Μετάλλαξη Δέλτα - εμβόλια: Επιστήμονες και φαρμακευτικές εταιρείες αγωνίζονται να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα
Καθώς οι αυξανόμενες μολύνσεις από κορονοϊούς αναγκάζουν ορισμένες χώρες να επιβάλουν εκ νέου περιορισμούς, οι επιστήμονες και οι φαρμακευτικές εταιρείες αγωνίζονται να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα: πόσο καλά προστατεύουν τα τρέχοντα εμβόλια έναντι της μετάλλαξης Δέλτα; Σε ένα σημείο, οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν. Τα εμβόλια, σύμφωνα με μελέτες, εξακολουθούν να προσφέρουν ισχυρή προστασία από σοβαρές ασθένειες και νοσηλεία, όπως σημειώνουν οι Financial Times. “Μελέτες αποτελεσματικότητας σε πραγματικές συνθήκες, με πολλά εμβόλια, δείχνουν καλή προστασία ειδικά από σοβαρές ασθένειες”, δήλωσε η Soumya Swaminathan, επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. “Η πιο σημαντική προτεραιότητα τώρα είναι η αύξηση της κάλυψης του εμβολιασμού σε όλες τις χώρες”.
Η λεγόμενη “πραγματική” ανάλυση 14.019 περιπτώσεων της παραλλαγής Δέλτα στο Ηνωμένο Βασίλειο, που κυκλοφόρησε από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας τον Ιούνιο, διαπίστωσε ότι τα εμβόλια BioNTech / Pfizer και Oxford / AstraZeneca ήταν, αντίστοιχα, 96% και 92% αποτελεσματικά έναντι νοσηλείας, μετά από δύο δόσεις. Αργά την Πέμπτη, η Pfizer επανέλαβε ότι πιστεύει ότι η δόση της λειτουργεί εναντίον της Δέλτα, ειδικά μετά από μια πιθανή τρίτη αναμνηστική δόση. Αλλά πρόσθεσε επίσης ότι σχεδιάζει να μελετήσει έναν εμβόλιο για τις παραλλαγές, με τις δοκιμές να ξεκινούν τον επόμενο μήνα.
Περίπλοκο ζήτημα
Η υψηλή αποτελεσματικότητα των δόσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου κυριαρχεί η παραλλαγή Δέλτα, με περισσότερο από τον μισό πληθυσμό να έχει εμβολιαστεί πλήρως, αντικατοπτρίζεται στο τρέχον ποσοστό θνησιμότητας για τους ασθενείς με Covid-19, ο οποίος είναι στο 0,085%, 20 φορές χαμηλότερος από ό, τι στο αποκορύφωμά της πανδημίας, σύμφωνα με τον Meaghan Kall, έναν επιδημιολόγο στο PHE. Ωστόσο, το ζήτημα αν τα εμβόλια παραμένουν εξίσου αποτελεσματικά στην πρόληψη της λοίμωξης, και συνεπώς στη μετάδοση και στην εξάπλωσή της, είναι πιο περίπλοκο.
Τα πρώτα στοιχεία από τις πραγματικές μελέτες στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάιο διαπίστωσαν ότι δύο δόσεις του εμβολίου Pfizer ήταν 88% αποτελεσματικές στην πρόληψη της συμπτωματικής λοίμωξης με την παραλλαγή Δέλτα. Ένα μήνα αργότερα, ο αριθμός αυτός αναθεωρήθηκε στο 79% από σκωτσέζους ερευνητές.
Το Pfizer 87% αποτελεσματικό
Καναδοί επιστήμονες το Σάββατο, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό μεθόδων, υπολόγισαν ότι το Pfizer ήταν 87% αποτελεσματικό στην πρόληψη της μόλυνσης από την παραλλαγή Δέλτα. Αυτό ήταν “συγκρίσιμο”, ανέφεραν οι ερευνητές, με την προστασία 89% που παρέχει το εμβόλιο έναντι της παραλλαγής Άλφα, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Βρετανία.
Μια τέταρτη μελέτη, που συντάχθηκε από το υπουργείο Υγείας του Ισραήλ, λεπτομέρειες της οποίας αναφέρθηκαν αυτήν την εβδομάδα, έδειξε ότι το εμβόλιο της Pfizer ήταν πολύ λιγότερο αποτελεσματικό κατά της λοίμωξης με τη μετάλλαξη Δέλτα, παρέχοντας μόνο 64% προστασία. Οι υπεύθυνοι υγείας της Pfizer και του Ισραήλ, ωστόσο, προειδοποίησαν γρήγορα ότι η μελέτη βασίστηκε σε προκαταρκτικά στοιχεία και σε τοπικού επιπέδου μολύνσεις, ενώ είχε και άλλες αδυναμίες που αφορούσαν στη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για τα στοιχεία.
Οπως προκύπτει από το παρακάτω γραφικό δηλαδή, αν κάποιος έχει κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer, είναι πολύ καλά προστατευμένος από το ενδεχόμενο να εισαχθεί στο νοσοκομείο, δηλαδή να νοσήσει σοβαρά. Οι μελέτες στη Μεγάλη Βρετανία έδειξαν ότι η προστασία έναντι της μετάλλαξης Δέλτα ήταν στο 92% και οι μελέτες στο Ισραήλ έδειξαν προστασία 93%.
Αν κάποιος έχει κάνει και τις δυο δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca, είναι επίσης πολύ καλά προστατευμένος από την μετάλλαξη Δέλτα, και όπως έδειξαν οι μελέτες στη Μεγάλη Βρετανία, εχει 92% προστασία από το να μην εισαχθεί σε νοσοκομείο με σοβαρή λοίμωξη.
Τα ποσοστά είναι διαφορετικά, για την απλή λοίμωξη με ήπια συμπτώματα. Δηλαδή αν κάποιος έχει κάνει και τις δυο δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca, εχει 60%- 61% πιθανότητες να μην νοσήσει, όπως έδειξαν οι μελέτες στην Αγγλία και την Σκωτία.
Και με μία μόνο δόση της AstraZeneca, υπάρχουν πολύ υψηλές πιθανότητες κάποιος να αποφύγει να πάει στο νοσοκομείο ακόμα και αν μολυνθεί. Είναι προστατευμένος σε ποσοστό από 71% έως 88%, όπως έδειξαν οι μελέτες στο Καναδά και την Αγγλία.
Συμπέρασμα
Ακόμα και με μία μόνο δόση των εμβολίων της Pfizer και της AstraZeneca, υπάρχουν πάρα πολύ καλές πιθανότητες κάποιος να αποφύγει να νοσήσει σοβαρά και να αναγκαστεί να πάει σε νοσοκομεία, με επώδυνα συμπτώματα. Είναι λιγότερο προστατευμένος όμως από το να νοσήσει με ήπια συμπτώματα και να περάσει τον κορονοϊό στο σπίτι του.
Όπως αναφέρει η FT, οι ποικίλες εκτιμήσεις αντικατοπτρίζουν τη δυσκολία διεξαγωγής αξιολογήσεων στον πραγματικό κόσμο για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, οι επιστήμονες μπορούν να επιλέξουν συμμετέχοντες και να παρακολουθήσουν ποιος λαμβάνει το εμβόλιο και ποιος λαμβάνει το εικονικό φάρμακο, και στη συνέχεια να δουν ποιος μολύνεται και ποιος όχι, παρέχοντας μια σειρά δεδομένων. Μόλις ξεκινήσει μια εκστρατεία εμβολιασμού, οι επιστήμονες χάνουν αυτόν τον έλεγχο και άλλοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν ποιος αρρωσταίνει, καθιστώντας πιο δύσκολη την εξεύρεση σταθερών συμπερασμάτων.
“Τα δεδομένα της μελέτης για την παρατήρηση του εμβολίου δεν είναι τυχαία δεδομένα δοκιμής”, έγραψε η Natalie Dean, επίκουρη καθηγήτρια βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα της Τζόρτζια. Τα ευρήματα του Ισραήλ δεν πρέπει να “αναιρέσουν” άλλες μελέτες που έδειξαν υψηλότερη αποτελεσματικότητα εμβολίων, είπε, καθώς το μικρό μέγεθος της επιδημίας στο Ισραήλ ήταν ένας από τους διάφορους “παράγοντες” που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα.
Ωστόσο, για άλλα εμβόλια, δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα αποτελεσματικότητας σε πραγματικές συνθήκες, αναγκάζοντας τους υπαλλήλους της υγείας να βασίζονται σε εργαστηριακές δοκιμές για να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα έναντι της μετάλλαξης Δέλτα. Σε τέτοιες μελέτες, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν το αίμα των εμβολιασμένων ατόμων για να εκτιμήσουν την αποτελεσματικότητα μιας δόσης έναντι μιας μετάλλαξης σε ένα εργαστήριο.
Moderna, Johnson & Johnson, Sputnik V και Sinovac
Η Moderna είπε ότι το εμβόλιο της έδειξε μείωση κατά 50% στα εξουδετερωτικά αντισώματα σε εργαστηριακές δοκιμές κατά της Δέλτα, σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος κορονοϊού, αλλά εξακολουθεί να περιγράφει τα αποτελέσματα ως “ενθαρρυντικά”. Τα δεδομένα “ενισχύουν την πεποίθησή μας ότι το εμβόλιο της Moderna προστατεύει έναντι των νέων παραλλαγών που εντοπίστηκαν”, ανέφερε ο Stéphane Bancel τον Ιούνιο.
Η Johnson & Johnson, η οποία εμπορεύεται ένα εμβόλιο μίας δόσης, είπε ότι το “τσίμπημα” της προκάλεσε υψηλότερο επίπεδο δραστικότητας αντισωμάτων έναντι της μετάλλαξης Δέλτα από ό, τι στις δοκιμές κατά της μετάλλαξης Βήτα, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική. Δεν παρείχε ακριβή στοιχεία, αλλά είπε ότι το εμβόλιο προσέφερε “διαρκή προστασία” έναντι της νόσου.
Οι κατασκευαστές του ρωσικού Sputnik V δήλωσαν ότι ήταν “πιο αποτελεσματικό σε σχέση με την παραλλαγή Δέλτα. . . από οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο που δημοσίευσε αποτελέσματα σε αυτό το στέλεχος μέχρι τώρα”, αλλά δεν παρείχαν αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξουν τον ισχυρισμό. Αρκετοί Κινέζοι επιστήμονες έχουν πει ότι ορισμένα κινεζικά εμβόλια βρέθηκαν να είναι λιγότερο αποτελεσματικά έναντι της μετάλλαξης Δέλτα σε σχέση με προηγούμενες μεταλλάξεις, αλλά λίγες λεπτομέρειες των μελετών έχουν δημοσιευτεί.
Συναγερμός για τη μετάλλαξη Δέλτα -ΕΜΑ: Θα αντιπροσωπεύει το 90% των στελεχών του ιού έως τα τέλη Αυγούστου
Ο ΕΜΑ ανακοίνωσε ότι η μετάλλαξη Δέλτα θα αντιπροσωπεύει το 90% των στελεχών που κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως τα τέλη Αυγούστου. Στην ενημέρωση από τον EMA και το ECDC, εκτιμάται ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου η μετάλλαξη Δέλτα θα αντιπροσωπεύει το 90% όλων των ιών SARS-CoV-2 που κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό καθιστά απαραίτητο για τις χώρες να επιταχύνουν τα προγράμματα εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένης της χορήγησης δεύτερων δόσεων, όπου συνιστάται.
Σύμφωνα με τον EMA, «η μετάλλαξη Δέλτα (B.1.617.2) αποτελεί μια παραλλαγή που προκαλεί ανησυχία, καθώς εξαπλώνεται γρήγορα στην Ευρώπη και μπορεί να εμποδίσει τις προσπάθειες για τον έλεγχο της πανδημίας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι 40% έως 60% πιο μεταδοτική από την προηγούμενη μετάλλαξη Αλφα (Β.1.1.7), που ήταν η πρώτη σημαντική παραλλαγή που δημιούργησε ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Επιπλέον, η μετάλλαξη Δέλτα μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο νοσηλείας».
Νέα έκκληση της Μέρκελ για εμβολιασμό: Ο μόνος τρόπος να ξαναγίνουμε ελεύθεροι
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το Bloomberg, περισσότεροι από τους μισούς ενήλικους στην Ευρωπαϊκή Ένωση εμβολιάζονται, ενώ οι ηγέτες της ΕΕ αύξησαν την πίεση για εμβολιασμό ακόμη περισσότερων ατόμων. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, δήλωσε ότι ο εμβολιασμός θα είναι ο αποφασιστικός παράγοντας για τη μελλοντική πορεία της πανδημίας. «Όσο περισσότεροι εμβολιάζονται τόσο πιο ελεύθεροι μπορούμε να ξαναγίνουμε», δήλωσε η Μέρκελ την Τρίτη, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο ινστιτούτο δημόσιας υγείας του RKI. Ωστόσο, η Γερμανία δεν θα ακολουθήσει τη Γαλλία στην κατεύθυνση του υποχρεωτικού εμβολιασμού για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, είπε.
Στη Γαλλία, η μετάλλαξη Δέλτα σαρώνει τη χώρα, καθώς αντιπροσωπεύει, πλέον, το 60% των νέων μολύνσεων. Οπως τόνισε ο εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, σε συναγερμό βρίσκονται οκτώ περιοχές, ανάμεσά τους το Παρίσι.
Ανησυχία για τη μετάλλαξη Δέλτα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα έχει σημάνει, επίσης, συναγερμός, καθώς παρατηρείται ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων. Οι Ελληνες επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, με τον καθηγητή Νίκο Σύψα να αναφέρει ότι υπάρχει πιθανό σενάριο με 15.000 ή 20.000 κρούσματα ημερησίως. Σχολιάζοντας αυτή τη δήλωση, ο καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης δήλωσε στον ΑΝΤ1 ότι για να «πιαστεί» αυτό το νούμερο θα πρέπει να γίνονται 200.000 τεστ την ημέρα και να σπάσει κάθε ρεκόρ ο δείκτης θετικότητας, που στα προηγούμενα κύματα δεν είχε ξεπεράσει το 6%.
Παρά ταύτα, ο κ. Τζανάκης είπε ότι «δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες ότι τα κρούσματα δεν είναι 3.000 την ημέρα, είναι πολύ περισσότερα. Σύμφωνα με δικό μας μοντέλο, τα ενεργά κρούσματα είναι μεταξύ 70.000 και 100.000. Είναι τα κρούσματα που σωρευτικά νοσούν μέσα σε ένα 14ήμερο περίπου» σημείωσε. Καταλήγοντας, ο κ. Τζανάκης είπε ότι η μετάλλαξη Δέλτα θα επικρατήσει σύντομα σε όλη τη χώρα, ενώ κάλεσε τους πάντες «να μη λέμε μεγάλες κουβέντες, ότι δεν θα χρειαστεί να πάρουμε μέτρα».
