημάτων αλλά και αγορές αγαθών μέσω του ίντερνετ.
Οι τράπεζες έχουν τονίσει επανειλημμένως ότι δεν ζητάνε ποτέ, για κανένα λόγο και με κανένα τρόπο (email, SMS, Viber, τηλεφωνικά) τους κωδικούς του e – banking και τα στοιχεία καρτών των πελατών.
Οι πολίτες θα πρέπει μεταξύ άλλων:
Όταν λαμβάνουν κωδικούς μίας χρήσης (μέσω SMS ή Viber) ή ειδοποιήσεις (push notifications) στο κινητό τους για την επιβεβαίωση συναλλαγής τους να ελέγχουν προσεκτικά την περιγραφή τους και για ποιο σκοπό τους έχει αποσταλεί.
Να παρατηρούν το κείμενο για το ύφος του email ή του SMS και πιθανά ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη.
Να ελέγχουν την πραγματική διεύθυνση email του αποστολέα, τοποθετώντας τον κέρσορα πάνω σε αυτήν.
Να επιβεβαιώνουν ότι έχουν επισκεφθεί το επίσημο site της τράπεζάς τους (URL) και να θυμούνται ότι οι τράπεζες ποτέ και για κανένα λόγο και με κανένα τρόπο δεν θα τους ζητήσουν τους κωδικούς τους.
Να μην κοινοποιούν σε κανέναν και να μην εισάγουν σε άγνωστες ιστοσελίδες τους κωδικούς για e-banking (username και password) ή τους αριθμούς καρτών τους.
Να μην απαντούν ποτέ σε κλήσεις ή σε άγνωστα μηνύματα που ζητούν τα στοιχεία λογαριασμών τους και τον αριθμό του κινητού τους τηλεφώνου.
Ηλεκτρονικές Αγορές
Πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις διαφημίσεις για εξωφρενικές προσφορές ή θαυματουργά προϊόντα, μέσω emails, διαδικτυακές αγγελίες, αναρτήσεις σε κοινωνικά δίκτυα, αναδυόμενα παράθυρα κατά την πλοήγηση.
Προσοχή εάν οι αγορές αυτές γίνονται μόνο με κατάθεση χρημάτων σε τραπεζικό λογαριασμό ή μέσω ηλεκτρονικών υπηρεσιών μεταφοράς χρημάτων και σχεδόν ποτέ με αντικαταβολή ή πιστωτική κάρτα.
Οι συναλλασσόμενοι πρέπει:
Να κάνουν χρήση, όταν είναι δυνατόν, εγχώριων αξιόπιστων και γνωστών ηλεκτρονικών καταστημάτων.
Να κάνουν έρευνα σε αξιόπιστες πηγές στο διαδίκτυο για σχόλια και συστάσεις άλλων πελατών που έχουν ήδη αγοράσει από το συγκεκριμένο ηλεκτρονικό κατάστημα.
Να μην κάνουν παραγγελίες από άγνωστα ηλεκτρονικά καταστήματα που βρήκαν σε κάποιο email που τους απεστάλη από άγνωστο αποστολέα
Να αποφεύγουν την πραγματοποίηση αγορών που απαιτούν, αποκλειστικά, την πληρωμή μέσω τραπεζικού εμβάσματος και δεν δέχονται την πληρωμή με πιστωτική κάρτα ή την αντικαταβολή ως τρόπο πληρωμής.
Να αποφεύγουν να δίνουν προκαταβολή για συμφωνία με κάποιον που γνώρισαν μέσω email, ηλεκτρονικής αγγελίας, ανάρτησης σε κοινωνικά δίκτυα.
Τα Money Mules
Τα “μουλάρια του χρήματος” είναι τρίτα άτομα που ηθελημένα ή άθελά τους χρησιμοποιούνται από τους απατεώνες του διαδικτύου για τη μεταφορά χρημάτων. Οι συναλλασσόμενοι πρέπει να προσέχουν να μην δέχονται να μεσολαβήσουν ως ενδιάμεσοι για μεταφορά χρημάτων σε τρίτους, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα ένα ποσοστό χρημάτων ως προμήθεια. Να μην δίνουν ποτέ στοιχεία των τραπεζικών τους λογαριασμών (IBAN) σε τρίτους, εκτός και εάν τους γνωρίζουν και τους εμπιστεύονται.
Τηλεφωνικές κλήσεις με πρόσχημα την βλάβη του ηλεκτρονικού υπολογιστή
Προσοχή εάν σας καλέσει κάποιος από άγνωστο αριθμό και ισχυρίζεται ότι είναι από μεγάλη εταιρία πληροφορικής, χωρίς να έχετε δηλώσει προηγουμένως κάποια βλάβη για τον Η/Υ σας. Να διακόπτετε αμέσως την κλήση γιατί με το πρόσχημα της επισκευής υποτιθέμενης βλάβης, θα σας “εκμαιεύσουν” προσωπικά δεδομένα και θα υποκλέψουν λογαριασμούς σας.
Αιτήματα πληρωμής μέσω e-mail
Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν λαμβάνετε αιτήματα πληρωμής μέσω e-mail. Να επαληθεύετε πάντα τηλεφωνικά με τον προμηθευτή ή τον πελάτη σας ότι το αίτημα πληρωμής είναι έγκυρο και να διασταυρώνετε τηλεφωνικά τον αριθμό λογαριασμού στον οποίο πρόκειται να πιστωθούν τα χρήματα.
Γενικότερα, οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι χρήσιμες συμβουλές μπορούν να βρουν στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας και της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, καθώς και στις ιστοσελίδες των τραπεζών τους και των άλλων εταιριών με τις οποίες συναλλάσσονται.
