Απόδημος ελληνισμός: «Νύφες-Κόρες- Γυναίκες», ο μύθος, η γοητεία και η καταγωγή του παραδοσιακού καστελλοριζιακού ενδύματος.
Το Ελληνικό Φεστιβάλ Σίδνεϊ, είναι ένα από τα μεγαλύτερα και μακροχρόνια πολιτιστικά και καλλιτεχνικά γεγονότα της ελληνικής κοινότητας στην Αυστραλία. Κατά τον παρελθόν έχει καταγράψει πολλές επιτυχίες με διάφορες εκδηλώσεις. Στο πλαίσιο του 39ου Φεστιβάλ, ο Καστελλοριζιακός Σύλλογος Ιστορίας και Αρχείων της NSW, παρουσιάζει με υπηρηφάνεια, έκθεση με θέμα «Νύφες-Κόρες- Γυναίκες», προβάλλοντας τον μύθο, τη γοητεία και την καταγωγή του παραδοσιακού καστελλοριζιακού ενδύματος. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί από το “The Castellorizian” σε νέες εγκαταστάσεις στο Houston Road Kingsford στην Αυστραλία, από τις 18 μέχρι τις 23 Μαΐου 2021 και από τις 10 π.μ. – 1 μ.μ. και 3 – 6 μ.μ. κάθε μέρα. Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες που αποτυπώνουν τη μοναδική εικόνα των κατοίκων του Καστελλορίζου, η οποία έχει αφομοιώσει επιλεκτικά στοιχεία από τη Ανατολή και από τη Δύση.
Πιο συγκεκριμένα, θα παρουσιαστούν εικόνες που προέρχονται από τη χρονική περίοδο 1890 μέχρι και το 1965 και θα αφορούν τον παραδοσιακό ρουχισμό, των υποδημάτων των κοσμημάτων και των λοιπών εξαρτημάτων. Τα εκθέματα υα εμπλουτιστούν με οπτικο-ακουστικό υλικό καθώς και την ιστοριογραφία, τα ήθη και τα έθιμα των γυναικών που τα φορούσαν. Κατά το παρελθόν τοπικοί σύλλογοι, όπως ο Σύνδεσμος Καστελλοριζίων Ρόδου «Αχιλλέας Διαμαντάρας», όπως το Λύκειο Ελληνίδων Ρόδου και Αθήνας, κ.ά. φορείς έχουν παρουσιάσει εκδηλώσεις με θέμα την ανάδειξη της παραδοσιακής φορεσιάς του ακριτικού νησιού. Ιδιαίτερα το Λύκειο Ελληνίδων της Αθήνας, σχεδόν πάντα αναδεικνύει, προβάλει και τιμά την παραδοσιακή φορεσιά του ακριτικού νησιού.
Μια πρωτοποριακή μελέτη
Πρόσφατα η αδημοσίευτη μελέτη του Κυριάκου Μιχαήλ Χονδρού, με θέμα η Τοπική Γυναικεία Ενδυμασία του Καστελλορίζου, βραβεύθηκε σε πανελλήνιο διαγωνισμό, από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών (έτος ιδρύσεως 1934), που αποτελεί μια εμπεριστατωμένη εργασία και η οποία αναδεικνύει, με λεπτομερή τρόπο και κυρίως με πλούσιο γλωσσολογικό και λαογραφικό υλικό τις διάφορες φορεσιές (ανύπαντρης, παντρεμένης, θλιμμένης, τα παιδικά ρούχα, τα έθιμα που συνδέονται με αυτά, και τέλος με την ανδρική φορεσιά. Το προαναφερθέν βραβείο αντικατοπτρίζει το επί πολλά χρόνια ερευνητικό και συγγραφικό έργο του Κυριάκου Μ. Χονδρού, μια αναγνώριση που φανερώνει πως υπάρχουν δραστηριοιοι δωδεκανήσιοι οι οποίοι αθόρυβα συμβάλλουν στην προβολή του ελληνικού πολιτισμού.
Ο συγγραφέας αυτός, πριν από 46 χρόνια (βλ. εφημ. «Η Ροδιακή» 16 και 17 Ιανουαρίου 1975), είχε ξεκινήσει αγώνα για να σωθούν από το χρόνο, την αδιαφορία και από άλλες αιτίες οι παραδοσιακές ενδυμασίες των νησιών και των χωριών της Δωδεκανήσου, με δημοσιεύματα, ομιλίες και με μια έκδοση ενός βιβλίου που σήμερα έχει εξαντληθεί και που έχει τίτλο «Οι φορεσιές των γυναικών της Μεγίστης (Καστελλορίζου)», μια αυτοέκδοση η οποία απέσπασε θερμής υποδοχής από κριτικούς βιβλίων και αναγνωστικό κοινό. Η μελέτη του βασίστηκε σε επιτόπια μακροχρόνια έρευνα και με συλλογή διαφόρων ενδυμάτων, φωτογραφιών και κοσμημάτων ακόμα. Οι τελευταίες ηλικιωμένες γυναίκες του νησιού που φορούσαν την ενδυμασία, έδωσαν τόσες πληροφορίες ώστε χρειάστηκε μεθοδολογία, υπομονή και κυρίως χρόνος.
Ο απόδημος ελληνισμός όπως οι Καστελλορίζοι της Αυστραλίας, για μια ακόμα φορά, φανερώνουν και σέβονται τις παραδόσεις και πόσο αγαπούν τον γενέθλιο τόπο τους. Από γενιά σε γενιά μεταλαμπαδεύουν την ιστορία του τόπου, τα ήθη και τα έθιμα, αυτά τα στοιχεία που υπογραμμίζουν τη μοναδικότητα του κάθε τόπου.
