Τσεχία: Μια νομοθεσία που προκαλεί αντιδράσεις και γλωσσικό διχασμό.
Φαίνεται πως δεν είναι μόνο η Ελλάδα που ταλανίζεται από γλωσσικά διλήμματα. Ένα σχέδιο νόμου στην δημοκρατία της Τσεχίας έρχεται να ανάψει τα αίματα ανάμεσα σε γλωσσαμύντορες και προοδευτικούς. Συγκεκριμένα στην τσεχική Βουλή ψηφίστηκε ένα νομοσχέδιο για τον τερματισμό της υποχρέωσης να αλλάζουν κατά τα ρωσικά πρότυπα οι καταλήξεις στα επώνυμα των γυναικών, καθώς ρίζα τους είναι η κτητική μορφή του επωνύμου του πατέρα ή του συζύγου. Δηλαδή τερματίστηκε η υποχρέωση να προστίθεται η κατάληξη «οβα» στο επίθετο των γυναικών. Η ψηφίση του νομοσχεδίου χαιρετίστηκε από τις Τσέχες φεμινίστριες ως νίκη ενάντια στην πατριαρχία και την υπερβολή, καθώς ήταν σύνηθες η συγκεκριμένη κατάληξη να προστίθεται και σε ξενικά γυναικεία επώνυμα. Για παράδειγμα στα τσέχικα μέσα ενημέρωσης η Άνγκελα Μέρκελ αναφέρεται ως Άνγκελα Μερκέλοβα.
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο παρά τους ισχυρισμούς ότι η αλλαγή μπορεί να προκαλέσει γραμματικό, ακόμη και κοινωνικό, χάος. Οι υπερασπιστές του λένε ότι η υποχρέωση είναι αρχαϊκή και ταπεινωτική, υποστηρίζοντας ότι οι ιστορικές ρίζες της κατάληξης είναι η κτητική μορφή του επωνύμου του πατέρα ή του συζύγου. Οι αντίπαλοι της αλλαγής, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι το «οβα» απλώς αποδίδει τη θηλυκότητα και ότι το νομοσχέδιο αποτελεί πολιτισμική προσβολή. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αντίστοιχη κατάληξη υπήρχε και στην ελληνική, ωστόσο δεν πέρασε ποτέ από την προφορική στην γραπτή μορφή της γλώσσας (πχ Μανώλης>Μανώλαινα). Και βέβαια υπό μία μορφή υφίσταται ακόμα με τη μορφή της γενικής κτητικής στα γυναικεία επώνυμα (πχ Εμμανουηλίδης>Εμμαννουηλίδου).
Αντιδράσεις στο νομοσχέδιο
Ένας γερουσιαστής του συντηρητικού κόμματος Stan παραπονέθηκε ότι η τροπολογία είναι «ανισόρροπη ως προς τα φύλα» επειδή δεν επιτρέπει στους άνδρες να επιλέξουν να προσθέσουν το «οβα» στο όνομά τους, εάν το επιθυμούν. Ορισμένοι γλωσσολόγοι αντιτάχθηκαν στην αλλαγή του νόμου δηλώνοντας ότι θα μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση στον γραπτό και τον προφορικό λόγο. Λόγω του τρόπου λειτουργίας της τσεχικής γλώσσας, συχνά δεν υπάρχει άλλος τρόπος, ισχυρίζονται, για να αποδοθεί το γυναικείο φύλο. Η διευθύντρια του Ινστιτούτου Τσεχικής Γλώσσας από την πλευρά της εξέφρασε την ελπίδα ότι οι γυναίκες θα αντισταθούν στην παρόρμηση να «καταστρέψουν την τσεχική γλώσσα» επιλέγοντας να απορρίψουν την κατάληξη. Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2022.
