Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο διέταξε μια πτήση της Ryanair στην οποία επέβαινε ένας σημαντικός μπλόγκερ της αντιπολίτευσης και κατευθυνόταν στη Λιθουανία να προσγειωθεί στο Μινσκ, και τον συνέλαβε κατά την άφιξή του, δήλωσαν αξιωματούχοι και ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μέλη των δυνάμεων επιβολής του νόμου συνέλαβαν τον ακτιβιστή Ρόμαν Προτάσεβιτς, το όνομα του οποίου βρισκόταν σε κατάλογο καταζητουμένων μετά τις μαζικές διαδηλώσεις πέρυσι έπειτα από εκλογές τις οποίες ο Λουκασένκο ισχυρίστηκε ότι κέρδισε με μεγάλη διαφορά. Το αεροπλάνο, που πετούσε πάνω από τη Λευκορωσία σε μια πτήση από την Αθήνα στο Βίλνιους, είχε σχεδόν φθάσει στη Λιθουανία όταν άλλαξε κατεύθυνση και συνοδεία μαχητικού οδηγήθηκε στο Μινσκ εν μέσω πληροφοριών ότι στο αεροσκάφος υπήρχαν εκρηκτικά, σύμφωνα με διαδικτυακό ιστότοπο εντοπισμού πτήσεων και το BelTA. Δεν βρέθηκαν εκρηκτικά, ανέφερε το BelTA.
Το τμήμα για τον έλεγχο του οργανωμένου εγκλήματος στη Λευκορωσία ανέφερε επίσης πως ο Προτάσεβιτς συνελήφθη αλλά στη συνέχεια διέγραψε τη δήλωση από το κανάλι του στο Telegram. Ο Λουκασένκο διέταξε προσωπικά το πολεμικό αεροσκάφος να συνοδεύσει το Μπόινγκ της Ryanair στο Μινσκ, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων BelTA.
BREAKING! The regime landed @Ryanair plane, which was flying from Athens to Vilnius,in order to arrest the famous Belarusian journalist Roman Protasevich. In Belarus, he faces the death penalty. Belarus has seized a plane,put passengers in danger, in order to repress an opponent pic.twitter.com/TEv22to5XM
— Franak Viačorka (@franakviacorka) May 23, 2021
Ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία αναφέρει: «Το ΥΠΕΞ βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους αναφορικά με το αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ. Πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών».
Το ΥΠΕΞ βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους αναφορικά με το αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ. Πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών.
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) May 23, 2021
Οι πρακτικές του Αλεξάντερ Λουκασένκο
Ο Λουκασένκο, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1994, ξεκίνησε μια βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων του 2020. Περίπου 35.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί από τον περασμένο Αύγουστο, σύμφωνα με οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεκάδες έχουν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης. Οι αρχές λένε ότι έχουν ανοίξει περισσότερες από 1.000 ποινικές υποθέσεις. Εκπρόσωπος της αρχής λιθουανικού αεροδρομίου δήλωσε στο Reuters πως το αεροπλάνο, που είχε προγραμματιστεί να προσγειωθεί στο Βίλνιους στις 14:00 ώρα Ελλάδας, εξετράπη για το Μινσκ λόγω διαφωνίας ανάμεσα στο πλήρωμα και έναν επιβάτη. Το αεροσκάφος αναμένεται να φθάσει από το Μινσκ στο Βίλνιους στις 18:00 ώρα Ελλάδας, είπε η εκπρόσωπος.
Ο Προτάσεβιτς είναι ένας από τους ιδρυτές της αντιπολιτευόμενης υπηρεσίας ειδήσεων NEXTA, ένα κανάλι στο Telegram που έχει γίνει μια από τις κύριες πηγές ειδήσεων για τις διαδηλώσεις στη Λευκορωσία. Είναι εχθρικό προς τον Λουκασένκο και βοηθά στον συντονισμό διαδηλώσεων. Η αντιπολιτευόμενη πολιτικός Σβετλάνα Τιχανούσκαγια, η κύρια αντίπαλος του Λουκασένκο στις τελευταίες εκλογές, δήλωσε πως οι λευκορωσικές αρχές «έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών που επέβαιναν στο αεροσκάφος και του συνόλου της πολιτικής αεροπορίας προκειμένου να τιμωρήσουν τον άνθρωπο που ήταν ένας από τους υπευθύνους του μεγαλύτερου ανεξάρτητου καναλιού της Λευκορωσίας στο Telegram».
Raman Pratasevich is a Belarusian journalist and @belamova editor. He actively covered the events of the 2020 election campaign and the subsequent protests. Belarusian security forces started several criminal cases against him, the KGB put him on the terrorist list. pic.twitter.com/merNVeHegV
— Franak Viačorka (@franakviacorka) May 23, 2021
Λιθουανία: Άμεση απελευθέρωση του Λευκορώσου ζητά το Βίλνιους
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα απαίτησε η Λευκορωσία να απελευθερώσει τον Λευκορώσο ακτιβιστή της αντιπολίτευσης Ρόμαν Προτάσεβιτς ο οποίος επέβαινε σε ένα αεροπλάνο με προορισμό το Βίλνιους το οποίο όμως εξετράπη της πορείας του για να προσγειωθεί στο Μινσκ.
Η εμπορική πτήση της Ryanair έλαβε εντολή να προσγειωθεί «με τη βία», ανέφερε ο πρόεδρος σε δήλωση που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. «Καλώ τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ να αντιδράσουν αμέσως στην απειλή που έθεσε στη διεθνή πολιτική αεροπορία το καθεστώς της Λευκορωσίας. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να λάβει αμέσως βήματα ώστε αυτό να μην επαναληφθεί», ανέφερε ο Λιθουανός πρόεδρος. Υποσχέθηκε ότι θα συζητήσει το θέμα αύριο, Δευτέρα, σε μια σύνοδο κορυφής της ΕΕ.
Η προεδρική σύμβουλος Άστα Σκαϊσγκιράιτε είπε πως η επιχείρηση για την εκτροπή του αεροσκάφους που μετέφερε περίπου 170 ανθρώπους από 12 χώρες φαίνεται πως ήταν προσχεδιασμένη. Όπως είπε οι λευκορωσικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν ποιος επέβαινε στο αεροπλάνο, το οποίο αναγκάστηκε να προσγειωθεί με τη βοήθεια ενός μαχητικού MIG-29. Ο Προτάσεβιτς ζούσε στο Βίλνιους από τον Νοέμβριο, είπε η προεδρική σύμβουλος.
By the @nexta_tv Mig-29 fighter jet was used to "lead" the RyanAir aircraft to Minsk's airport. Reasons for such actions? Lukashenka's media report the plane was landed because of the conflict between a crew member and a passenger. Before that, they told there was a bomb. pic.twitter.com/zJlPbQzCdn
— Franak Viačorka (@franakviacorka) May 23, 2021
ΕΕ: Ο Λουκασένκο έχει γίνει απειλή όχι μόνο για τους πολίτες του αλλά και για τη διεθνή ασφάλεια
Tην άμεση και σκληρή αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών ζητεί ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ντόναλντ Τουσκ αναφερόμενος στο γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο φέρεται να διέταξε την αναγκαστική προσγείωση αεροσκάφους που εκτελούσε την πτήση Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ και τη σύλληψη του ακτιβιστή Ραμάν Προτασέβιτς.
«Ο Λουκασένκο έχει γίνει απειλή όχι μόνο για τους πολίτες του αλλά και για τη διεθνή ασφάλεια» ανέφερε ο Ντόναλντ Τουσκ και προσέθεσε ότι «η πράξη της κρατικής τρομοκρατίας απαιτεί άμεση και σκληρή αντίδραση όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών».
Γερμανία: Εξηγήσεις ζητά το Βερολίνο από τη Λευκορωσία
Η Γερμανία ζήτησε από τη Λευκορωσία να δώσει «αμέσως» εξηγήσεις γιατί διέταξε ένα αεροσκάφος της Ryanair που κατευθυνόταν στη Λιθουανία να προσγειωθεί στο Μινσκ. «Χρειαζόμαστε μια άμεση εξήγηση από την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την εκτροπή της πτήσης, που βρισκόταν εντός της ΕΕ, και τη φερόμενη σύλληψη ενός δημοσιογράφου», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο υφυπουργός Εξωτερικών Μίγκελ Μπέργκερ. Σύμφωνα με την αντιπολίτευση της Λευκορωσίας, στο αεροσκάφος επέβαινε ο αντιφρονών μπλόγκερ Ρομάν Προτάσεβιτς, ο οποίος συνελήφθη στο αεροδρόμιο του Μινσκ.
Ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μήνυμά του στο Twitter ανέφερε πως είναι απαράδεκτο συμβάν να προσγειώνονται αναγκαστικά μια πτήση για να συλληφθεί ένας δημοσιογράφος και τόνισε πως η ελληνική κυβέρνηση απαιτεί την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών. Επίσης, σημείωσε πως στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να τεθεί θέμα αυστηρότερων πιέσεων προς τη Λευκορωσία, αναφέροντας μάλιστα και τη φράση «αρκετά».
