“Ο εμβολιασμός σε περίπτωση πανδημίας θα πρέπει να είναι υποχρεωτικός, αφού έχει αντανάκλαση στο σύνολο της κοινωνίας ανέφερε στο Πρώτο Πρόγραμμα ο επίτιμος αντιπρόεδρος του ΣτΕ και καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου, Πέτρος Παραράς. Όπως επισήμανε “ο καθένας είναι ιδιοκτήτης του εαυτού του. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις δημοσίου συμφέροντος που κάμπτεται αυτή η εξουσία του ανθρώπου”.
Επιπλέον εκτίμησε πως είναι «Λόγος απόλυσης ή περικοπής του μισθού η εμμονική άρνηση μάσκας και εμβολιασμού». «Καταλήγω στην ακραία περίπτωση της μη πρόσληψης στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα αν ο πολίτης δεν είναι εμβολιασμένος, για να καταδείξω την υποχρέωση του εμβολιασμού, τουλάχιστον για το υγειονομικό προσωπικό της χώρας» υπογράμμισε ο κος Παραράς. Η εμμονική άρνηση της μάσκας και του εμβολιασμού θα πρέπει να αποτελεί νόμιμο λόγο απόλυσης υπαλλήλου σύμφωνα με την άποψη του καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου ή στην εναλλακτική περίπτωση θα μπορούσε ο εργοδότης αντί για την απόλυση να μην καταβάλλει τμήμα του μισθού στον αρνητή του εμβολίου.
Από τον Μάρτιο του 2020 προβλέπεται, νομοθετικά, η δυνατότητα επιβολής της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού “για την αποτροπή της διάδοσης νόσου”). Ο πρωθυπουργός αναφέρει σε πρόσφατη συνέντευξή του:”…θεωρώ ότι η συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κάποιων κατηγοριών εργαζόμενων, ειδικά των υγειονομικών, πρέπει να ανοίξει …τον Σεπτέμβρη– Οκτώβριο”. Διευκρινίζει όμως, για την αποφυγή παρανοήσεων, πως: “…Κανείς εργοδότης δεν μπορεί να απολύσει έναν εργαζόμενο σε μια ιδιωτική επιχείρηση …επειδή ο εργαζόμενος θα επιλέξει να μην κάνει το εμβόλιο”.
Υποχρεωτικό εμβόλιο Covid: Το νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας
Το θέμα του υποχρεωτικού εμβολιασμού προβλέπεται στο ν. 4675/11.3.2020: “β) Σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται, με απόφαση του Υπουργού Υγείας … υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου”. Δεν έχει, επί του παρόντος, εκδοθεί η σχετική υπουργική απόφαση˙ δεν προβλέπεται, κατά τα προαναφερθέντα, να γίνει πριν το Φθινόπωρο.
Οι εργοδότες υποχρεούνται να μεριμνούν για την υγεία των εργαζομένων τους. Πρόκειται για παρεπόμενη υποχρέωση των εργοδοτών (που απορρέει από την καλή πίστη) μεταξύ εκείνων που συχνά εξειδικεύονται σε ειδικότερες διατάξεις νόμου. Αντίστοιχη υποχρέωση έχουν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι έναντι των συναδέλφων τους, αυτονοήτως και έναντι εκείνων που καλούνται να συνδράμουν (ασθενών και ηλικιωμένων λ.χ.). Σαφώς, με τους προαναφερθέντες δεν συνδέονται συμβατικά οι εργαζόμενοι είναι όμως δυνατό να γεννηθεί αδικοπρακτική ευθύνη τους.
Σε συνέντευξή του στο iatronet, ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου εξηγεί το νομικό πλαίσιο που επιτρέπει για λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας τον υποχρεωτικό εμβολιασμό σε κάποιες κατηγορίες επαγγελμάτων εξηγεί:
“Δεν είναι δυνατό να επιβληθεί με απόφαση κυβερνητική, με νόμο του κράτους, ο καθολικός εμβολιασμός όλου του πληθυσμού χωρίς καμία εξαίρεση. Αυτό είναι αντίθετο και στη διεθνή σύμβαση του Οβιέντο για την προστασία της ελευθερίας του προσώπου από επεμβάσεις ιδίως της βιοϊατρικής αλλά και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που προστατεύουν τόσο την ιδιωτική ζωή, όσο και την σωματική και ψυχική ακεραιότητα κάθε προσώπου. Δεν είναι δυνατό κανείς να δεχτεί επέμβαση στην σωματική ή ψυχική ακεραιότητά του, χωρίς τη συναίνεσή του. Αυτή είναι μια θεμελιώδης αρχή της προστασίας της προσωπικότητας και της ελευθερίας και αυτονομίας του καθένα.
Ένας επιπλέον μεγάλος κίνδυνος σε μια τέτοια περίπτωση είναι να δημιουργηθεί μια τεράστια βάση αποθήκευσης δεδομένων από σύγχρονα ηλεκτρονικά κέντρα, και διεθνή κέντρα υπερ-συγκέντρωσης αποθήκευσης πληροφοριών, τα οποία δεν ξέρουμε πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. Θα συγκέντρωναν ενδεχομένως πληροφορίες για το προφίλ, την υγεία και την προσωπικότητα του καθένα, όπως τι ασθένειες έχει περάσει, αν έχει ή όχι εμβολιαστεί και πως συμπεριφέρεται γενικά στη ζωή του. Θα φτιαχνόταν μια ακτινογραφία της υγείας του και της προσωπικότητάς του. Και αν οι πληροφορίες αυτές συσχετίζονταν με την αποθήκευση προσωπικών πληροφοριών από τα μέσα μαζικής και κοινωνικής δικτύωσης καταλαβαίνετε πόσο εφιαλτική γίνεται η παρακολούθηση της προσωπικότητάς μας.
‘Ο καθένας έχει την ευθύνη της προσωπικής του υγείας’
Είναι ένα τρομακτικό ενδεχόμενο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας, για να καταλάβουμε τι θα συνέβαινε, αν γινόταν ο εμβολιασμός όπως γίνεται στην Κίνα. Αλλά, η Κίνα είναι ένα δεσποτικό κράτος. Στις φιλελεύθερες δημοκρατίες δεν είναι δυνατό να έρθει η πολιτεία και να σε εξαναγκάσει να εμβολιαστείς υποχρεωτικά ή να δεχτείς να υφίστασαι κάποιες εξετάσεις προληπτικές, όπως γινόταν στην περίοδο των Ναζί, για οποιοδήποτε κρατικό ή δημόσιο σκοπό. Ο καθένας έχει την ευθύνη της προσωπικής του υγείας, αρκεί να μη διακινδυνεύεται άμεσα με την ανεύθυνη συμπεριφορά του η δημόσια υγεία και λαμβάνονται όλα τα μέτρα αποφυγής της προσβολής των ελευθεριών με τρόπο υπέρμετρο και μη αναγκαίο”.
Υποχρεωτικό εμβόλιο Covid: ΗΠΑ, Γερμανία και Ιταλία
ΗΠΑ
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η από 16.12.20 Οδηγία της Επιτροπής Ίσων Ευκαιριών Απασχόλησης των ΗΠΑ. Οι εργοδότες, σύμφωνα με αυτήν, δικαιούνται να αξιώνουν από τους εργαζομένους τους να εμβολιαστούν, με εξαίρεση εκείνους που προβάλλουν λόγους υγείας ή θρησκευτικούς λόγους.
Οι φοιτητές στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και στο City University της Νέας Υόρκης θα πρέπει να έχουν εμβολιαστεί κατά της Covid-19 για να παρακολουθήσουν μαθήματα με φυσική παρουσία αυτό το φθινόπωρο, δήλωσε σήμερα ο κυβερνήτης Άντριου Κουόμο.
Γερμανία
Από τις πρώτες μέρες του 2021 ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας κ.Μάρκους Ζέντερ εισηγούνταν υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού κατά του κορονοϊού για ορισμένες ομάδες εργαζομένων (ενδ.: νοσηλευτικό προσωπικό σε νοσοκομεία και γηροκομεία. Στους αντιδρούντες προστέθηκαν η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και οι συνδικαλιστές.
Ιταλία
Νοσηλευτές σε δύο δομές νοσηλείας και περίθαλψης ηλικιωμένων ασθενών στο Veneto της Ιταλίας, αρνήθηκαν να εμβολιαστούν. Ο εργοδότης τους έθεσε σε υποχρεωτική άδεια με αποδοχές. Οι νοσηλευτές προσέφυγαν στο Δικαστήριο ζητώντας την επιστροφή στην εργασία τους. Το δικαστήριο στο οποίο προσέφυγαν απέρριψε την αίτησή τους, στη βάση της προστασίας τους από τον κίνδυνο να νοσήσουν από λοίμωξη Covid-19.
Υποχρεωτικό εμβόλιο Covid: Η συνδρομή της υφιστάμενης νομολογίας
Το ΣτΕ, με την υπ’ αριθμ. 2387/2020 απόφασή του, παρέχει κατευθυντήριες γραμμές στο θέμα που μας απασχολεί. Συγκεκριμένα αναφέρει: “Το μέτρο του εμβολιασμού, καθ’ εαυτό, συνιστά σοβαρή μεν παρέμβαση…, πλην όμως συνταγματικώς ανεκτή, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α)ότι προβλέπεται από ειδική νομοθεσία… και β)ότι παρέχεται δυνατότητα εξαίρεσης από τον εμβολιασμό σε ειδικές ατομικές περιπτώσεις, για τις οποίες αυτός αντενδείκνυται.”.
Το νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας είναι ήδη έτοιμο για την επιβολή υπό όρους υποχρεωτικότητας στον εμβολιασμό. Μια υπουργική απόφαση απομένει. Μέχρι την έκδοσή της πάντως, οι εργοδότες δεν δικαιούνται να καταγγείλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους εξαιτίας της άρνησής τους να εμβολιασθούν. Όταν όμως εκδοθεί μια τέτοια Υπουργική Απόφαση, το ΣτΕ μας έχει, ήδη, προϊδεάσει πως δεν θα πρέπει να αναμένουμε την κήρυξη μιας τέτοιας καταγγελίας ως άκυρης…
